Greek Presidency of the EU
Van 1 januari tot en met 30 juni 2014 was Griekenland voor de vijfde keer voorzitter1 van de Raad van de Europese Unie2. Griekenland nam het stokje over van Litouwen. Tijdens het voorzitterschap werkte Griekenland nauw samen in een trojka3 met Litouwen en Ierland, die vóór Griekenland het voorzitterschap van de EU bekleedden.
Italië4 heeft op 1 juli 2014 het voorzitterschap van Griekenland over genomen.
Contents
Het voorzitterschap van Griekenland richtte zich op het herstellen van het vertrouwen van de burger in de economie en wilde stabiliteit in Europa creëren. In de context van de eurocrisis betekende dit dat het voorzitterschap zich richtte op economische groei en werkgelegenheid.
Economische groei en banen
Het Griekse voorzitterschap wilde economische groei en het creëren van banen veel meer met elkaar verbinden dan in veel van de bestaande afspraken en plannen het geval was. Het wilde een versterkt en goed te gebruiken versie van het 'Compact for Growth and Jobs' maken. Dat kon door er een investeringsprogramma van te maken dat moest werken volgens de lijnen van de regionale cohesiefondsen, waar ook een rol was weggelegd voor de Europese Investeringsbank5. Steun moest gaan naar projecten die banen opleveren.
Tegelijkertijd benadrukte het voorzitterschap dat begrotingsdiscipline onverminderd belangrijk blijft.
Verdere integratie eurozone
De eurozone moest volgens Griekenland verdere stappen maken bij het toezicht op nationale economieën6 in het algemeen en de overheidsbegrotingen in het bijzonder. Wederom moest (banen)groei daar een prominente plek in krijgen. Ook de bankenunie7 moest tijdens het voorzitterschap verder worden ingericht.
Migratiebeleid
Het Griekse voorzitterschap was bezorgd over de gevolgen van immigranten voor lidstaten aan de grens van de EU, en de landen die het economisch zwaar hebben, zoals Griekenland zelf. Daarom wilde Griekenland een aantal onderdelen van het migratiebeleid wijzigen.
Maritiem beleid
Voortbouwend op de eerdere voorzitterschappen van de trojka wilde Griekenland het bestaande maritieme beleid, gericht op economie, uitbreiden naar zaken als illegale migratie en veiligheidsvraagstukken.
Verkiezingen Europees Parlement
De verkiezingen voor het Europees Parlement hebben het werk van het voorzitterschap beïnvloed. Praktisch betekende dit dat veel besluitvorming in mei en juni door de verkiezingen op zich liet wachten. En omdat de uitslag van de verkiezingen voor het EP dit jaar ook invloed had op de benoeming van de voorzitter van de Europese Commissie zijn de politieke en diplomatieke activiteit binnen de EU tijdens het Grieks voorzitterschap flink toegenomen.
Sober voorzitterschap
Hoewel het diplomatieke verkeer door de verkiezingen en de verdeling van topfuncties flink was toegenomen tijdens het Griekse voorzitterschap, heeft Griekenland het voorzitterschap sober willen inkleden. Zo wilde Griekenland minder dan 50 miljoen euro uitgeven aan het voorzitterschap, terwijl bij recente voorzitterschappen gemiddeld 60 tot 80 miljoen euro werd uitgegeven. De lagere bestedingen wilde het land onder meer bereiken door minder personeel in te zetten.
Griekenland vormde samen met de voorafgaande voorzitters Ierland en Litouwen een 'trojka8'. Dat betekent dat deze landen naast een eigen programma en de eigen prioriteiten ook een aantal zaken samen hebben aangepakt.
Het hoofddoel van het gezamenlijke beleidsprogramma van de landen was het versterken van de EU om de economische, financiële en sociale uitdagingen het hoofd te bieden.
Tijdens het voorzitterschap heeft Griekenland 67 wetsdossiers afgehandeld en heeft het voortgang geboekt met 15 wetsdossiers op verschillende terreinen. Onder het Grieks voorzitterschap is er ongeveer 40 procent van het beschikbare budget daadwerkelijk uitgegeven.
