“Rutte II: dynamisch en daadkrachtig”

DEN HAAG (PDC) - Halbe Zijlstra¹ waarschuwde bij de start van kabinet-Rutte II voor een onbestuurbare situatie vanwege de minderheid in de Eerste Kamer. Maar is het huidige kabinet wel zo onbestuurbaar? Op woensdagavond 5 november liet Simon Otjes², tijdens het debat ‘Rutte II: stabiel of instabiel?’, zien dat hier eigenlijk geen sprake van is.

Juist die minderheid in de Eerste Kamer dwingt partijen tot samenwerken. Dit is een kracht en geen zwakte, stelt Otjes. Deze situatie draagt bij aan de consensusdemocratie. Het kabinet blijkt tevens goed in staat te zijn om beleid door de Kamers te loodsen.

Stientje van Veldhoven³, daarentegen, spreekt wel haar zorgen uit over de minderheid in de Eerste Kamer. Wanneer D66 bijvoorbeeld groter wordt dan de PvdA bij de Provinciale Statenverkiezingen, brengt dit de consistentie en kwaliteit van het kabinetsbeleid in gevaar. Henk van Gerven⁴ pleit voor afschaffing van de Eerste Kamer. Hij wil de Tweede Kamer versterken met een grotere technische en juridische afdeling. 

Ook de veranderlijke wereld anno 2014 kwam aan bod. De wereld ziet er vandaag totaal anders uit dan twee jaar geleden toen het kabinet-Rutte II begon. Toen was het grootste probleem de economische crisis, maar inmiddels lijkt de hele wereld in brand te staan. Tamara van Ark⁵ stelt dat veiligheid en welvaart onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Deze veranderlijke internationale context vereist dan ook een dynamisch regeerakkoord.

De dynamiek van het regeerakkoord brengt ook vragen met zich mee over het politiek profiel van partijen. De coalitie ligt ideologisch gezien ver uit elkaar. Het bereiken van een akkoord gaat soms deels ten koste van het politiek profiel van de partij, stelt Roos Vermeij⁶. Maar binnen de deelakkoorden heeft de PvdA toch een politiek stempel weten te drukken op onder andere het sociaal akkoord en het woningakkoord. Hier is zij dan ook trots op.

• 1. 

  In de Stellingwerven geboren VVD-politicus die het tot staatssecretaris, fractievoorzitter en minister van Buitenlandse Zaken bracht, maar zijn politieke loopbaan abrupt moest afbreken. Voor hij in 2006 Tweede Kamerlid werd onder meer werkzaam bij Shell, directeur van een projectmanagmentsbureau en fractievoorzitter van de VVD in de gemeenteraad van Utrecht. Als Kamerlid hield hij zich bezig met de zorg en hoger onderwijs en was hij lid van de onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen. Voerde als staatssecretaris in het kabinet-Rutte I, ondanks veel protest, krachtdadig forse bezuinigingen in de cultuursector door. Tijdens Rutte II was hij als fractievoorzitter een belangrijke steunpilaar voor dat kabinet. Buitenlandse Zaken in Rutte III was als 'beloning' daarvoor te beschouwen, maar ontmaskering van een door hemzelf opgeklopt verhaal over de Russiche dreiging, dat hij in 2016 op het VVD-congres had verteld, ondermijnde zijn gezag en dwong hem tot vertrek.
   
• 2. 

  Simon Otjes (1984) is sinds 2012 verbonden aan het DNPP als wetenschappelijk medewerker. Hij studeerde politieke wetenschap en filosofie van de sociale wetenschap aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 2012 aan diezelfde universiteit op een proefschrift over nieuwe politieke partijen. Hij richt zijn onderzoek nu op Europese partijvorming. Simon Otjes werkte verder bij Bureau 'De Helling', het wetenschappelijk bureau van GroenLinks. Sinds 2021 is hij fellow bij het Montesquieu Instituut.
   
• 3. 

  Stientje van Veldhoven (1973) was van 26 oktober 2017 tot 19 juli 2021 staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat in het kabinet-Rutte III. Deze functie werd van 1 november 2019 tot 14 april 2020 onderbroken, toen zij minister voor Milieu en Wonen was. Mevrouw Van Veldhoven was van 17 juni 2010 tot 26 oktober 2017 Tweede Kamerlid voor D66. In de Tweede Kamer hield zij zich vooral bezig met klimaat, energie, circulaire economie en het gaswinningsdossier. Mevrouw Van Veldhoven was secretaris van de D66-fractie en lid van het Presidium. Eerder was zij onder meer diplomaat bij de Nederlandse Vertegenwoordiging van de EU in Brussel en werkzaam bij de Europese Commissie en clusterleider van het programma Zuidvleugel Randstad op het ministerie van Economische Zaken. Sinds 1 september 2021 is zij vicepresident/directeur van het Europa voor het World Resources Institute.
   
• 4. 

  SP-politicus en huisarts uit Oss, die met een onderbreking van een jaar tussen 2006 en 2021 Tweede Kamerlid was. Enige jaren wethouder van sociale zaken en volksgezondheid in zijn woonplaats en later raadslid. Als Kamerlid woordvoerder zorg (m.n. preventie, ziekenhuiszorg, geneesmiddelen), natuurbeleid, woningmarkt en ruimtelijke ordening. Actief Kamerlid, dat rijkelijk gebruikmaakte van het vragenrecht. Pleitbezorger van versterking van de rol van de huisarts in de zorg. Was in 2010-2012 voorzitter van de commissie voor Rijksuitgaven en maakte deel uit van de enquêtecommissie Fyra. Bracht een wet over het beëindigen van de pelsdierhouderij in het Staatsblad.
   
• 5. 

  Tamara van Ark (1974) was van 9 juli 2020 tot en met 3 september 2021 minister voor Medische zorg in het kabinet-Rutte III. Daarvoor was zij vanaf 27 oktober 2017 staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Mevrouw Van Ark was van 27 juni 2010 tot 26 oktober 2017 en van 31 maart tot 3 september 2021 Tweede Kamerlid voor de VVD. In haar eerste Kamerperiode was zij onder meer woordvoerster langdurige zorg, thuiszorg, emancipatie en homo-emancipatiebeleid. Mevrouw Van Ark was wethouder van de in 2010 gevormde gemeente Zuidplas en zij was dat eerder in Nieuwerkerk aan den IJssel. Daarvoor werkte zij als teamchef van de Dienst sociale zaken in Rotterdam-Feijenoord.
   
• 6. 

  Veelzijdig Tweede Kamerlid van de PvdA, dat zich gedurende ruim tien jaar bezighield met uiteenlopende dossiers, zoals ruimtelijke ordening, pensioenen, sociale zekerheid en arbeidsmarkt. Was verder lid van de enquêtecommissie financieel stelsel, twee jaar fractiesecretaris en lid van het Presidium. Voor zij Kamerlid werd, was zij manager van TransLink Systems, het bedrijf dat verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van de OV-chipkaart. Zij werkte daarvoor als adviseur van minister Netelenbos. In 2017 werd zij uitvoerend bestuurder van pensioenfonds PME. Van februari 2021 tot juni 2022 was zij wethouder van Rotterdam.