Grondwetsherziening 2008

In 2008 werd de Grondwet gewijzigd ten aanzien van het stemrecht van wilsonbekwamen (artikel 54) en het voorzitterschap van gemeenteraad en provinciale staten (artikelen 125 en 126).

Het door het minister De Graaf¹ (kabinet-Balkenende II) ingediende voorstel over de verkiezing van burgemeesters werd in 2007 door minister Ter Horst² (kabinet-Balkenende IV) ingetrokken, tezamen met de twee wetsvoorstellen om de rechtstreekse verkiezing te regelen.

De aanleiding van deze wijziging was een uitspraak van de Raad die concludeerde, dat het categoraal uitsluiten van het kiesrecht van mensen die onder curatele staan in strijd is met het Internationaal Verdrag Burgerlijke en Politieke Rechten. Daarnaast wordt met de wijziging benadrukt dat personen met een geestelijke beperking zoveel mogelijk doen wat ze in redelijkheid kunnen doen.

Geschrapt werd de grondwettelijke bepaling dat de Commissaris van Koning voorzitter is van provinciale staten en de burgemeester voorziiter van de gemeenteraad.

• 1. 

  Thom de Graaf (1957) is sinds 1 november 2018 vicepresident van de Raad van State. Daarvoor was hij van 7 juni 2011 tot 20 september 2018 Eerste Kamerlid voor D66. Van juni 2015 tot juni 2018 was hij tevens fractievoorzitter. In 2007-2012 was hij burgemeester van Nijmegen en van 1 februari 2012 tot 26 september 2018 was hij voorzitter van de Vereniging Hogescholen. De heer De Graaf werd op jonge leeftijd gemeenteraadslid in Leiden en was daarnaast topambtenaar op Binnenlandse Zaken. In 1994 werd hij Tweede Kamerlid. Hij was lid van de enquêtecommissie IRT. In 1997 volgde hij Wolffensperger op als fractievoorzitter en hij leidde de D66-fractie tijdens paars II en Balkenende I, maar stapte na de verkiezingsnederlaag van 2003 op. Keerde in het kabinet-Balkenende II terug als vicepremier en minister voor Bestuurlijke vernieuwing. Zag in 2005 zijn voorstel voor de gekozen burgemeester stranden in de Senaat en trad toen af.
   
• 2. 

  PvdA-bestuurder, minister en senator. Studeerde psychologie en was wetenschapper en docent op tandheelkundig gebied. Haar bestuurlijke loopbaan liep via de Amsterdamse raad, de Universiteit van Amsterdam, een wethouderschap in Amsterdam en het burgemeesterschap in Nijmegen tot een ministerschap in het kabinet-Balkenende IV (2007-2010). In dat kabinet was zij minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Daarna voorzitter van de HBO-raad en in 2011-2015 Eerste Kamerlid. Hield zich in de Senaat bezig met volksgezondheid en verkeer. Gold als een krachtdadige en charmante bestuurder, maar was als minister wat minder gelukkig omdat haar wat ongeduldige en doelgerichte bestuursstijl soms weerstand opriep.
   
• 3. 

  1. Aan het hoofd van de provincie en de gemeente staan provinciale staten onderscheidenlijk de gemeenteraad. Hun vergaderingen zijn openbaar, behoudens bij de wet te regelen uitzonderingen.
   
• 4. 

  Bij de wet kan worden bepaald, dat de commissaris van de Koning wordt belast met de uitvoering van een door de regering te geven ambtsinstructie.
   
• 5. 

  Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het vervallen van de bepaling inzake het voorzitterschap van de gemeenteraad en van provinciale staten.
   
• 6. 

  Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat de wet van 2 november 2006 (Stb. 549) heeft verklaard dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het vervallen van de bepaling inzake het voorzitterschap van de gemeenteraad en van provinciale staten.
   
• 7. 

  Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van de rechtstreekse verkiezing van de burgemeester.
   
• 8. 

  Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot wijziging in de Grondwet van de bepalingen omtrent de uitsluiting van wilsonbekwamen van het kiesrecht.
   
• 9. 

  Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat de wet van 15 november 2006 (Stb. 564) heeft verklaard dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot wijziging in de Grondwet van de bepalingen omtrent de uitsluiting van wilsonbekwamen van het kiesrecht.