Hoorzittingen Commissie-Von der Leyen

Bron: European Commission

Van 30 september tot en met 8 oktober 2019 hield het Europees Parlement een reeks hoorzittingen om de 27 kandidaat-commissarissen voor de nieuwe Europese Commissie¹, de Commissie von der Leyen, te beoordelen. De Britse regering droeg geen commissaris aan vanwege hun geplande vertrek uit de Europese Unie op 31 januari 2020. Al voor de officiële hoorzittingen begonnen, werden de Roemeense Rovana Plumb² en de Hongaarse Laszlo Trocsanyi afgewezen na een onderzoek naar hun financiële belangen. De Franse Sylvie Goulard³ overtuigde niet in haar hoorzitting en ook na het ‘herexamen’ daarna kreeg ze onvoldoende steun.

Traditiegetrouw verhoort het EP de beoogde eurocommissarissen drie uur lang over hun bekwaamheid en kennis van zaken. Tijdens de hoorzittingen wordt gekeken of de persoon geschikt is als commissaris en zo ja, ook voor de beoogde post.

De nieuwe Commissie ging vertraagd van start door de hoorzittingen. De vervangers van de afgewezen Eurocommissarissen moesten eerst langs het Europees Parlement. De Franse en Roemeense kandidaat werden na hun hoorzitting goedgekeurd, maar de Hongaarse kandidaat Oliver Várhelyi moest een schriftelijke herkansing afleggen en kreeg pas daarna groen licht.

Na het opstappen van Phil Hogan⁴ werden voor de twee kandidaten Mairead McGuinness⁵ en Valdis Dombrovskis⁶ in oktober 2020 eveneens hoorzittingen gehouden.

Iedere hoorzitting kent dezelfde opzet:

Voorafgaand

Sinds 2019 vindt er voorafgaand aan de hoorzittingen een onderzoek door de commissie juridische zaken (JURI) plaats. De kandidaat-commissarissen dienen hiervoor een declaratie van financiële belangen in bij het Europees Parlement. De commissie JURI onderzoekt daarop of belangenverstrengeling plaatsvindt met de toekomstige portefeuille van de kandidaat-commissaris. De juridische commissie kan hierop aanbevelingen voor het oplossen van mogelijke conflicten formuleren of de commissie aanbevelen een kandidaat, voor de hoorzittingen beginnen, in te trekken.

De hoorzitting

De kandidaat-commissaris verschijnt voor de parlementaire commissies van zijn of haar toegekende portefeuille. Zo werd een kandidaat-commissaris voor handel gehoord door de Commissie Internationale Handel. Wanneer een commissarispost meerdere commissies betreft, vond er een gezamenlijke hoorzitting plaats.

Elke hoorzitting duurt drie uur. In het eerste kwartier houden de kandidaat-commissarissen een openingsverklaring.

Hierna worden ongeveer 25 vragen gesteld door leden van de commissie. Deze vragen zijn vooraf schriftelijk ingediend bij de commissie. De uiteindelijke vragen in de hoorzitting zijn verdeeld over de commissieleden op basis van het aantal leden van de fractie, expertise en positie in de commissie. De vraag mag vervolgens maximaal één minuut duren en de kandidaat-commissaris moet in drie minuten antwoorden. Alleen de vraagsteller zelf mag hierop een vervolgvraag stellen. Deze mag dertig seconden duren, waarop de kandidaat binnen één minuut moet antwoorden.

De vragen gaan zowel over de algemene competentie van de beoogde commissaris als de geschiktheid voor de portefeuille. Zo wordt er gekeken naar de onafhankelijkheid van de kandidaat en zijn of haar toewijding aan Europa, maar worden er ook vragen gesteld over de hoofdprioriteiten, de samenwerking met het parlement en de mogelijke wetsvoorstellen. De kandidaat-commissaris mag na dit vragenvuur afsluiten met een slotverklaring.

Na de hoorzitting

Direct na de hoorzittingen vindt er voor de camera een evaluatie plaats. De kandidaat moet een twee derde meerderheid van de parlementscommissie halen om de hoorzitting te doorstaan. Als deze twee derde meerderheid niet wordt gehaald kan de commissie om aanvullende schriftelijke informatie vragen, of een tweede en kortere hoorzitting van anderhalf uur inplannen. Binnen 24 uur wordt er ook een evaluatie naar de conferentie van voorzitters gestuurd.

Nu de hoorzittingen zijn afgerond, stemt het Parlement over de gehele nieuwe commissie. De planning is dit in de laatste week van november gebeurt, waarna de Commissie op 1 december van start gaat zonder Britse commissaris. De commissie moet zowel met een meerderheid in het parlement worden aangenomen, als ook met een gekwalificeerde meerderheid in de Europese Raad.

