A.G. (Fred) van der Spek

Erudiet, spreekvaardig en principieel PSP-Kamerlid. Was door zijn belezenheid een geducht opponent van diverse ministers van Buitenlandse Zaken (met name van Luns¹ en Van der Klaauw²). Fel bestrijder van onder meer de Amerikaanse strijd in Zuid-Oost-Azië, het Portugese kolonialisme, de Indonesische bezetting van Oost-Timor en de NAVO. Zag het Kamerlidmaatschap vooral als een mogelijkheid om buitenparlementaire actie te ondersteunen, maar nam ook veel deel aan Kamerdebatten. Vanaf 1978 fractievoorzitter. Kwam in 1986 in conflict met Andree van Es³ over de koers van de PSP en richtte een nieuwe partij op, die echter niet wist door te dringen tot de Tweede Kamer. Voor zijn Kamerlidmaatschap werkte hij in het onderwijs als scheikundeleraar.

PSP, fractie-Van der Spek (ex-PSP)
functie(s) in de periode 1963-1986: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK

• - 

  Socialistische Unie, from 1950 until March 1953
• - 

  PSP (Pacifistisch-Socialistische Partij), from 1957 until 14 December 1985
• - 

  PvSO (Partij voor Socialisme en Ontwapening), from 18 January 1986 until 3 June 1986
• - 

  PSP'92 (Pacifistisch-Socialistische Partij 1992), from 5 October 1992 (heropgerichte PSP)

• - 

  leraar natuur- en scheikunde, School voor v.h.m.o. (voortgezet hoger en middelbaar onderwijs) te Brielle, from 1949
• - 

  leraar natuur- en scheikunde, School voor v.h.m.o. (voortgezet hoger en middelbaar onderwijs) te 's-Gravenhage (een half jaar)
• - 

  leraar natuur- en scheikunde, "Baarnsch Lyceum" te Baarn, from 1953 until 1967
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 5 June 1963 until 21 February 1967
• - 

  fractievoorzitter PSP Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 1 October 1963 until 21 February 1967
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 23 February 1967 until 8 June 1977
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 January 1978 until 3 June 1986
• - 

  fractievoorzitter PSP Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 January 1978 until 14 December 1985 (1978-1981 eenmansfractie)
• - 

  fractievoorzitter fractie-Van der Spek, Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 12 January 1986 until 3 June 1986 (eenmansfractie)

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid bestuur Vereniging Nederland-Indonesië
• - 

  voorzitter Nederlandse Sectie, International Society for Social Studies
• - 

  voorzitter Nederlands Komitee Mensenrechten Turkije, around November 1983 (nog in 1985)
• - 

  lid algemeen bestuur DAFN (Defence and Aid Fund, Nederland)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Interpelleerde op 21 november 1981 samen met zijn fractiegenote Andrée van Es minister Van Dijk en staatssecretaris Van Leijenhorst over vroegere uitspraken van Van Dijk over het apartheidsregime in Zuid-Afrika
• - 

  Interpelleerde op 22 februari 1983 de staatssecretarissen Van Eekelen en Van Leijenhorst over een cultureel verdrag met Marokko
• - 

  Interpelleerde op 11 mei 1983 de ministers Van Aardenne en Van den Broek over de levering door Hollandse Signaal Almelo van militair materieel aan Chili
• - 

  Interpelleerde op 3 november 1983 minister Van Aardenne over de Nederlandse bijdrage aan de bouw van de Snelle Kweekreactor (SNR 300) in Kalkar
• - 

  Interpelleerde op 12 december 1985 minister Van Aardenne over afspraken over aardgasexport en -prijsstelling

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  In 1957 medeoprichter van de PSP
• - 

  Wenste zich in 1967 als enige van zijn fractie niet aan te sluiten bij de gelukwensen van de Tweede Kamer bij de geboorte van prins Willem-Alexander. Hij weigerde dit - hoewel hij zich als persoon over het geluk van de jonge moeder verheugde - vanwege de staatkundige betekenis van die gelukwens.
• - 

  Hij kondigde op het partijcongres van 14 december 1985 aan al zijn werkzaamheden voor de PSP met onmiddellijke ingang te zullen staken. Dit in verband met de verkiezing van mevrouw Van Es tot lijsttrekker van de PSP voor de Tweede Kamerverkiezingen 1986.
• - 

