Rapport van de vijf voorzitters over versterking EMU

Source: Europa Nu.
Titelblad rapport

In juni 2015 publiceerden de toenmalige 'vijf voorzitters' van Europese instellingen een ambitieus plan om de Economische en Monetaire Unie1 (EMU) uiterlijk tegen 2025 te voltooien. De kern van het rapport was dat de leden van de eurozone1 hun economisch beleid meer op elkaar af moesten stemmen om beter weerbaar te zijn tegen een nieuwe economische crisis. Sinds de publicatie van het verslag zijn er volgens de Europese Commissie aanmerkelijke vorderingen gemaakt.

Het rapport 'De voltooiing van Europa's Economische en Monetaire Unie' was opgesteld door de voorzitter van de Europese Commissie2 (Jean-Claude Juncker3) samen met de presidenten van de Europese Raad4 (Donald Tusk5), de toenmalige voorzitter van de Eurogroep6 (Jeroen Dijsselbloem7) en de Europese Centrale Bank8 (Mario Draghi9) en de toenmalige voorzitter van het Europees Parlement10 (Martin Schulz11). Een hechte en rechtvaardige Economische en Monetaire Unie was een van de topprioriteiten van het werkprogramma Commissie-Juncker.12

Het rapport stelde concrete maatregelen voor de EMU voor. Hoewel de EMU in 2015 robuster was dan vóór de crisis, was deze EMU ondanks alle vooruitgang in 2015 nog onvoltooid. De economische prestaties van de verschillende eurozone landen liepen flink uiteen. Om de Unie stabieler en veerkrachtiger te maken werden drie verschillende fases voorgesteld.

De Eerste fase liep van 1 juli 2015 tot 30 juni 2017. Op korte termijn moesten bestaande instrumenten en verdragen worden gebruikt om het beleid van de EMU te versterken. Als onderdeel van de uitbreiding van de bankenunie13 is het Gemeenschappelijk Afwikkelingsmechanisme op 1 januari 2016 in werking getreden. Ook is er een Europees Begrotingscomité14 ingesteld. Daarnaast presenteerde de Europese Commissie halverwege 2017 een tussentijdse evaluatie over het realiseren van de kapitaalmarktunie15 waarin werd gesteld dat tweederde van de doelstellingen was behaald.

Voor de overgang van fase 1 naar fase 2 werd in mei 2017 een discussienota gepubliceerd over de stand van zaken van de EMU. In deze nota worden voornamelijk de doelstellingen, zoals beschreven in het voorzittersrapport, herhaald. Zo stelt de Commissie dat het economisch beleid toch voornamelijk een nationale aangelegenheid blijft, ondanks het verscherpte toezicht onder het Europees semester16. Eind 2017 publiceerde de commissie de routekaart met de noodzakelijke volgende stappen om de EMU in fase 2 te voltooien.

In fase 2 moet het proces waarin lidstaten naar elkaar toe groeien in EU-wetgeving worden vastgelegd. Inmiddels hebben er besprekingen plaatsgevonden over het toekomstige begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen voor de eurozone en over de hervorming van het Europees Stabiliteitsmechanisme.17 Volgens de Commissie is er inmiddels aanmerkelijke vooruitgang geboekt met verdere risicovermindering in de bankenunie.13

Aan het einde van fase 2, uiterlijk in 2025, zou de EMU moeten functioneren als een stabiele en welvarende eenheid voor alle burgers en lidstaten van de eurozone.

Bekijk de meest recente ontwikkelingen hier.

1.

Meer informatie

  • 1. 
    De Economische en Monetaire Unie (EMU) is in 1991 opgericht door de Europese regeringsleiders. Het doel was een gezamenlijk economische politiek op te zetten, de prijsstabiliteit te bevorderen en de werking van de interne markt te verbeteren.
     
  • 2. 
    The European Commission is the executive body of the EU and runs its day-to-day business. It is made up of the College of Commissioners, 27 European Commissioners, one for each member state, who are each responsible for one or several policy areas. In addition, the 'Commission' also refers to the entire administrative body that supports the Commissioners, consisting of the Directorates-General and the Services.
     
  • 3. 
    Jean-Claude Juncker (1945) is the president of the European Commission. Juncker is a member of the Luxembourg party Christian Social People's Party (CVP), which is aligned with the European People's Party. Juncker server as prime minister of Luxembourg for nearly twenty years.
     
  • 4. 
    The European Council brings together EU leaders to set the EU's political agenda. It represents the highest level of political cooperation between EU countries.
     
  • 5. 
    Donald Tusk (1957) was van 1 december 2014 tot 1 december 2019 de vaste voorzitter van de Europese Raad. In november 2007-september 2014 was hij minister-president van Polen. Tusk was medeoprichter en leider van het conservatief-liberale (maar bij de christendemocratische Europese Volkspartij aangesloten) Burgerplatformum. Hij leidde als premier een coalitie van zijn partij en de Poolse Boerenpartij (PSL). Eerder was hij lid van het Lagerhuis en van de Senaat.
     
