S. (Suze) Groeneweg

foto S. (Suze) Groeneweg
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: IISG
Source: Parlement.com.

Prominent SDAP-politica en in 1918 het eerste vrouwelijke Tweede Kamerlid. Was onderwijzeres in onder meer Dordrecht en Rotterdam en als onderwijswoordvoerster van de SDAP-fractie pleitbezorgster van volksonderwijs. Feministe, maar pragmatisch ingesteld en tegenstander van aparte vrouwenorganisaties. Naast Tweede Kamerlid ook Statenlid en lid van de gemeenteraad van Rotterdam. Vurig socialiste, volgens Oud i geen 'katje om zonder handschoenen aan te pakken'. Goed spreekster op partijbijeenkomsten, die haar beter lagen dan parlementaire vergaderingen. Actief in de drankbestrijding en antimilitariste.

SDAP
functie(s) in de periode 1918-1937: lid Tweede Kamer

1.

Personal data

Surnames
Susanna (Suze)

Place and date of birth
Strijensas (gem. Strijen, Z.H.), 4 March 1875

Place and date of death
Barendrecht, 19 October 1940

2.

Party/Movement

Party/Parties
SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), from 1904

3.

Main functions and occupations

  • hulponderwijzeres te Strijensas (reeds tijdens opleiding)
  • onderwijzeres te Duivendijke (Zld.), from 1893 until July 1895
  • onderwijzeres te Krimpen aan den IJssel, from July 1897 until July 1902
  • onderwijzeres te Dordrecht, from 1 July 1902 until August 1903
  • onderwijzeres te Rotterdam, from August 1903 until January 1907
  • tijdelijk onderwijzeres, Rijksopvoedingsgesticht voor meisjes te Montfoort, from 16 January 1907 until September 1909
  • onderwijzeres te Rotterdam, from September 1909 until September 1918
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 17 September 1918 until 8 June 1937
  • lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, from 1 July 1919 until July 1937
  • lid gemeenteraad van Rotterdam, from 2 September 1919 until 1 September 1931

4.

Party political functions

Summary
  • lid bestuur SDAP afdeling Rotterdam II
  • lid bestuur SDAP federatie Rotterdam, from 1908
  • lid partijbestuur SDAP, from 1914 until 1936
  • lid partijcommissie ter bestudering van de huwelijkswetgeving, from May 1926
  • vicefractievoorzitter gemeenteraad van Rotterdam, from September 1927 until 27 August 1931
  • lid commissie herziening tactiek SDAP, from June 1933 until November 1933
  • lid bestuur SDAP afdeling Barendrecht, from 8 June 1937

5.

Other positions

  • lid bestuur BNO (Bond van Nederlandsche Onderwijzers), afdeling Rotterdam, until 22 February 1913
  • lid hoofdbestuur Nederlandse vereniging tot afschaffing alcoholhoudende drank, from 1920 until 1928
  • lid Staatscommissie aanvullend onderwijs voor de rijpere jeugd (Staatscommissie-Van Wijnbergen), from 7 March 1927 until 24 March 1930
  • gedelegeerde der gemeente in het bestuur algemene vakschool voor meisjes
  • ambtenaar burgerlijke stand te Rotterdam, from 27 August 1931 (als eerste vrouw, dit was mogelijk door een wijziging in de Gemeentewet in 1931)

6.

Education

Primary education
  • lagere school te Strijensas, from 1881 until 1887

Post-academic education
  • onderwijzersopleiding (akte L.O.), Rijksnormaalschool te Numansdorp, from 1889 until 1893

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Hield zich in de Tweede Kamer vooral bezig met onderwijs, drankbestrijding, zuigelingen- en moederschapszorg en ontwapening
  • Bepleitte als Kamerlid een wettelijke verlofregeling bij zwangerschap en bevalling

Dissenting voting behaviour
  • Behoorde in 1926 tot de tien SDAP'ers die tegen het wetsvoorstel tot goedkeuring van het Verdrag met België stemden

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Als partijlid vooral werkzaam als propagandiste
  • In 1919 waren zij en mevrouw J.F. van Kersen-van Muijlwijk de eerste vrouwen in de Rotterdamse gemeenteraad
  • Onttrok zich in 1920 samen met K. ter Laan aan de eindstemming over het wetsvoorstel Lager-Onderwijswet
  • Beëindigde in 1937 haar Kamerlidmaatschap vanwege een allengs erger wordende ziekte, die invaliditeit tot gevolg had

Private life (5/7)
  • Werd lid van de SDAP na de mislukte algemene aprilstaking, tijdens een 1-meibetoging
  • In 1908 medeoprichtster van de Bond van Sociaal-Democratische Vrouwen Clubs
  • Stichtte alleen een vrouwenclub, omdat zij vond dat er te weinig vrouwen actief waren in de partij. Toen de bond van vrouwenclubs op het partijcongres officieel werd erkend, stemde zij tegen (1913).
  • Op 27 september 2018, 100 jaar na haar toelating als Kamerlid, werd in het Tweede Kamergebouw een door Siemen Bolhuis vervaardigd bronzen buste van haar onthuld
  • Haar vader was landarbeider en winkelier

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publications

Publications
  • W.H. Vliegen, "Die onze kracht ontwaken deed", deel II, 360
  • A.E.J. de Vries-Bruins (red.), "Suze Groeneweg. Haar betekenis voor de moderne arbeidersbeweging" (Amsterdam, 1956)
  • Paul van der Steen, "Door mannen de Kamer ingebracht", Trouw, 16 mei 2018
  • C. van Zeggeren, "Suze Groeneweg, de eerste vrouw in de Tweede Kamer" (2018)
  • M. Zoeteman, "Een politica in de familie. Klopt het verhaal?", Gen, jrg 27 (maart 2021)
  • P. Rol en J. Hofman, "Groeneweg, Susanna", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel V, 92
  • A.W.D. Sonneveld, scriptie Staatkundig-Historische Studiën, RU Leiden (1979)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.