Drs. H.A. (Henk) Korthals - Main contents

Vooraanstaand naoorlogs liberaal politicus, tweede man van de VVD-fractie. Afkomstig uit de journalistiek. Was als Tweede Kamerlid actief op het gebied van de europese samenwerking, economische zaken en defensie, en maakte deel uit van de enquêtecommissie regeringsbeleid 1940-1945 i. Europeaan in hart en nieren en lid van het Europees Parlement. Vicepremier en minister van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-De Quay i. Stimuleerde in een tijd van welvaartsgroei sterk de aanleg van wegen. Werd door Oud i als zijn opvolger gezien, maar trok zich in 1963 terug, omdat hij de confrontatie met partijgenoot-senator Van Riel i vreesde. Deftige, integere politicus, die duidelijk tot de vooruitstrevende vleugel van zijn partij behoorde en die uit was op consensus.

Vrijheidsbond, PvdV, VVD
functie(s) in de periode 1945-1976: lid Tweede Kamer, minister, viceminister-president, lid Europees Parlement (vóór 1979), lid Raad van State

• - 

  Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond", until 14 March 1946 (vanaf februari 1938 zonder de toevoeging "de Vrijheidsbond")
• - 

  PvdV (Partij van de Vrijheid), from 14 March 1946 until 24 January 1948
• - 

  VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), from 24 January 1948

• - 

  redacteur-overzichtschrijver NRC (Nieuwe Rotterdamsche Courant), from 1936 until October 1940
• - 

  ambtenaar afdeling middenstand, ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, from October 1940 until 1942
• - 

  ambtenaar afdeling secretariaat, directie Handel en Nijverheid, ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, from 1942 until 1945
• - 

  adjunct-secretaris College van Handel en Nijverheid, from 1942 until 1945
• - 

  redacteur illegale blad "Slaet op den Trommele"
• - 

  politiek redacteur NRC (Nieuwe Rotterdamsche Courant), from May 1945 until December 1945
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 20 November 1945 until 19 May 1959
• - 

  lid gemeenteraad van Voorschoten, from 2 September 1946 until 6 September 1949
• - 

  lid gemeenteraad van Voorschoten, from 28 November 1949 until 19 December 1958
• - 

  lid Gemeenschappelijke Vergadering van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, from 10 September 1952 until 1 January 1958
• - 

  lid Europees Parlement, from 1 January 1958 until 19 May 1959 (aangewezen door de Staten-Generaal)
• - 

  minister van Verkeer en Waterstaat en viceminister-president, from 19 May 1959 until 24 July 1963
• - 

  minister van Zaken Overzee ad interim, from 19 May 1959 until 1 September 1959 (departement opgeheven bij besluit van 18 augustus 1959)
• - 

  minister belast met coördinatie van aangelegenheden Suriname en de Nederlandse Antillen betreffend en met de zorg voor aan Suriname en de Nederlandse Antillen te verlenen hulp en bijstand, from 1 September 1959 until 24 July 1963
• - 

  lid Raad van State, from 1 April 1964 until 3 November 1976 (benoemd bij K.B. van 5 maart 1964)

• - 

  lid bestuur PvdV, from 27 April 1946 until January 1948
• - 

  fractiesecretaris PvdV Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 28 May 1946 until 7 July 1948
• - 

  (mede-)hoofdredacteur partijweekblad "Vrij"
• - 

  lid hoofdbestuur VVD, from 1948 until 1950
• - 

  hoofdredacteur partijweekblad "Vrijheid en Democratie", from April 1948 until January 1954
• - 

  fractiesecretaris VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 15 July 1948 until 26 June 1952
• - 

  vicefractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 26 June 1952 until 19 May 1959
• - 

  erelid JOVD, 1949
• - 

  erevoorzitter JOVD, 1949
• - 

  vicefractievoorzitter Liberale fractie, Europees Parlement

• - 

  lijstaanvoerder PvdV Tweede Kamerverkiezingen 1946 (kieskringen Rotterdam, Leiden, Dordrecht en Middelburg)

