Drs. C.P. (Kees) van Dijk

foto Drs. C.P. (Kees) van Dijk
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
Fotopersburo Dijkstra
Source: Parlement.com.

Uit de CHU afkomstige CDA-politicus van streng gereformeerden huize. Begon zijn loopbaan in Zuid-Afrika en was daarna bestuursambtenaar in Nieuw-Guinea. Werkte vervolgens onder meer bij de Wereldbank en was raadslid in Rotterdam. In de Tweede Kamer aanvankelijk woordvoerder volkshuisvesting, maar hij hield zich spoedig ook bezig met financiën, handelspolitiek en economische zaken. Werd in het tweede kabinet-Van Agt i minister voor ontwikkelingssamenwerking. Keerde in 1982 terug naar de Kamer en maakte toen furore als voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie RSV i. Op het eerste gezicht een steile calvinist, maar beschikkend over droge humor. In het tweede kabinet-Lubbers i minister van Binnenlandse Zaken en toen enige tijd uitgeschakeld door hartklachten. Besloot zijn politieke loopbaan als senator.

CDA
functie(s) in de periode 1978-1999: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister

1.

Personal data

Surnames
Cornelis Pieter (Kees)

Place and date of birth
Rotterdam, 25 July 1931

Place and date of death
Rotterdam, 29 December 2008

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • CHU (Christelijk-Historische Unie), from 1973 until 11 October 1980
  • CDA (Christen-Democratisch Appèl), from 11 October 1980

3.

Main functions and occupations

  • economisch medewerker "Nederlandse Bank van Suid-Afrika" te Pretoria (Zuid-Afrika), from August 1956 until 1959
  • economisch medewerker "Imperial Chemical Industries" te Johannesburg (Zuid-Afrika), from 1959 until 1960
  • bestuursambtenaar in Nieuw-Guinea, from 1960
  • hoofd plaatselijk bestuur te Kepi (Nieuw-Guinea)
  • onder-afdelingshoofd van Mappi (Nieuw-Guinea), until November 1962
  • docent maatschappijleer en politieke zaken, BVD (Binnenlandse Veiligheidsdienst), from March 1963 until 1964
  • consultant onderwijszaken, OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) te Parijs, from 1964 until 1966
  • medewerker Wereldbank te Washington (VS), from 1966
  • hoofd onderwijsdivisie, Wereldbank te Washington (VS), until 1973
  • zelfstandig economisch adviseur ontwikkelingssamenwerking, from 1973 until 1977
  • lid gemeenteraad van Rotterdam, from 3 September 1974 until 29 September 1977
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 8 June 1977 until 11 September 1981
  • minister zonder portefeuille, belast met ontwikkelingssamenwerking (minister voor ontwikkelingssamenwerking), from 11 September 1981 until 4 November 1982
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 September 1982 until 14 July 1986
  • minister van Binnenlandse Zaken, from 14 July 1986 until 3 February 1987
  • minister: niet belast met de leiding van een ministerie, from 3 February 1987 until 6 May 1987 (i.v.m. hartoperatie)
  • minister van Binnenlandse Zaken, from 6 May 1987 until 7 November 1989
  • ambteloos, from 7 November 1989
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 11 June 1991 until 8 June 1999

4.

Party political functions

Summary (10/12)
  • lid commissie Buitenland CDA, from 1990 until 1996
  • voorzitter werkgroep Ontwikkelingssamenwerking CDA, from 1990 until 1996
  • voorzitter onderzoekscommissie CDA Dordrecht, 1990
  • voorzitter onderzoekscommissie CDA Zeeland, 1991
  • voorzitter commissie van onderzoek naar financiële beheer CDA Limburg, from 1993 until 1994
  • voorzitter onderzoekscommissie CDA Schiedam, 1995
  • voorzitter commissie Binnenlandse Zaken, CDA-fractie Eerste Kamer der Staten-Generaal
  • lid bestuur Eduardo Frei-Stichting CDA
  • adviseur personeelscommissie CDA Rotterdam, 1997
  • voorzitter pensioencommissie, CDA Tweede Kamer der Staten-Generaal