  Legde op 21 januari 1986 een verklaring af in de Tweede Kamer. Daarin deelde hij mee ondanks zijn breuk met de PSP zijn Kamerzetel niet te zullen opgeven, maar als onafhankelijke verder te gaan. Hij stelde dat niet hij, maar de partij was veranderd, met name ten aanzien van de door de PSP te volgen strategie.
• - 

  Werd op 19 december 2017 in de Tweede Kamer herdacht. Namens het kabinet sprak daarbij minister-president Rutte.

• - 

  Tussen hem en zijn zussen (een tweeling) zat ruim achttien jaar
• - 

  Weigerde in 1943 de loyaliteitsverklaring te tekenen en dook onder
• - 

  Volgde in april 1943 het Duitse bevel op zich te melden voor de Arbeitseinsatz en werkte bij de firma Hanomag. Na overplaatsing, verblijf in een ziekenhuis en naar erholungsurlaub, dook hij weer onder in Den Haag.

• - 

  Werd in 1963 gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  Hans Verstraaten, "Fred van der Spek, De laatste socialist", Haagse Post, 15 september 1984
• - 

  "Onstuimig maar geduldig. Interviews en biografische schetsen uit de geschiedenis van de PSP" (1987)
• - 

  F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
• - 

  H. Visser, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1983)
• - 

  Rudi Boon, "De verwachtingswaarde van Fred van der Spek (1923-2017)", in: Jaarboek parlementaire geschiedenis 2018, 107-110

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

• 1. 

  Bijna twintig jaar, mede door zijn lange gestalte, een markante minister van Buitenlandse Zaken. Actief bij de marine, waarvoor hij altijd belangstelling behield, en daarna werkzaam in de diplomatieke dienst. Vormde in 1952 (als minister zonder portefeuille) met Beyen een ministersduo, maar vanaf 1956 was hij de enige minister op dat departement. Genoot in brede kring grote populariteit door zijn humor en de wijze waarop hij opkwam voor het Nederlandse belang, maar werd door anderen bekritiseerd vanwege onder meer zijn Nieuw-Guineapolitiek en pro-Amerikaanse opstelling. Steunde de pogingen van Groot-Brittannië om toe te treden tot de Europese Gemeenschappen en was tegenspeler van president De Gaulle. Had weinig genoegen in het politieke debat. Na zijn ministerschap secretaris-generaal van de NAVO. Stond rechts in de KVP en brak in 1972 met die partij. Conservatief, streng katholiek, autoritair, charmant en op-en-top diplomaat. Had een uitstekend gevoel voor p.r.
   
• 2. 

  Minzame diplomaat en topambtenaar, die zich als minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Van Agt I met moeite politiek wist te handhaven. Kreeg te maken met hevige oppositie (ook uit regeringsfractie CDA) over onder meer het kernwapenbeleid, Zuid-Afrika en duikbootleveranties aan Taiwan. Had een vrij slechte presentatie en was eigenlijk te zachtaardig voor het harde politieke bedrijf. Werd na zijn aftreden als minister ambassadeur in Brussel en Lissabon. Van huis uit historicus en gepromoveerd op een proefschrift over de relatie met Belgiė in het interbellum.
   
• 3. 

  Strijdbaar en actief Tweede Kamerlid voor de PSP en GroenLinks. Was al op jonge leeftijd Tweede Kamerlid voor de PSP, na eerst fractiemedewerker te zijn geweest. Zette zich in voor rechten van minderjarigen, minderheden en vrouwen en voerde in vele debatten het woord. Kwam in 1986 in conflict met fractieleider Van der Spek over de koers van de partij, omdat zij voorstander was van samenwerking met CPN en PPR. Onderbrak, hoewel zij toen het enige PSP-Kamerlid was, haar Kamerlidmaatschap vanwege zwangerschap. Na haar vertrek uit de politiek onder meer werkzaam bij de omroep, directeur van 'De Balie', voorzitter van GGZ Nederland en directeur-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties. In 2010-2014 was zij wethouder van Amsterdam.