Raad van State moet adviseren over Kamerzetels van nieuwe demissionaire staatssecretarissen

DEN HAAG (PDC) - De Tweede Kamer verzoekt de Raad van State¹ om te kijken of de recent benoemde demissionaire staatssecretarissen die tevens ook Tweede Kamerlid zijn hun zetel mogen behouden. Een voorstel van de SGP-Kamerlid Roelof Bisschop² over deze grondwetskwestie is daartoe aangenomen.

Dit verzoek komt naar aanleiding van de discussie die ontstaan is over de toetredingen van Dilan Yesilgöz³ (VVD), Dennis Wiersma⁴ (VVD) en Steven van Weyenberg⁵ (D66) als nieuwe bewindslieden tot het demissionaire kabinet.

Verschillende oppositiepartijen en staatsrechtsgeleerden zijn namelijk kritisch over het handelen van het demissionair kabinet en twijfelen aan de grondwettelijkheid van deze benoemingen, omdat volgens de Grondwet (artikel 57⁶) bewindspersonen niet op hetzelfde moment lid van de Tweede Kamer kunnen zijn. De uitzondering die artikel 57, lid 3 biedt, zou daarbij alleen van toepassing zijn op reeds demissionaire kabinetsleden die tijdens de verkiezingen van maart als lid van de Tweede Kamer gekozen werden.

Het demissionair kabinet lijkt echter een wat soepelere interpretatie van deze uitzonderingsregel te hanteren. Zo liet demissionair premier Mark Rutte⁷ maandag in een brief aan de Kamer weten dat het kabinet van menig is dat Kamerleden kunnen toetreden tot een demissionair kabinet, en tegelijkertijd hun Kamerzetel kunnen behouden.

Om duidelijkheid te krijgen over welke lezing van het desbetreffende artikel van de Grondwet correct is en of de nieuwe demissionaire staatssecretarissen hun Kamerzetel kunnen houden, wordt nu advies gevraagd aan de Raad van State.

Bron: ANP

• 1. 

  De Raad van State is een van de Hoge Colleges van Staat en heeft als voornaamste taak de regering en het parlement te adviseren over wetgeving en bestuur. Daarnaast is deze instantie de hoogste algemene bestuursrechter.
   
• 2. 

  Bedachtzame SGP-afgevaardigde met een onderwijskundige achtergrond. Sprak in de ruim elf jaar dat hij Tweede Kamerlid was dan ook geregeld over onderwijs en was betrokken bij diverse parlementaire initiatieven op dat gebied. Was voor zijn Kamerlidmaatschap onder meer leraar geschiedenis en sectordirecteur op een school en directeur van het Wartburg College, locatie Revius in Rotterdam. Had geruime tijd zitting in zowel de gemeenteraad van Veenendaal als Provinciale Staten van Utrecht. In de Tweede Kamer hield hij zich ook bezig met binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties, politie, waterstaat, landbouw, wonen, cultuur en Europese zaken. Belangenbehartiger van de landbouwsector.
   
• 3. 

  Dilan Yeşilgöz (1977) is sinds 23 november 2023 fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Sinds 6 december 2023 is zij Tweede Kamerlid. Eerder was zij lid van 23 maart 2017 tot 3 september 2021. Van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 was mevrouw Yesigöz minister van Justitie en Veiligheid in het kabinet-Rutte IV. In het (demissionaire) kabinet-Rutte III was zij van 25 mei 2021 tot 10 januari 2022 staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat. Mevrouw Yeşilgöz was eigenaar/senior adviseur van Bureau DenW in Amsterdam en daar raadslid. Eerder was zij bestuursadviseur veiligheid en zorg van het college van B&W van Amsterdam. Zij was lijsttrekker bij de Tweede Kamerverkiezingen 2023.
   
• 4. 

  Dennis Wiersma (1986) was sinds 10 januari 2022 minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs in het kabinet-Rutte IV. Hij stapte per 23 juni 2023 op vanwege discussies over zijn gedrag. In het (demissionaire) kabinet-Rutte III was hij vanaf 10 augustus 2021 staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De heer Wiersma was van 23 maart 2017 tot 3 september 2021 Tweede Kamerlid voor de VVD. Hij werkte bij pensioenuitvoerder PGGM en was voorzitter van FNV Jong. Verder was hij projectleider jeugdwerkloosheid op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De heer Wiersma was als Kamerlid woordvoerder vreemdelingenzaken/migratie, aanpak mensenhandel, arbeidsmigratie en pensioenen en AOW. Hij werkt nu bij adviesbureau De Galan.
   
• 5. 

  Steven van Weyenberg (1973) was van 12 januari tot 2 juli 2024 minister van Financiën in het demissionare kabinet-Rutte IV. Hij was eerder kort staatssecretaris voor Cultuur en Media en van 10 augustus 2021 tot 10 januari 2022 staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat in het demissionaire kabinet-Rutte III. De heer Van Weyenberg was van 20 september 2012 tot 3 september 2021 en van 18 januari 2022 tot 5 december 2023 Tweede Kamerlid voor D66. Daarvoor was hij veertien jaar werkzaam bij het ministerie van Economische Zaken en daarna twee jaar bij Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De heer Van Weyenberg was als Kamerlid woordvoerder voor onder meer financiën en financiële markten en tevens vicefractievoorzitter. Sinds mei 2025 is hij wethouder in Amsterdam.
   
• 6. 

  1. Niemand kan lid van beide Kamers zijn.
   
• 7. 

  Mark Rutte (1967) is sinds 1 oktober 2024 secretaris-generaal van de NAVO. Hij was van 14 oktober 2010 tot 2 juli 2024 minister-president en minister van Algemene Zaken. Sinds 2006 was hij politiek leider van de VVD. In 2006-2010 was de heer Rutte fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Hij was van 17 juni 2004 tot 28 juni 2006 staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met wetenschapsbeleid, beroepsonderwijs en studiefinanciering. Daarvoor was hij bijna twee jaar staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met onder andere volksverzekeringen, bijstand en arbeidsomstandigheden. De heer Rutte was eerder voorzitter van de JOVD en manager bij een werkmaatschappij van Unilever.