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  voorzitter Rotterdamse Wester Volkshuis (voor 1940)
• - 

  redacteur illegale blad "Het Dagelijks Nieuws" te Voorschoten
• - 

  lid Commissie van Bijstand RIOD (Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie), from 1946
• - 

  lid Vlootcommissie, from 10 July 1947 until 8 July 1947
• - 

  lid Defensiecommissie, from 9 July 1948 until March 1959
• - 

  lid bestuur RNW (Radio Nederland Wereldomroep), from 1950 until 1959
• - 

  lid Assemblee ad hoc in Straatsburg ter voorbereiding van een Europese Grondwet (Europees Statuut), from September 1952 until March 1953
• - 

  lid Nederlandse delegatie naar de Tweede Conferentie van parlementsleden uit de NAVO-landen, from 19 November 1956 until 23 November 1956
• - 

  lid bestuur Sticusa (Stichting Culturele Samenwerking Nederland-Suriname), from 1963
• - 

  voorzitter VVN (Veilig Verkeer Nederland), from 15 October 1963 until 24 October 1967
• - 

  lid bestuur RNW (Radio Nederland Wereldomroep), from 1963
• - 

  voorzitter NOVIB (Nederlandse Organisatie voor Internationale bijstand), from April 1964 until 1970
• - 

  voorzitter Persraad, from 30 October 1969 until 3 November 1976

• - 

  lid parlementaire delegatie naar Nederlands-Indië, from 21 February 1946 until March 1946
• - 

  lid parlementaire enquêtecommissie regeringsbeleid 1940-1945 (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 12 November 1947 until 14 September 1954
• - 

  lid delegatie uit de Tweede Kamer naar Indonesië, November 1948 (in verband met onderhandelingen van Stikker en Sassen met Hatta)
• - 

  plaatsvervangend lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa, from 13 August 1949 until 7 August 1950
• - 

  lid commissie van voorbereiding voor de voorstellen tot Grondwetsherziening inzake Nederlands-Indië en het ontwerp-Unieverdrag (Commissie van Negen) (Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1949 until November 1949
• - 

  lid parlementaire delegatie naar Duitsland (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from February 1950 until March 1950
• - 

  lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa, from 7 August 1950 until 5 May 1951
• - 

  plaatsvervangend lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa, from 5 May 1951 until 26 May 1952
• - 

  vicevoorzitter parlementaire enquêtecommissie regeringsbeleid 1940-1945 (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 14 September 1954 until 21 December 1956
• - 

  ondervoorzitter begrotingscommissie voor Buitenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 16 November 1956 until 19 May 1959
• - 

  lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa, from 2 September 1957 until 14 January 1958
• - 

  ondervoorzitter vaste commissie voor Handelspolitiek (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 30 September 1958 until 19 May 1959
• - 

  eerste ondervoorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 20 March 1959 until 19 May 1959
• - 

  lid afdeling Algemene Zaken (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Verkeer en Waterstaat (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Economische Zaken (Raad van State)
• - 

  lid afdeling geschillen van bestuur (Raad van State) (voorzitter dienstplichtkamer)

• - 

  Openbare lagere school te Dordrecht, from 1917 until 1923

• - 

  h.b.s.-b, Gemeentelijke Hogere Burgerschool te Dordrecht, from 1923 until 1929

• - 

  economie: staatkundig-economische richting, Nederlandsche Handels-Hoogeschool te Rotterdam, from 18 September 1929 until 14 May 1936

• - 

  Hield zich in de Tweede Kamer vooral bezig met defensie, buitenlandse zaken en economische zaken en aanvankelijk ook met binnenlandse zaken, sociale zaken en volksgezondheid
• - 

  Voerde in 1949 het woord bij de behandeling van de ontwerp-Wet op de bedrijfsorganisatie
• - 

