Een 'aangewezen overlevende' bij noodsituaties

DEN HAAG (PDC) - Een jaar geleden opperde D66¹-Kamerlid Joost Sneller² het idee om een 'aangewezen overlende' aan te wijzen. Dit betekent dat één van de ministers zich schuil zal houden tijdens bijeenkomsten waar de gehele ministerraad³ en de koning aanwezig zijn. Minister-president Rutte⁴ heeft op 17 september in een Kamerbrief aangegeven dat een dergelijke constructie wellicht wenselijk kan zijn.

Hoewel er in de Grondwet al geregeld is hoe de regering voortregeert bij het wegvallen van ministers, Kamerleden en Koning, bestaat de behoefte volgens Rutte toch. Dit omdat er anders een democratisch tekort ontstaat, omdat er geen personen meer zijn die gekozen zijn door de kiezer. Het achter de hand houden van één van de ministers zou dus betekenen dat er tenminste één lid van de nieuwe regering wel op democratische wijze gekozen is.

In een dergelijk geval zal de ministerraad één van haar leden uitkiezen die op een onbekende locatie zal verblijven. Over de identiteit van de gekozen minister zullen geen verdere uitspraken gedaan worden. Het is nu aan het parlement⁵ om te overwegen of een dergelijke contrsuctie wenselijk is.

Bron: Kamerbrief 3221794

• 1. 

  Democraten 66 (D66) is een hervormingsgezinde sociaal-liberale partij. De huidige politiek leider is Rob Jetten. De partij werd opgericht op 14 oktober 1966 door 44 'homines novi', waarvan er 25 eerder bij andere politieke partijen actief waren geweest. Belangrijkste initiatiefnemer en voorman (tot 1998) was de oud-journalist Hans van Mierlo.
   
• 2. 

  Joost Sneller (1982) is sinds 31 oktober 2017 lid van de Tweede Kamerfractie van D66. Hij was directeur van de Mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66. Eerder was hij onder meer gemeenteraadslid in Den Haag en politiek secretaris van de D66-fractie in de Tweede Kamer. De heer Sneller is sinds 2021 voorzitter van de vaste commissie voor de Rijksuitgaven en woordvoerder financiën, justitie en drugs, binnenlandse zaken, algemene zaken en koninklijk huis, en economische Zaken.
   
• 3. 

  De ministerraad is de vergadering van alle ministers onder leiding van de minister-president. Alle ministers, ook de ministers zonder portefeuille, maken deel uit van de ministerraad en hebben daarin stemrecht. Staatssecretarissen hebben alleen toegang als zij zijn uitgenodigd. In de ministerraad wordt overlegd over het algemene regeringsbeleid. De leden dragen hiervoor een collectieve verantwoordelijkheid.
   
• 4. 

  Mark Rutte (1967) is sinds 1 oktober 2024 secretaris-generaal van de NAVO. Hij was van 14 oktober 2010 tot 2 juli 2024 minister-president en minister van Algemene Zaken. Sinds 2006 was hij politiek leider van de VVD. In 2006-2010 was de heer Rutte fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Hij was van 17 juni 2004 tot 28 juni 2006 staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belast met wetenschapsbeleid, beroepsonderwijs en studiefinanciering. Daarvoor was hij bijna twee jaar staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid belast met onder andere volksverzekeringen, bijstand en arbeidsomstandigheden. De heer Rutte was eerder voorzitter van de JOVD en manager bij een werkmaatschappij van Unilever.
   
• 5. 

  Het begrip parlement gebruiken we in twee betekenissen. We verstaan er 'de volksvertegenwoordiging' onder, waarbij dan in het algemeen de Tweede Kamer wordt bedoeld. Het is echter tevens een verzamelbegrip voor Tweede en Eerste Kamer. Een (formeler) synoniem daarvan is 'Staten-Generaal'.