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

  • economisch adviseur internationale organisaties en particuliere adviesbureaus (één- of tweemaal per jaar)
  • lid raad van advies Stichting Voorlichting Crematoriumbouw
  • plaatsvervangend hoofdingeland, Hoogheemraadschap van Schieland, from 1974 until 1977
  • lid Stuurgroep Impactstudie Medefinancieringsprogramma Ontwikkelingssamenwerking, from 1989 until 1991
  • lid bestuur Stichting Prinsjesdag Ontbijt
  • lid Adviescommissie Werelddiakonaat van de Nederlandse Hervormde Kerk
  • lid bestuur Stichting Instandhouding Erediensten Prinsekerk Rotterdam
  • lid kerncommissie CIO (Interkerkelijk Contact in Overheidszaken)
  • lid bestuur NIHA (Nederlands Economisch Historisch Archief)
  • voorzitter Stichting Onderzoek Wereldvoedselvoorziening, Vrije Universiteit te Amsterdam, from March 1990
  • voorzitter Vereniging Christelijke Bibliotheek Blinden en Slechtzienden (voorheen: voor aangepaste lectuur en informatie), from 1990
  • lid Identiteitsraad, Stichting Philadelphia Zorg
  • lid Adviescommissie Decentralisatie-impuls, from 1991 until 1992
  • lid Commissie Onderzoek Financiële positie omroepen, 1992
  • lid commissie Strategische Heroriëntatie Ziekenhuizen, 1993
  • leider onderzoek naar mogelijke corruptie in Maastricht, around June 1993 until March 1994
  • voorzitter Stuurgroep Regionaal Politiebudget, from February 1994 until May 1994
  • voorzitter onderzoekscommissie evaluatie Arbeidsvoorzieningswet, from July 1994 until May 1995
  • voorzitter commissie Mediabeleid, CIO (Interkerkelijk Contact in Overheidszaken), from 1996 until 1997
  • voorzitter commissie van onderzoek Zuid-Hollandse Ceteco-affaire, from August 1999 until 1 October 1999

Derived functions
  • voorzitter subcommissie uit de vaste commissie voor Rijksuitgaven inzake steunverlening aan individuele bedrijven (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 27 September 1978 until March 1981
  • voorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Handel (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 2 December 1982 until 14 July 1986
  • voorzitter parlementaire enquêtecommissie RSV (Rijn-Schelde Verolme) (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 24 March 1983 until 14 July 1986

6.

Education

Secondary education
  • h.b.s.

Academic education
  • economie: staatkundig-economische richting, Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam, from 11 October 1948 until 9 July 1954

Post-academic education
  • opleiding tot bestuursambtenaar in Nederlands Nieuw-Guinea, Tropeninstituut te Amsterdam, around 1960

alternative forms of education
  • fellowship human recources development, OESO te Parijs, from 1964 until 1965

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Hield zich in de Tweede Kamer vooral bezig met volkshuisvesting, financiën, internationale financiële vraagstukken, buitenlandse handel en economische zaken
  • Was in 1980 en in de jaren 1983-1985 namens zijn fractie woordvoerder bij de algemene financiële beschouwingen
  • Hield zich als Eerste Kamerlid vooral bezig met financiën, binnenlandse zaken, economische zaken en ontwikkelingssamenwerking

Dissenting voting behaviour (2/7)
  • Behoorde in 1992 tot de meerderheid van zijn fractie die tegen een wijziging van de Winkelsluitingswet (verruiming openstelling) stemde
  • In 1994 stemden hij en Vermaat als enigen van hun fractie tegen het wetsvoorstel Algemene wet gelijke behandeling

