European Border Surveillance System (Eurosur) - Main contents

Eurosur is een grensbewakingssysteem van de Europese Unie i bedoeld om illegale immigratie en grensoverschrijdende criminaliteit op te sporen en tegen te gaan. Eurosur is onderdeel van het EU-agentschap Frontex i. In 2011 stelde de Europese Commissie i een verordening voor ter oprichting van dit systeem. Per 2 december 2013 is Eurosur van start gegaan in 17 EU-landen. Dit zijn hoofdzakelijk landen die de grens vormen van het Europese Schengengebied i. Vanaf december 2014 zijn de andere EU-landen, waaronder Nederland, deel gaan uitmaken van Eurosur.

Eurosur heeft tot doel de informatie-uitwisseling over land- en zeegrenzen tussen lidstaten en het agentschap Frontex i te verbeteren. Lidstaten en surveillancesatellietsystemen kunnen door Eurosur 'real-time' gegevens over ontwikkelingen aan de grenzen uitwisselen.

In oktober 2013 groeide de gewilligheid voor een oplossing tegen illegale immigratie door een scheepsramp bij het Italiaanse eiland Lampedusa. Honderden vluchtelingen uit onder andere Eritrea en Somalië kwamen daarbij om. Het Europees Parlement i stemde op 10 oktober 2013 met een grote meerderheid in met de wetgeving rondom het nieuwe grensbewakingssysteem. De EU zegt dankzij Eurosur veel illegale immigranten te redden van de verdrinkingsdood.

• - 

  Het opsporen van illegale migratiestromen en zorgen voor een afname van het aantal illegale immigranten dat het Schengengebied i binnenkomt.
• - 

  Het proberen te beschermen en redden van levens van de vluchtelingen op zee.
• - 

  Het verbeteren van de veiligheid binnen de Europese Unie door criminaliteit aan buitengrenzen van het Schengengebied tegen te gaan.

De basis van Eurosur wordt gevormd door nationale coördinatiecentra, via welke alle nationale autoriteiten die met grensbewaking te maken hebben moeten samenwerken. Er wordt informatie gedeeld over incidenten aan de externe land- en zeegrenzen, de status en de positie van patrouilles en analytische verslagen en inlichtingen. Frontex zorgt voor een systeem om kleine zeeschepen te detecteren door middel van satellieten. De uitgewisselde informatie is beperkt tot operationele informatie, zoals informatie over de locaties van incidenten en inlichtingenrapporten. Persoonlijke informatie maakt hier dus geen deel van uit.

De Europese Commissie acht het van groot belang dat de grondrechten en de verplichtingen uit het internationale recht worden nageleefd. De prioriteit gaat uit naar kwetsbare personen, zoals kinderen en personen die dringende medische hulp behoeven. Het delen van persoonsgegevens is zoveel mogelijk beperkt, omdat in EUROSUR alleen operationele informatie zoals de plaats van incidenten en patrouilles wordt gedeeld.

Lidstaten die gebruik maken van Eurosur moeten alle EU-wetgeving rondom het systeem accepteren. Volgens het Europees Parlement kunnen vluchtelingen niet teruggestuurd worden naar een plek waar hun vrijheid of leven gevaar loopt.

Eurosur is omstreden. Zo mogen lidstaten zelf beslissen wat ze met de verkregen informatie uit de coordinatiecentra doen. Ook zijn zij niet verplicht om een reddingsoperatie op zee te organiseren of om meer te patrouilleren in gevaarlijke gebieden.

Eurosur werd in drie fases ingevoerd.

Bulgarije, Estland, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Kroatië, Italië, Cyprus, Letland, Litouwen, Hongarije, Malta, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije en Finland gebruiken Eurosur al vanaf 2 december 2013. De andere lidstaten volgden een jaar later, op 1 december 2014.

De kosten voor Eurosur waren tussen 2011 en 2020 ongeveer 338 miljoen euro en zijn volledig gefinancierd vanuit de al bestaande EU-programma's.