  • 6. 
    The Eurogroup is an informal body where the ministers of the euro area member states discuss matters relating to their shared responsibilities related to the euro.
     
  • 7. 
    Vooraanstaande PvdA-politicus, die in 2000 Tweede Kamerlid werd en in 2012 verrassend minister van Financiën. Wageningse ingenieur en voor hij Kamerlid werd plaatsvervangend hoofd van het stafbureau algemene leiding van het ministerie van LNV. In de Kamer spoedig een gewaardeeerd woordvoerder integratiebeleid en in 2007-2008 voorzitter van de onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen. Later woordvoerder asiel en vicefractievoorzitter. Pragmatisch en degelijk. Noemde zichzelf 'niet het meest opgewonden type'. Slaagde er in het oplopende overheidstekort onder het kabinet-Rutte II om te buigen naar een overschot. Kreeg ook in de EU gezag en zag zich in januari 2013 gekozen worden tot voorzitter van de eurogroep. Speelde daardoor een centrale rol bij het bedwingen van de financiële problemen van Griekenland en bij het voorkomen van een bankencrisis op Cyprus. Sinds 13 september 2022 is hij burgemeester van Eindhoven.
     
  • 8. 
    The European Central Bank (ECB) manages the euro and frames and implements EU economic & monetary policy. Its main aim is to keep prices stable, thereby supporting economic growth and job creation.
     
  • 9. 
    De Italiaan Mario Draghi (1947) was van 13 februari 2021 tot 22 oktober 2022 minister-president van Italië. Hij was van 1 november 2011 tot 1 november 2019 president van de Europese Centrale Bank. De heer Draghi was in 2006-2011 lid van de directie van Nationale Bank van Italië. Eerder was hij onder meer hoogleraar aan diverse Italiaanse universiteiten, lid van de directie van de Wereldbank, thesaurier-generaal en voorzitter van het Economisch en Financieel Comité van de EU. Sinds 2009 is hij president van de Financial Stability Board.
     
  • 10. 
    The European Parliament is the EU's law-making body. It is directly elected by EU voters every 5 years.
    What does the Parliament do?
    The Parliament has 3 main roles:
    Legislative
     
  • 11. 
    De Duitser Martin Schulz (1955) was van 17 januari 2012 tot 17 januari 2017 voorzitter van het Europees Parlement. In 2014 werd hij herkozen. Als leider van de SPD was hij in 2017 lijsttrekker en onderhandelaar bij de formatie, maar in februari 2018 trad hij terug. Schulz was in 2004-2011 fractievoorzitter van de sociaaldemocratische fractie in het Europees Parlement. De heer Schulz was aanvankelijk boekverkoper en werd later raadslid en burgemeester van Würselen (Noordrijn-Westfalen). In 1994 werd hij lid van het Europees Parlement voor de SPD.
     
  • 12. 
    Bij zijn benoeming in 2014 stelde Commissievoorzitter Juncker dat de grootste zorg voor zijn Commissie het behouden en verkrijgen van blijvende steun van de Europese burger voor het Europese project was. De economische crisis van de voorgaande jaren had het vertrouwen van de burger in de politiek en ook de EU aangetast. De Europese Unie moest duidelijk laten zien wat haar meerwaarde was voor 'de man op de straat'. Om dat te realiseren moest de Europese Commissie aan de volgende prioriteiten gaan werken:
     
  • 13. 
    De bankenunie moet leiden tot een Europees toezicht op banken en een gezamenlijke aanpak voor banken die in financiële problemen komen. De belangrijkste banken in de eurozone staan onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB). Alle landen die de euro als betaalmiddel hebben doen mee aan de bankenunie, die moet zorgen voor financiële stabiliteit van banken.
     
  • 14. 
    This Committee of the Council, a special type of high level council working party, is responsible for preparing the Commission's budget proposals that have been sent to the Council of ministers.
     
  • 15. 
    De kapitaalmarktunie moet het voor spaarders en beleggers makkelijker maken om in bedrijven buiten hun eigen land te investeren. Zo kunnen kleine en middelgrote bedrijven gemakkelijker aan kapitaal komen buiten de banken om. Zo moet het makkelijker worden om extra te investeren in de economie, wat moet leiden tot meer economische groei.
     
  • 16. 
    Het Europees semester is de jaarlijkse cyclus voor de afstemming van het economisch en begrotingsbeleid van de lidstaten van de Europese Unie. Binnen het kader van het semester analyseert de Europese Commissie de nationale begrotingen van EU-landen en geeft de landen vervolgens aanbevelingen, waarmee de lidstaten rekening moeten houden als zij hun nationale begroting voor het komende jaar opstellen.
     
  • 17. 
    Het European Stability Mechanism (ESM) is een permanent financieel noodfonds dat leningen verstrekt aan EU-lidstaten die in financiële problemen verkeren. Het fonds bestaat uit een deel direct gestort geld, dat lidstaten zelf hebben ingebracht, en kredietgaranties. Het uiteindelijke doel van deze steun is het bewaken van de economische en financiële stabiliteit van de EU om zo de waarde van de euro te waarborgen.