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


Policy-making activities as minister
  • Slaagde er in de boekhouding op ontwikkelingssamenwerking enigszins op orde te krijgen, maar kreeg op financieel gebied wel te maken met problemen rond het zgn. stuwmeer van f 1,7 miljard (nog niet uitgegeven gelden waarvoor al wel een verplichting was aangegaan).
  • Verdedigde in 1988 in de Tweede Kamer het door zijn voorganger De Korte ingediende wetsvoorstel subsidiëring politieke instituten (voor scholing en studie). Dit voorstel werd in 1990 (onder zijn opvolger Dales) in de Eerste Kamer met algemene stemmen verworpen, omdat de gehele Eerste Kamer er bezwaar tegen maakte dat alleen instituten van in de Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen voor subsidie in aanmerking kwamen. (19.508)
  • Diende in 1988 samen met de ministers Korthals Altes, De Koning en Deetman het wetsvoorstel Algemene wet gelijke behandeling in. Het wetsvoorstel werd in 1989 door zijn opvolgster ingetrokken. (20.501)
  • Stelde in juni 1988 een commissie onder voorzitterschap van ir. J.A.P. Montijn in, die moest adviseren over de grootstedelijke problematiek (externe commissie grotestedenbeleid). De commissie bracht op 7 maart 1989 verslag uit. In september 1989 kwam daarop een voorlopig kabinetsstandpunt. (21.062)
  • Bracht in 1989 de notitie Functionele decentralisatie uit. Dit betreft de overgang van taken of bevoegdheden aan afzonderlijke organen of lichamen van functioneel bestuur, zoals waterschappen, openbare lichamen van beroep en bedrijven, alsmede zelfstandige bestuursorganen. Er worden enkele aandachtspunten geformuleerd, zoals een goede taakomschrijving en duidelijke afbakening, het voorkomen dat het centrale bestuur wordt verzwakt, het voorkomen dat een verbrokkelde structuur ontstaat met te grote spreiding van verantwoordelijkheden en bevoegdheden, duidelijkheid over de ministeriële verantwoordelijkheid, en verantwoordingsplicht en openbaarheid. (21.042)
  • Diende in 1989 samen met minister Korthals Altes het wetsvoorstel Algemene wet bestuursrecht in. Dit voorstel werd in 1992 door de ministers Hirsch Ballin en Dales in het Staatsblad gebracht. (21.221)
  • Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap: Houben (CDA, Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant), Hendrikx (CDA, Commissaris van de Koningin in Overijssel); Van Kemenade (PvdA, burgemeester van Eindhoven), Brokx (CDA, burgemeester van Tilburg), Burgers (CDA, burgemeester van 's-Hertogenbosch)