  Was in 1957 één van de woordvoerders van zijn fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel tot goedkeuring van het E.E.G.-verdrag
• - 

  Droeg medio 1960 een belangrijk deel van de aangelegenheden betreffende het binnenlands vervoer over aan staatssecretaris Stijkel

• - 

  Tijdens zijn ministerschap werd begonnen met de droogmaking van de Lauwerszee, met de aanleg van de IJ-tunnel en met de modernisering van Schiphol. Verder werden onder meer rijkswegen aangelegd van Schiphol naar de Velsertunnel, door de Betuwe, van Hoevelaken naar Zwolle, van Eindhoven naar Venlo en bij de Brienenoordbrug.
• - 

  Bevorderde verdere financiële steun aan Suriname en de Nederlandse Antillen onder meer ten behoeve van wegenaanleg, havenverbetering en verbetering van vliegvelden
• - 

  Had een belangrijk aandeel in de begin 1961 gehouden Rondetafelconferentie over de staatkundige toekomst van Suriname en de Nederlandse Antillen. Voorzichtige plannen voor grotere zelfstandigheid werden in 'de ijskast' gezet. Er werd slechts een studie ingang gezet naar fasegewijze aanpassing van het Statuut.
• - 

  Bepaalde in 1961 dat voetgangers op officiële oversteekplaatsen (zebrapaden) voorrang krijgen. Het is verboden om binnen 30 meter van een zebrapad de rijweg over te steken.
• - 

  Diende in 1961 de ontwerp-Ontgrondingenwet in. Deze werd door zijn opvolger Suurhoff in 1966 in het Staatsblad gebracht. (6.338)
• - 

  Bracht in 1963 samen met minister Zijlstra de Nota inzake de KLM uit over financiële problemen bij die luchtvaartmaatschappij. Op basis van een rapport van McKinsey werd besloten tot een reorganisatie in de raad van bestuur. (7.022)
• - 

  Diende in 1963 samen met de ministers Toxopeus en Zijlstra de ontwerp-Wet Uitkeringen Wegen in. De wet zou in 1966 in het Staatsblad komen. (6.294)

• - 

  Bracht in 1961 een wijziging van de Wegenverkeerswet tot stand, waardoor ook buiten de bebouwde kom een maximumsnelheid kan worden ingevoerd. In eerste instantie ging om snelheidsbeperking bij bijvoorveeld wegwerkzaamheden of op gevaarlijke wegen. Vaststelling geschiedt bij AMvB. (6.266)
• - 

  Bracht in 1962 een wijziging (Stb. 533) van de Motorrijtuigenbelastingwet tot stand, waardoor het gebruik van parkeermeters mogelijk werd om langparkeerders uit binnensteden te kunnen weren. (6.511)

• - 

  Werd in 1949 herkozen als gemeenteraadslid, maar zond te laat zijn geloofsbrieven in
• - 

  Verving tijdens de kabinetsformatie in 1956 enige weken fractievoorzitter Oud als onderhandelaar van de VVD, omdat Oud was uitgeschakeld door een blindedarmoperatie
• - 

  Werd in maart 1959 als tweede op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap gezet. Versloeg met 81 tegen 54 stemmen J. Bommer (PvdA).
• - 

  Deelnemer aan het Des Indes-beraad over samenwerking tussen VVD en PvdA

• - 

  minister van Binnenlandse Zaken of Verkeer, September 1956 (tijdens formatie-De Gaay Fortman)
• - 

  minister van Verkeer en Waterstaat, October 1956 (tijdens formatie-Burger; trok zich op het laatste moment terug)

• - 

  A.W. Abspoel, "Van Binnen- en Buitenhof" (1956), 99-101
• - 

  J.L. Heldring, "Korthals, Hendrik Albertus (1911-1976)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 267
• - 

  H.J.L. Vonhoff, "Liberalen onder één dak" (1998), 76
• - 

  Wie is dat? 1956

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.