Benoeming burgemeester waarschijnlijk uit de Grondwet

DEN HAAG (PDC) - In de Tweede Kamer tekent zich een tweederde meerderheid af de benoeming van burgemeesters en commissarissen van de Koning 'bij Koninklijk besluit' uit de Grondwet te schrappen. Dat bleek gisteren tijdens een debat over een initiatiefvoorstel van D66'er Rob Jetten¹. Indien het voorstel ook in de Eerste Kamer voldoende steun krijgt zal er voortaan in de Grondwet staan dat de burgemeester en commissaris van de Koning op een in de wet vastgelegde wijze worden aangesteld.

Dat maakt de weg vrij voor een discussie over de gekozen burgemeester. Of dit ook zal leiden tot invoering van de gekozen burgemeester, een langgekoesterde wens van D66, valt nog te bezien. Een aantal partijen ziet er geen kwaad in om de benoeming uit de Grondwet te halen, maar voelt er weinig voor om de burgemeester voortaan te kiezen.

In 2005 leek de invoering van de gekozen burgemeester al eens dichtbij, maar strandde uiteindelijk tijdens de 'Paascrisis' in de Eerste Kamer. Op 22 maart 2005 bleek er, tegen de verwachting in, geen tweederde meerderheid te zijn. Een dag later trad de verantwoordelijk minister en initiator van het voorstel Thom de Graaf² af.

Komende dinsdag stemt de Tweede Kamer over het voorstel. Omdat het om een grondwetswijziging in tweede lezing gaat is dan een tweederde meerderheid vereist. Daarna moet ook de Eerste Kamer nog met tweederde meerderheid instemmen. Het wetsvoorstel kreeg voor de verkiezingen van afgelopen jaar al een keer groen licht van beide Kamers.

Bron: ANP, 17 januari 2018

• 1. 

  Rob Jetten (1987) is sinds 23 november 2023 voorzitter van de D66-fractie in de Tweede Kamer. Hij is sinds 6 december 2023 Tweede Kamerlid. Daarvoor was hij dat van 23 maart 2017 tot 10 januari 2022. Van 9 oktober 2018 tot 8 maart 2021 en van 25 mei tot 28 september 2021 was hij eveneens voorzitter van D66 in de Tweede Kamer. Van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 was de heer Jetten minister voor Klimaat en Energie in het kabinet-Rutte IV en van 12 januari tot 2 juli 2024 tevens vicepremier. Eerder was de heer Jetten gemeenteraadslid (fractievoorzitter) in Nijmegen en voorzitter van de Jonge Democraten. Hij werkte bij ProRail als regiomanager bouwmanagement in Noord-Oost Nederland. Bij de verkiezingen van 2017 en 2023 was hij lijsttrekker.
   
• 2. 

  Thom de Graaf (1957) is sinds 1 november 2018 vicepresident van de Raad van State. Daarvoor was hij van 7 juni 2011 tot 20 september 2018 Eerste Kamerlid voor D66. Van juni 2015 tot juni 2018 was hij tevens fractievoorzitter. In 2007-2012 was hij burgemeester van Nijmegen en van 1 februari 2012 tot 26 september 2018 was hij voorzitter van de Vereniging Hogescholen. De heer De Graaf werd op jonge leeftijd gemeenteraadslid in Leiden en was daarnaast topambtenaar op Binnenlandse Zaken. In 1994 werd hij Tweede Kamerlid. Hij was lid van de enquêtecommissie IRT. In 1997 volgde hij Wolffensperger op als fractievoorzitter en hij leidde de D66-fractie tijdens paars II en Balkenende I, maar stapte na de verkiezingsnederlaag van 2003 op. Keerde in het kabinet-Balkenende II terug als vicepremier en minister voor Bestuurlijke vernieuwing. Zag in 2005 zijn voorstel voor de gekozen burgemeester stranden in de Senaat en trad toen af.