Legislative activities as minister
  • Bracht in 1987 samen met minister Korthals Altes de Tijdelijke wet Kroongeschillen (Stb. 317) tot stand. Daardoor werd voor de meeste gevallen waarin volgens een bestaande wet kroonberoep mogelijk was, die beslissing op beroep overgedragen aan de afdeling geschillen van bestuur van de Raad van State. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens had in 1985 de bestaande wijze van kroonberoep strijdig genoemd met de Europese mensenrechtenconventie, omdat de Kroon geen onafhankelijk gerecht was. Het wetsvoorstel was in 1986 ingediend met minister De Korte als eerste ondertekenaar. (19.497)
  • Bracht in 1987 samen met minister Lubbers Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Stb. 635) tot stand, waardoor voor al deze diensten één wettelijk kader werd geschapen (17.363)
  • Bracht in 1988 samen met minister Korthals Altes de Wet openbare manifestaties (Stb. 157) tot stand. Deze wet regelt de uitoefening van de (grondwettelijke) vrijheid van godsdienst en het recht op vergadering en betoging en vervangt de Wet Vereniging en Vergadering uit 1855. Het formeel nog bestaande processieverbod wordt opgeheven. Beperking van manifestaties is alleen geoorloofd op grond van bescherming van de gezondheid, het belang van het verkeer en de bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. Het wetsvoorstel was in 1986 ingediend met minister Rietkerk als eerste ondertekenaar. (19.427)
  • Bracht in 1987 samen met minister Ruding een wet tot wijziging van de Algemene burgerlijke pensioenwet tot stand, waardoor de bestuurlijke structuur van het Algemeen burgerlijk pensioenfonds werd gewijzigd. De directie van het ABP krijgt de integrale verantwoordelijkheid voor het beleid en functioneren van het fonds, maar bepaalde beslissingen kunnen alleen worden genomen met instemming van de Raad van Toezicht. De rijksoverheid kan alleen in zeer bepaalde gevallen aanwijzingen geven. Gewaarborgd blijft dat tot beleggingen wordt besloten op basis van zuivere beleggingscriteria en deskundigheid, uitsluitend in het belang van het fonds. Het wetsvoorstel was in 1986 ingediend door de ministers Rietkerk en Van Aardenne (Financiën a.i.). (19.411)
  • Bracht in 1988 de Wet Rietkerk-uitkering (Stb. 226) tot stand, waarbij een eenmalige uitkering en een penning werden verleend aan Molukkers die in 1951 en 1952 naar Nederland kwamen (19.771)
  • Bracht in 1988 samen met minister Korthals Altes een wet (Stb. 576) tot wijziging van de Politiewet tot stand. Daarbij werd de grens voor overgang van rijks- naar gemeentepolitie verhoogd van 25.000 naar 40.000 inwoners. Commissaris van de Koningin en minister kregen een aanwijzingsbevoegdheid voor burgemeesters bij grensoverschrijdende ordeverstoringen. Verder werd een wettelijke basis gegeven aan veiligheidsfouillering bij bijvoorbeeld sportwedstrijden. (19.535)
  • Bracht in 1988 samen met minister Korthals Altes de Wet persoonregistraties (Wpr) (Stb. 665) tot stand, die regels bevat over het registreren van privégevoelige gegevens in elektronische databanken. Het wetsvoorstel was in 1985 mede ingediend door zijn voorganger Rietkerk. (19.095)
  • Bracht in 1989 samen met minister Korthals Altes wijzigingen (Stbb. 293 en 294) van de Wet op de Raad van State tot stand ter aanpassing aan de gewijzigde Grondwet. Onder meer wordt de adviesaanvrage door de Tweede Kamer over initiatiefwetsvoorstellen verplicht gesteld. (19.890)

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Behoorde in 1977 met Van der Mei en Wisselink tot de drie leden van de CDA-fractie die tegen het concept-regeerakkoord van PvdA, CDA en D66 stemden
  • Kwam kort na zijn aantreden als minister enigszins in opspraak door uitspraken tijdens zijn vroegere verblijf in Zuid-Afrika waarin hij zich in waarderende zin had uitgelaten over het apartheidsregime. Verklaarde echter daar allang niet meer achter te staan.
  • Kwam als minister voor Ontwikkelingssamenwerking in conflict met de NCO (Nationale Commissie Ontwikkelingsstrategie), nadat hij een herstructurering van de NCO had aangekondigd
  • Kort na zijn aantreden als minister van Binnenlandse Zaken zorgde een uitspraak van hem over het gebrek aan inzet van sommige ambtenaren voor een verstoorde verhouding met de ambtenarenbonden. Hij wees met name op het relatief hoge ziekteverzuim. De uitspraak werd gedaan bij de aankondiging van een afslankingsoperatie van de rijksoverheid die tot vermindering van het aantal ambtenaren met 20.000 moest leiden.

Anecdotes and citations
  • Toen oud-minister-president Den Uyl tijdens zijn verhoor voor de RSV-enquêtecommissie de retorische vraag stelde "wat is er mooier dan een schip maken en het van de helling zien lopen?", antwoordde hij droogjes: "Ik weet één ding dat mooier is, dat is een vrouw".

9.

Publications

Publications
  • H. Visser, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1983)
  • Haagse Post, 29 november 1986
  • De Volkskrant, 20 december 1986
  • NRC Handelsblad, 31 oktober 1989
  • V.A.M. van der Burg, "Herinneringen aan C.P. van Dijk (1931-2008)", in: "Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2009", 151

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.