Mr. R.J. graaf Schimmelpenninck van Nijenhuis

foto Mr. R.J. graaf Schimmelpenninck van Nijenhuis
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Collectie-Van Eck (Nationaal Archief)
Source: Parlement.com.

Conservatief negentiende-eeuws staatsman. Zoon van Gerrit Schimmelpenninck i en kleinzoon van Rutger Jan i. Was advocaat in Amsterdam en kreeg in 1857 voor de conservatieven zitting in de Tweede Kamer. Speelde een belangrijke rol bij de vorming van het koninklijke kabinet-Van Zuylen van Nijevelt/Heemskerk i, waarin hijzelf de post financiën had. Als minister niet erg populair in de Kamer en daarom in 1874 niet voor de tweede keer minister. Later weer Tweede Kamerlid, als één der laatste conservatieven. Vertrouweling van de koning, die hij ook diende als hofdignitaris; goed bekend in de hogere kringen van Den Haag. Verbleef vaak op zijn buiten in Diepenheim, maar was in de Kamer altijd op zijn post. Kleine, gezette man met een enigszins Amsterdams accent.

conservatief
functie(s) in de periode 1857-1891: lid Tweede Kamer, minister

1.

Personal data

Place and date of birth
Amsterdam, 9 May 1821

Place and date of death
's-Gravenhage, 23 April 1893

2.

Party/Movement

Party/Movement
conservatief

3.

Main functions and occupations

  • advocaat te Amsterdam, from 1845
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, from 2 August 1854 until 7 September 1858
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 22 September 1857 until 1 June 1866 (voor het kiesdistrict Leiden)
  • minister van Financiën, from 1 June 1866 until 4 June 1868 (benoemd bij K.B. van 30 mei 1866, formeel ontslag per 3 juni 1868)
  • grootmeester des Konings, from 3 June 1868 until 23 April 1893
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 27 June 1873 until 11 October 1884 (voor het kiesdistrict 's-Gravenhage)
  • opperkamerheer des Konings, from 1 May 1881 until 23 April 1893
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 17 November 1884 until 18 May 1886 (voor het kiesdistrict 's-Gravenhage)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 1 May 1888 until 15 September 1891 (voor het kiesdistrict 's-Gravenhage)

4.

Other positions

  • kamerheer in buitengewone dienst van koning Willem III, from 4 May 1851
  • lid bestuur Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, departement Amsterdam
  • ouderling Waals Hervormde gemeente te Amsterdam
  • lid bestuur Normaalschool voor Gymnastiek te Amsterdam
  • lid commissie, Fonds tot aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in de Nederlanden, district Amsterdam
  • voorzitter Hoge Raad van Adel, from 26 May 1866 until 23 April 1893
  • lid Hofcommissie, from 18 October 1878 until 1 April 1884
  • voorzitter Koninklijk Zoölogisch Botanisch Genootschap, around 1875
  • lid Raad van Commissarissen Maatschappij IJzergieterij "De Prins van Oranje", around 1875
  • voorzitter Hofcommissie, from 1 April 1884 until 23 April 1893
  • voorzitter Raad van Commissarissen NRS (Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij), around 1888

Derived functions
  • tijdelijk voorzitter van de ministerraad, from June 1866 until August 1867
  • tijdelijk voorzitter van de ministerraad, from March 1868 until May 1868
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk IX (Koloniën) 1874 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from February 1874 until May 1874
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from June 1874 until November 1874
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from November 1877 until March 1878
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from February 1884 until September 1884
  • lid Commissie voor Huishoudelijke aangelegenheden (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 24 November 1884 until 18 May 1886
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 7 May 1885 until September 1885
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk III (Buitenlandse Zaken) 1886 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk X (Koloniën) 1886 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • lid Commissie voor Huishoudelijke aangelegenheden (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from May 1888 until September 1891
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1888 until November 1888
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor de hoofdstukken I, II etc. en de Wet op de Middelen (Tweede Kamer der Staten-Generaal) (voor 1889, 1890 en 1891)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from May 1889 until November 1890
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk III (Buitenlandse Zaken) 1891 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from April 1891 until September 1891

5.

Education

Academic education
  • Romeins en hedendaags recht (gepromoveerd op dissertatie), Hogeschool te Leiden, from 22 January 1840 until 15 March 1845

6.

Activities

as Member of the Parliament
  • Hield zich als Kamerlid vooral bezig met financiële onderwerpen en handelsaangelegenheden
  • Werkte in december 1861 als conservatief mee aan het ten val brengen van het kabinet-Van Heemstra

Dissenting voting behaviour (2/3)
  • Behoorde in 1861 tot de meerderheid die vóór een amendement-Ter Bruggen Hugenholtz stemde over het halveren van de begroting voor Onvoorziene Uitgaven
  • Behoorde in 1883 tot de 12 leden die vóór een (verworpen) ordevoorstel stemden om aan te vangen met de behandeling van een wetsvoorstel over kiesrechtuitbreiding. Verwerping van het voorstel was (mede) reden voor de ontslagaanvrage van het kabinet-Van Lynden van Sandenburg.

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


Legislative activities as minister
  • Bracht in 1868 de Wet op de accijns op binnenlandse suiker tot stand

7.

Miscellaneous

algemeen
  • Vormde in februari 1868 samen met minister Heemskerk de commissie die namens de Koning de buitengewone zitting van de Staten-Generaal opende. Heemskerk sprak de openingsrede uit.

Private life
  • Zijn stiefmoeder was een dochter van jhr. F.P.G. van Schuylenburg, Tweede Kamerlid

Campaign trail (5/14)
  • Werd bij de algemene verkiezingen in 1884 in de eerste stemmingsronde gekozen. Versloeg o.a. jhr. A.P.C. van Karnebeek (lib.).
  • Werd bij de algemene verkiezingen in 1886 in de eerste stemmingsronde verslagen door onder de liberalen L.G. Greeve en H.M.A. baron van der Goes van Dirxland. Werd in het district Amersfoort verslagen door L.W.Ch. Keuchenius (a.r.).
  • Werd in 1887 in het district 's-Gravenhage in de eerste stemmingsronde verslagen. Werd in het district Deventer verslagen door H.J. Dijckmeester (lib.).
  • Versloeg in 1888 de liberalen H.M.A. baron van der Goes van Dirxland en P.C. Evers, de katholiek L.P.M.H. baron Michiels van Verduynen en de conservatief W.L.A. Gericke
  • Werd in 1891 verslagen door de liberalen J.F.W. Conrad, H.D. Guyot en J.M. Pijnacker Hordijk

Pseudonyms and nicknames
"de Jordaangraaf" (bijnaam ter onderscheiding van Graaf Van Heiden Reinestein, 'de Zandgraaf')

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publications

Publications
  • Castoretpollux, "In de Tweede Kamer. Portretten" (1881)
  • F. Netscher, "De Schimmelpennincks", in: "In en om de Tweede Kamer. Parlementaire portretten en schetsen" (1889)
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel IV, 1229
  • P. Hofland, "Leden van de raad. De Amsterdamse gemeenteraad 1814-1941"

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

9.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Extended version

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.