Tweede Kamerfractie Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP)

De Pacifistisch-Socialistische Partij¹ (PSP) was een sociaaldemocratische fractie in de Tweede Kamer². De fractie was van 20 maart 1959 tot 14 september 1989 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd. De PSP heeft nooit deelgenomen aan de regering.

In de periode 1963-1971 telde de fractie vier leden en in 1981-1989 drie leden. Daarvoor en daarna waren dat er twee of één. Behalve de fractievoorzitters Henk Lankhorst³ (1961-1969), Hans Wiebenga⁴ (1969-1972), Bram van der Lek⁵ (1972-1977), Fred van der Spek⁶ (1977-1985) en Andrée van Es⁷ (1985-1989) was Wilbert Willems⁸ een bekend PSP-Kamerlid.

De fractie stelde het parlementaire werk nadrukkelijk ten dienste van buitenparlementaire acties, met name tegen (kern)bewapening, kernenergie, huurverhogingen en inkomensongelijkheid en voor democratisering en emancipatie.

foto	naam fractievoorzitter	aanvang functie	einde functie
	A.Ch. (Andrée) van Es	1985-12-14	1989-09-05
	A.G. (Fred) van der Spek	1978-01-16	1985-12-14
	B. (Bram) van der Lek	1972-11-30	1978-01-16
	H. (Hans) Wiebenga	1969-06-01	1972-11-30
	H.J. (Henk) Lankhorst	1962-04-21	1969-06-01
	N. (Nico) van der Veen	1959-03-11	1962-04-20

Meer over

• 1. 

  De Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP), opgericht in 1957, was een pacifistische partij, die tevens streefde naar hervorming van de maatschappij in socialistische zin. In 1990 fuseerde de partij met PPR, CPN en EVP tot GroenLinks.
   
• 2. 

  De Tweede Kamer is deel van de volksvertegen­woor­di­ging. Zij speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van wetten, controleert de regering en beslist over de vraag of een kabinet (of bewindspersoon) genoeg vertrouwen heeft.
   
• 3. 

  PSP'er die afkomstig was uit de kring van de vooroorlogse CDU en in de jaren zestig hét gezicht van zijn partij was. Medeoprichter van de PSP. Maakte vanaf 1959 deel uit van de PSP-Tweede Kamerfractie en werd daarvan in 1962 voorzitter. Plichtsgetrouw en nauwgezet; beminnelijk in de omgang en daardoor, ondanks zijn radicale standpunten, gewaardeerd door zijn collega-Kamerleden. Was een goed organisator. Kreeg later in zijn partij het verwijt dat hij niet fel genoeg was. Bedankte voor het Tweede Kamerlidmaatschap en stapte in 1969 over naar de Eerste Kamer.
   
• 4. 

  Leraar uit Bloemendaal die in 1967 in de Tweede Kamer kwam en in 1969 Lankhorst opvolgde als politiek leider van de PSP. Was al voor de oorlog actief in de vredesbeweging en tijdens de beginjaren van de PSP een exponent van de 'ban-de-bom'-generatie in die partij. Werd eind 1972 als lijsttrekker vervangen door de jeugdiger Bram van der Lek en verliet toen de politiek. Bleef zich nadien wel inzetten voor de vredesbeweging, onder andere in de Stichting 'Verbiedt de kruisraketten'. Gedegen, vasthoudend en principieel Kamerlid, dat in de omgang zeer minzaam was.
   
• 5. 

  Bioloog die als PSP-Tweede Kamerlid als één van de eersten aandacht vroeg voor het probleem van de milieuverontreiniging. Was enige jaren leraar op de kinderwerkplaats van Kees Boeke en kwam in 1967 in de Tweede Kamer. Verving in 1972 vanwege zijn jeugdiger uitstraling Wiebenga als partijleider en lijsttrekker. Vanwege gezondheidsproblemen nam Fred van der Spek in 1977 zijn plaats over in de toen uit één persoon bestaande fractie. Vervulde nadien nog vele politieke functies, zoals Eerste Kamerlid, partijvoorzitter en lid van het Europees Parlement. Droeg als één van de eersten in de Kamer nooit een stropdas.
   
• 6. 

  Erudiet, spreekvaardig en principieel PSP-Kamerlid. Was door zijn belezenheid een geducht opponent van diverse ministers van Buitenlandse Zaken (met name van Luns en Van der Klaauw). Fel bestrijder van onder meer de Amerikaanse strijd in Zuid-Oost-Azië, het Portugese kolonialisme, de Indonesische bezetting van Oost-Timor en de NAVO. Zag het Kamerlidmaatschap vooral als een mogelijkheid om buitenparlementaire actie te ondersteunen, maar nam ook veel deel aan Kamerdebatten. Vanaf 1978 fractievoorzitter. Kwam in 1986 in conflict met Andree van Es over de koers van de PSP en richtte een nieuwe partij op, die echter niet wist door te dringen tot de Tweede Kamer. Voor zijn Kamerlidmaatschap werkte hij in het onderwijs als scheikundeleraar.
   
• 7. 

  Strijdbaar en actief Tweede Kamerlid voor de PSP en GroenLinks. Was al op jonge leeftijd Tweede Kamerlid voor de PSP, na eerst fractiemedewerker te zijn geweest. Zette zich in voor rechten van minderjarigen, minderheden en vrouwen en voerde in vele debatten het woord. Kwam in 1986 in conflict met fractieleider Van der Spek over de koers van de partij, omdat zij voorstander was van samenwerking met CPN en PPR. Onderbrak, hoewel zij toen het enige PSP-Kamerlid was, haar Kamerlidmaatschap vanwege zwangerschap. Na haar vertrek uit de politiek onder meer werkzaam bij de omroep, directeur van 'De Balie', voorzitter van GGZ Nederland en directeur-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties. In 2010-2014 was zij wethouder van Amsterdam.
   
• 8. 

  Brabantse welzijnswerker, die een generalist in de politiek werd. Zeer actief Tweede Kamerlid voor de PSP en later GroenLinks in de perioden 1981-1986 en 1989-1994. Hij kwam in de Kamer elf jaar nadat zijn vader - de bekende katholieke doorbraak-socialist Joan Willems - deze had verlaten om gedeputeerde in Brabant te worden. De jonge Willems drukte ook daar vaders voetstappen, want hij werd in 1987 lid van Provinciale Staten. Als Kamerlid hield hij zich onder meer bezig met binnenlandse zaken, milieu, welzijn en volksgezondheid en maakte hij deel uit van enkele onderzoekscommissies. Was in april 2006-november 2012 wethouder van Breda.
   
• 9. 

  Een Tweede Kamerfractie is een organisatie van Tweede Kamerleden die deel uitmaken van dezelfde politieke partij en die zowel op hoofdlijnen als bij deelonderwerpen in de Tweede Kamer standpunten bepaalt. Daarnaast worden in een fractie onderling de werkzaamheden verdeeld. Een fractie staat onder leiding van een fractievoorzitter. Tweede Kamerfracties hebben personeel in dienst, zoals voorlichters en beleidsmedewerkers.