H.V. (Haya) van Someren-Downer

foto H.V. (Haya) van Someren-Downer
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

Bekende, populaire en spraakmakende VVD-politica, die samen met Hans Wiegel i en Harm van Riel i in de jaren zeventig het gezicht van de VVD bepaalde. Kwam, na journaliste te zijn geweest, in 1959, als jonge vrouw in de Tweede Kamer en toonde zich als onderwijswoordvoerster een geducht tegenspeelster van Cals i. Tegenstander van de Mammoetwet. Als omroepspecialist voorstander van een bestel met ruimte voor commercie. Als partijvoorzitter droeg zij sterk bij aan groei van de VVD. Vanaf 1976 fractievoorzitter in de Senaat; daar kruiste zij ook de degens met minister Van Kemenade i over de Middenschool. Sprak op een kenmerkende, wat geaffecteerde wijze, heldere politieke taal. Zou in 1977 minister van Onderwijs zijn geworden als een ziekte dat niet had verhinderd. Overleed in 1980 op nog relatief jonge leeftijd.

VVD
in de periode 1959-1980: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, partijvoorzitter

1.

Personal data

Surnames
Haya Victoria (Haya)

Changes in name or title
  • G.V. Downer, from 5 July 1926 until 26 October 1954
  • G.V. van Someren-Downer, from 26 October 1954 until 7 January 1974
  • H.V. van Someren-Downer, from 7 January 1974

Place and date of birth
Amsterdam, 5 July 1926

Place and date of death
Rotterdam, 12 November 1980

2.

Party/Movement

Party/Parties
VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), from January 1948

3.

Main functions and occupations

  • redacteur kunst, dagblad "De Telegraaf", from 1953 until 1958
  • parlementair redacteur, dagblad "De Telegraaf", from 1958 until March 1959
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 20 March 1959 until 1 October 1968
  • lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, from 2 June 1966 until March 1969
  • lid Rijnmondraad, from 22 September 1970 until September 1974
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 17 September 1974 until 12 November 1980
  • fractievoorzitter VVD Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 15 June 1976 until 12 November 1980

4.

Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

Derived functions (2/4)
  • lid parlementaire delegatie naar Suriname, from 20 October 1978 until 30 October 1978
  • voorzitter vaste commissie voor Nederlands-Antilliaanse Zaken (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 23 November 1979 until 12 November 1980

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activities

as Member of the Parliament (3/5)
  • Was in 1964 woordvoerster van haar fractie bij de behandeling van de ontwerp-Wet op de kansspelen
  • Hield zich in de Eerste Kamer vooral bezig met onderwijs en Koninkrijkszaken
  • Voerde in 1975 het woord bij het debat over de onafhankelijkheid van Suriname

Dissenting voting behaviour (0/7)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Miscellaneous

algemeen (3/9)
  • Fel bestrijdster van de plannen van minister Van Kemenade om te komen tot een middenschool als enige onderwijsvorm voor 12- tot 16-jarigen. Door haar daarover ingediende moties werden in april 1976 echter verworpen.
  • In december 1979 verwierp de Eerste Kamer met 36 tegen 30 stemmen een door haar ingediende motie over het verlenen van steun aan de Paralympics in Assen, ook als daaraan een Zuid-Afrikaans team zou deelnemen. Twaalf CDA-leden stemden tegen, omdat zij geen conflict met de Tweede Kamer wilden, die een tegengestelde motie had aangenomen.
  • Trachtte in februari 1980 tevergeefs de partijleiding over te halen de zijde van minister Andriessen te kiezen om zo een kabinetscrisis uit te lokken in het eerste kabinet-Van Agt

Private life
  • Haar vader was drie jaar lid van de NSB (1940-1943), haar broers waren lid van NSB-organisaties. Haya kwam daardoor op gespannen voet met haar familie.
  • Haar echtgenoot was onderdirecteur van verzekeringsmaatschappij "Amstleven" en adjunct-directeur van de Rotterdamsche Verzekerings Sociëteiten

Campaign trail
  • Werd in 1974 en 1980 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep III: Noord-Holland

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publications

Publications
  • F. Korthals Altes, "Haya van Someren - De geïnspireerde liberale aanvoerster", in: W.J.A. van den Berg e.a. (red.), "Kopstukken van de VVD" (1988), 91
  • J.H.C. van Zanen, "Haya van Someren-Downer, vrouw voor vrijheid en democratie" (Amsterdam, 1994)
  • A. van Veldhuijzen, "Downer, Gerarda Victoria (1926-1980)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel V, 105
  • H.J.L. Vonhoff, "Liberalen onder één dak" (1998), 139
  • A. Plechel, "Haya van Someren-Dewoner. Liberaal activiste" (2015)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia
archief-Van Someren-Downer, Nationaal Archief

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.