Omdat de Roemeense Rovana Plumb² en de Hongaarse Laszlo Trocsanyi al afgewezen waren voordat de hoorzittingen begonnen, werden de betreffende hoorzittingen afgelast. De Poolse Janusz Wojciechowski⁷, de Zweedse Ylva Johansson⁸ en de Franse Sylvie Goulard³ wisten bij de eerste hoorzitting de parlementariërs niet te overtuigen. De Zweedse kandidaat-commissaris werd na het beantwoorden van extra schriftelijke vragen alsnog goedgekeurd.

De Poolse en Franse genomineerden moesten voor een tweede kortere hoorzitting in het Europees Parlement verschijnen. Hier wist de Poolse Wojciechowski⁷ de landbouw- en milieucommissie te overtuigen, maar de Franse Goulard³ werd alsnog afgewezen.

Na afwijzing van de Roemeense, Hongaarse en Franse kandidaat, kandideerden de betreffende lidstaten allen een nieuwe Eurocommissaris. Zij verschenen op 14 november voor het Europees Parlement. De uitslag daarvan was, dat de Hongaarse kandidaat Oliver Várhelyi op herkansing moest. Ook hij kreeg uiteindelijk op 18 november groen licht.

Omdat Eurocommissaris Phil Hogan⁴ in 2020 gedwongen moest opstappen, moest er voor hem een vervanger worden gezocht. Valdis Dombrovskis⁶ nam de post Handel van Hogan over. Hierdoor ontstond er een vacature voor de post van Financiële zaken, die door Ierland moest worden opgevuld. Ierland droeg vervolgens Mairead McGuinness⁵ voor. Zowel Dombrovskis als McGuinness zijn door het Europees Parlement gehoord. Dit gebeurde op vrijdag 2 oktober 2020.

(klik op de naam van de eurocommissaris om de opname te bekijken)

• 1. 

  The European Commission is the executive body of the EU and runs its day-to-day business. It is made up of the College of Commissioners, 27 European Commissioners, one for each member state, who are each responsible for one or several policy areas. In addition, the 'Commission' also refers to the entire administrative body that supports the Commissioners, consisting of the Directorates-General and the Services.
   
• 2. 

  Rovana Plumb (1960) is a member of the European Parliament since 2 July 2019 for the "Partidul Social Democrat", which is aligned with the Progressive Alliance of Socialists and Democrats. Previously, Plumb was MEP from 2 May 2007 to 6 May 2012. Plumb is elected on behalf of Romania.
   
• 3. 

  Sylvie Goulard (1964) was de Franse kandidaat voor de Europese Commissie, totdat het Europees Parlement haar na een hoorzitting afwees. Zij is lid van de partij van president Macron en was korte tijd minister voor de Strijdkrachten. Eerder was zij ambtenaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken, adviseur van Romano Prodi (voorzitter Europese Commissie) en vijf jaar lid van het Europees Parlement. In 2018 werd zij vicegouverneur van de Banque de France.
   
• 4. 

  Phil Hogan (1960) is the European Commissioner for agriculture and rural development in the Juncker Commission on behalf o Ireland. Hogan is a member of the Fine Gael which is aligned with the European People's Party. Prior to hios tenure at Commission Hogan had become a fixture in Irish national politics.
   
• 5. 

  Mairead McGuinness (1959) is Commissioner on behalf of Ireland in the Commission-Von der Leyen since October 12th 2020. She is responsible for financial stability, financial services and the capital markets union. McGuinnees served as member of the European Parliament from 2004-2020 as a member of the christian democrats.
   
• 6. 

  Valdis Dombrovskis (1971) is a Commission Vice-President on behalf of Latvia. In the Von der Leyen Commission he is responsible for an economy that works for people, and since 2020 trade. In september 2023 he also became executive president for the Green Deal. In the Juncker Commission he held the post of Commissioner for the euro and social dialogue and later also in charge of financial stability, financial services, and capital markets union. Dombrovskis is a member of the New Era Party (JL), which is aligned with the European People's Party. He held a seat in the European Parliament from 2004-2009 and proceeded to serve as prime minister of his country.
   
• 7. 

  Janusz Wojciechowski (1954) is the Commissioner on behalf of Poland since December 1st 2019. In the Von der Leyen Commission he is responsible for agriculture. Previously he was a member of the European Parliament from 23 April 2003 to 7 May 2016 as an independent member, and was aligned with the European Conservatives and Reformists.
   
• 8. 

  Ylva Johansson (1964) is Commissioner on behalf of Sweden in the Von der Leyen Commission since December 1st 2019. She is responsible for home affairs. Johansson served as member of the Swedish parliament for a small left wing party and later joined the social-democrat party. She was minister for schools, later for public health & elderly care and then employment.