Volgens de Griekse Premier Antonis Samaras9 was de voortgang met betrekking tot de Economische Monetaire Unie (EMU) de grootste prestatie van het Grieks voorzitterschap. Het volbrengen van een 'Single Resolution Mechanism Regulation' (een Europees afwikkelings- of resolutiemechanisme voor banken die toch in de problemen zijn geraakt), samen met het akkoord over het 'Single Resolution Fund', vormden een grote stap richting de voltooiing van de bankenunie. Ook is er volgens de Griekse premier dankzij EU-wetgeving vooruitgang geboekt met betrekking tot werkgelegenheid en economische groei.
Commissievoorzitter José Manuel Barroso10 noemde ook de coördinatie van nationale economieën op Europees niveau een belangrijk vlak waarop het Grieks voorzitterschap positieve ontwikkelingen heeft weten te bewerkstelligen.
- 1.Elk half jaar (van januari t/m juni en van juli t/m december) wordt de Europese Unie afwisselend voorgezeten door een lidstaat. Het land dat voorzitter is, leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie. Het Voorzitterschap van de Raad speelt een essentiële rol bij de sturing van het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.
- 2.In the Council, government ministers from each EU country meet to discuss, amend and adopt laws, and coordinate policies. The ministers have the authority to commit their governments to the actions agreed on in the meetings.
Together with the European Parliament , the Council is the main decision-making body of the EU.
Not to be confused with:
- 3.De drie achtereenvolgende EU-voorzitterschappen Ierland, Litouwen en Griekenland werkten van januari 2013 tot en met juni 2014 samen als Trojka. Ze hadden een gezamenlijk beleidsprogramma opgesteld waar zij als voorzittende landen de afgelopen 1,5 jaar aan hebben gewerkt.
- 4.Van 1 juli tot en met 31 december 2014 vervulde Italië voor de twaalfde keer in haar geschiedenis het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Italië nam het stokje over van Griekenland. Italië werkte nauw samen in een trojka met Letland en Luxemburg.
- 5.The European Investment Bank (EIB) is jointly owned by the EU countries. It seeks to:
- 6.De Europese Unie heeft sinds het uitbreken van de eurocrisis in 2009 verschillende maatregelen genomen om eurolanden met financiële problemen bij te staan en om toekomstige problemen te voorkomen. Een belangrijk aspect is het beperken van het begrotingstekort en de staatsschuld van de eurolanden, ter uitvoering van de afspraken uit het Stabiliteits- en Groeipact.
- 7.De bankenunie moet leiden tot een Europees toezicht op banken en een gezamenlijke aanpak voor banken die in financiële problemen komen. De belangrijkste banken in de eurozone staan onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB). Alle landen die de euro als betaalmiddel hebben doen mee aan de bankenunie, die moet zorgen voor financiële stabiliteit van banken.
- 8.De trojka is het samenwerkingsverband tussen drie lidstaten die aaneengesloten het voorzitterschap van de Europese Unie bekleden. Ieder voorzitterschap geldt voor een periode van zes maanden, een trojka beslaat dus een periode van anderhalf jaar. Op die manier moet er meer samenhang komen in het beleid van de Europese Unie. Er worden afspraken gemaakt over het inhoudelijke (wetgevings)programma dat de landen willen volgen. Er wordt ook wel gesproken van 'trio' in plaats van trojka.
- 9.Antonis Samaras (1951) was van 20 juni 2012 tot en met 26 januari 2015 premier van Griekenland. Hij was in 2009-2015 de leider van de Griekse centrumrechtse partij Nieuwe Democratie. Samaras is econoom en werd in 1977 lid van het Griekse parlement. In enkele conservatieve kabinetten was hij minister, onder meer van financiën en Buitenlandse Zaken. Tussen 1993 en 2004 leidde hij de door hem opgerichte rechtse partij "Politieke Lente". Na terugkeer bij ND werd Samaras lid van het Europees Parlement en minister van Cultuur en Sport.
- 10.José Manuel Durão Barroso (1956) is president of the European Commission. He has been in office since the 18th of November 2004. Prior to his installation as Commission president Barroso served as state secretary for foreign affairs and prime minister of Portugal. He holds a degree in political sciences and has worked in academia for a number of years. Barroso is member of the PSD (Partido Social Democrata), a centre-right party allied to the European People's Party.