Parlementair onderzoek uitvoeringsorganisaties: Tweede Kamer schiet tekort als toezichthouder

DEN HAAG (PDC) - Het kabinet en de Tweede Kamer laten het afweten als toezichthouder op de uitvoeringsorganisaties. Dat is de conclusie van de parlementaire onderzoekscommissie onder leiding van Tweede Kamerlid André Bosman¹ (VVD). Op het vlak van de kinderopvangtoeslag, het UWV en het CBR betalen burgers de prijs van de falende instanties.

Politici wordt verweten toe te geven aan hijgerigheid, met een politieke agenda die vooral door incidenten wordt gedreven. Behandelingen van wetten en begrotingen stellen ook veel minder voor dan vroeger. Politici stellen weinig vragen waardoor ambtenaren zich nauwelijks voorbereiden. Deze mogen sinds 1998 (Oekaze-Kok) ook niet zomaar met de buitenwereld praten en moeten altijd openbare én feitelijke informatie geven.

Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt² (CDA) gaf tijdens zijn verhoor aan dat de Tweede Kamer te weinig tijd en ondersteuning heeft voor een goede politieke toetsing, waardoor er ook niet wordt doorgevraagd. Herman Tjeenk Willink³, tot 2012 vicepresident⁴ van de Raad van State⁵, stelde dat de Kamer te kritiekloos is meegegaan in de visie van opeenvolgende kabinetten dat de overheid als een bedrijf moet worden gerund.

Bron: NRC Handelsblad

• 1. 

  André Bosman (1965) was kandidaat voor de VVD bij de Eerste Kamerverkiezingen 2023. Hij was in de periode 2010-2021 Tweede Kamerlid. Bosman is voormalig vluchtcommandant, squadronvlieger en vlieginstructeur bij de Koninklijke Luchtmacht. Was eerder voor de VVD bestuurlijk actief in Zeeland en werkte onder meer als liason officier op het hoofdkwartier van ISAF in Kaboel. Defensiewoordvoerder van de VVD-fractie en later woordvoerder Europese zaken en Koninkrijksrelaties.
   
• 2. 

  Pieter Omtzigt (1974) was met korte onderbreking vanaf 3 juni 2003 tot en met 13 mei 2025 lid van de Tweede Kamer. Vanaf 2023 was hij partijleider van het door hem opgerichte Nieuw Sociaal Contract, waarmee hij twintig zetels haalde. Voordien was hij lid van de CDA-fractie, die hij verliet na langdurig aanhoudende frictie. Stond bekend als 'dossiervreter', vooral in de toeslagenaffaire. Zette zich als econometrist verder veel in voor onderwerpen als pensioenen en belastingen. Was daarnaast actief in de Raad van Europa, namens welke hij een schandaal in Malta blootlegde. Trad in 2025 terug, nadat het na meerdere pauzes niet gelukt was te herstellen van een burn-out.
   
• 3. 

  Politicus van PvdA-huize met veel gezag als topadviseur en kritisch beschouwer van politiek en bestuur. Topambtenaar ministerie van Algemene Zaken, die optrad als secretaris van achtereenvolgende kabinetsformateurs en jarenlang adviseur was van de minister-president. Regeringscommissaris reorganisatie rijksdienst. Hoogleraar bestuurswetenschappen. Als PvdA'er lid en voorzitter van de Eerste Kamer. Bepleitte een actievere rol voor de Eerste Kamer bij de bewaking van de kwaliteit van de wetgeving, ook Europees. Bijna vijftien jaar vicepresident Raad van State en in die positie de voornaamste adviseur van de koningin bij kabinetsformaties en zelf informateur in 1994, 1999, 2010, 2017 en opnieuw in 2021. Is sinds 2012 minister van staat.
   
• 4. 

  De vicepresident van de Raad van State heeft de feitelijke leiding van dit Hoge College van Staat, het belangrijkste adviesorgaan van de regering. Hij of zij bekleedt tevens het voorzitterschap van de Afdeling Advisering van de Raad van State, die adviezen uitbrengt over onder meer wetsvoorstellen en verdragen. Verder is de vicepresident een belangrijk (persoonlijk) adviseur van het staatshoofd bij staatkundige kwesties.
   
• 5. 

  De Raad van State is een van de Hoge Colleges van Staat en heeft als voornaamste taak de regering en het parlement te adviseren over wetgeving en bestuur. Daarnaast is deze instantie de hoogste algemene bestuursrechter.