Vermindering aantal Kamerleden (2012-2012)

Op 6 september 2012 dienden minister van Algemene Zaken Mark Rutte¹ (VVD) en minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Liesbeth Spies² (CDA) een wetsvoorstel in tot verandering van de Grondwet voor de vermindering van het aantal leden van de Eerste en Tweede Kamer.

Er werden twee redenen genoemd waarom het kabinet het aantal Eerste en Tweede Kamerleden wilde verminderen. Een kleinere overheid met minder ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers zou leiden tot een aanzienlijke financiële besparing en minder bestuurlijke drukte. Om het aantal Kamerleden te kunnen verkleinen was een wijziging van het tweede en derde lid van artikel 51 van de Grondwet nodig.

Het wetsvoorstel is ingetrokken tijdens de behandeling in de Tweede Kamer, toen bleek dat er onvoldoende steun voor was.

In het wetsvoorstel wordt artikel 51 gewijzigd. Het tweede en derde lid komen te luiden

Aan de Grondwet wordt het volgende additionele artikel toegevoegd:

De Tweede Kamer heeft gedurende lange tijd uit 100 leden bestaan en tot 1956 altijd uit minder dan 150 leden. De Eerste Kamer heeft sinds de totstandkoming van het Koninkrijk voor het grootste deel van de tijd bestaan uit vijftig leden of minder. Met deze wijziging zou het ledental weer op het aantal van voor de wijziging van 1956 komen, toen de huidige ledentallen in de Grondwet werden vastgelegd.

Er werden twee redenen genoemd waarom het kabinet het aantal Eerste en Tweede Kamerleden wilde verminderen. Een kleinere overheid met minder ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers zou leiden tot een aanzienlijke financiële besparing en minder bestuurlijke drukte. Het wetsvoorstel heeft veel kritiek ontvangen, waaronder van de Raad van State. Zo stelde deze dat de beoogde bezuiniging en de wens om tot een kleinere overheid te komen niet toereikend en valide waren. Daarnaast concludeerde de Raad van State dat het niet duidelijk was of een vermindering van het aantal Kamerleden op zich zou kunnen bijdragen aan de doelstelling van het verminderen van de 'bestuurlijke drukte'.

De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken van de Tweede Kamer heeft op 4 oktober 2012 besloten de behandeling van dit voorstel aan te houden tot na het aantreden van het nieuwe kabinet. Het kabinet-Rutte II⁴ achtte voortzetting van de behandeling van dit voorstel van wet niet langer opportuun en trok het daarom in.

• 1. 

  Mark Rutte (1967) is sinds 1 oktober 2024 secretaris-generaal van de NAVO. Hij was van 14 oktober 2010 tot 2 juli 2024 minister-president en minister van Algemene Zaken. Sinds 2006 was hij politiek leider van de VVD. In 2006-2010 was de heer Rutte fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Hij was van 17 juni 2004 tot 28 juni 2006 staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met wetenschapsbeleid, beroepsonderwijs en studiefinanciering. Daarvoor was hij bijna twee jaar staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met onder andere volksverzekeringen, bijstand en arbeidsomstandigheden. De heer Rutte was eerder voorzitter van de JOVD en manager bij een werkmaatschappij van Unilever.
   
• 2. 

  CDA-politica met een veelzijdige bestuurlijke loopbaan. Na bij onderzoeksbureaus en de provincie werkzaam te zijn geweest, werd zij in 2002 Tweede Kamerlid. Hield zich vooral bezig met het milieubeleid en duurzaamheid, bestuurlijke vernieuwing, werk en bijstand, met zaken rond het koninklijk huis en met de werkwijze van de Kamer. In 2007-2010 vicefractievoorzitter en na de verkiezingen van 2010 waarnemend partijvoorzitter. Werd na de Statenverkiezingen van 2011 provinciebestuurder. In december dat jaar volgde zij Donner in het kabinet-Rutte I op als minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Na waarnemend burgemeester van Stichtse Vecht te zijn geweest, werd zij in december 2014 burgemeester van Alphen aan den Rijn. Per 1 februari voorzitter van Aedes. Nuchtere, betrokken bestuurder, die al op haar zeventiende politiek actief werd.
   
• 3. 

  Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet van bepalingen inzake de inrichting en samenstelling van de Staten-Generaal, strekkende tot de vermindering van het aantal leden van de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.
   
• 4. 

  Dit kabinet werd door VVD en PvdA gevormd na de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012. VVD-leider Mark Rutte werd voor de tweede keer premier. Onder leiding van informateurs Wouter Bos en Henk Kamp wisten de coalitiepartijen hun grote onderlinge verschillen te overbruggen. De formatie van het kabinet-Rutte II was één van de snelste kabinetsformaties ooit.
   
• 5. 

  Tegenwoordig heeft de Tweede Kamer 150 en de Eerste Kamer 75 leden, maar dat was niet altijd zo. De huidige aantallen dateren uit 1956. De omvang van Tweede en Eerste Kamer staat soms ter discussie. Sommige partijen willen een groter parlement.
   
• 6. 

  1. De Staten-Generaal bestaan uit de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.