Drs. J.M. (Jacques) Aarden - Main contents

KVP-dissident die in 1968 medeoprichter was van de PPR. Was jarenlang secretaris van het Centrum voor Staatkundige Vorming, het wetenschappelijk bureau van de KVP en werd in 1962 Tweede Kamerlid. Gedegen woordvoerder op het gebied van binnenlandse zaken. Afwezig in de Nacht van Schmelzer i vanwege ziekte, zodat hij niet tegen de motie-Schmelzer kon stemmen. Weigerde in 1967 staatssecretaris te worden onder Klompé i en stapte in 1968 met Janssen i en Kessel i uit de KVP-fractie uit onvrede over het beleid van het kabinet-De Jong i. In 1971 eerste lijsttrekker van de PPR. Nadat gezondheidsproblemen tot een gedwongen vertrek uit de Tweede Kamer hadden geleid, werd hij staatsraad. Minzame, progressieve katholiek.

KVP, Groep-Aarden, PPR
functie(s) in de periode 1962-1984: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Raad van State

• - 

  KVP (Katholieke Volkspartij), from December 1945 until 26 February 1968
• - 

  PPR (Politieke Partij Radikalen), from 27 April 1968 until 1 September 1984

• - 

  volontair houthandel te Deventer, until 1934
• - 

  ambtenaar ministerie van Handel, Nijverheid (en Scheepvaart), from 1940 until May 1947
• - 

  lid gemeenteraad van Voorburg, from 2 September 1946 until 6 September 1966
• - 

  directiesecretaris Centrum voor Staatkundige Vorming (wetenschappelijk bureau KVP), from May 1947 until April 1968
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 12 July 1962 until 5 June 1963
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 31 July 1963 until 7 December 1972
• - 

  fractievoorzitter Groep-Aarden, Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 27 February 1968 until 29 April 1971
• - 

  fractievoorzitter PPR Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 29 April 1971 until 30 November 1972
• - 

  lid Raad van State, from 1 September 1973 until 1 September 1984 (benoemd bij K.B. van 6 augustus 1973)

• - 

  secretaris partijcommissie-Van der Grinten over staatkundige eenheid van de Nederlandse katholieken (Centrum voor Staatkundige Vorming), from January 1953 until January 1954
• - 

  lid partijbestuur KVP, from 1956 until February 1968
• - 

  lid fractiebestuur KVP Tweede Kamer der Staten-Generaal, from February 1967 until February 1968
• - 

  lid Groep van Achttien (overleg over samenwerking ARP, CHU en KVP), from April 1967 until February 1968
• - 

  politiek leider PPR, from 27 April 1968 until 9 September 1972

• - 

  lijstaanvoerder PPR Tweede Kamerverkiezingen 1971 (kieskringen Rotterdam, Den Haag, Dordrecht, Amsterdam, Haarlem, Den Helder, Middelburg en Utrecht)

• - 

  lid Pacificatiecommissie voor de omroepkwestie, from 24 December 1963 until 1965
• - 

  voorzitter Raad van Overleg voor de Katholieke mannelijke jeugdorganisaties
• - 

  lid bestuur Stichting "Katholieke Levensscholen"
• - 

  voorzitter Brabants Studentengilde van O.L. Vrouw
• - 

  voorzitter R.K. openbare leeszaal en bibliotheek "Sint Augustinus" te Voorburg

• - 

  ondervoorzitter vaste commissie voor Bezitsvorming en Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 3 October 1963 until 1 March 1967
• - 

  ondervoorzitter bijzondere commissie voor de Nota betreffende het Omroepbestel (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 18 June 1965 until 7 July 1965
• - 

  lid Gemengde Commissie voor de Stenografische Dienst (namens de Tweede Kamer), from 1 March 1967 until 16 September 1968
• - 

  ondervoorzitter vaste commissie voor Binnenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 1 March 1967 until 27 February 1968
• - 

  lid afdeling financiën (Raad van State)
• - 

  lid afdeling economische zaken (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Geschillen van Bestuur (Raad van State)

• - 

  kostschool, Instituut "De Ruwenberg" te Sint-Michielsgestel

• - 

  h.b.s.-a, R.K. "Sint Norbertus Lyceum" te Roosendaal, from 1926 until 16 July 1932

• - 

  geneeskunde (niet voltooid), Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, from September 1932 until 1934
• - 

  economie, R.K. Handelshoogeschool (vanaf 1938 Katholieke Economische Hogeschool) te Tilburg, from 1934 until 24 January 1940

• - 

  Was tot 1968 woordvoerder van de KVP-Tweede Kamerfractie voor binnenlandse zaken (herindeling, agglomeratiezaken), bezitsvorming en omroepzaken
• - 

  Was in 1964 één van de woordvoerders van zijn fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel tot instelling van het openbaar lichaam Rijnmond
• - 

  Was in 1964 één van de woordvoerders van zijn fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel over vorming van een gemeente Bijlmermeer
• - 

  Voerde in 1967 namens de KVP-fractie het woord bij het debat over de bestuurlijke problemen in Amsterdam
• - 

  Diende in februari 1968 een motie in waarin om verhoging van het budget voor ontwikkelingshulp werd gevraagd. Deze (verworpen) motie kreeg van zijn eigen KVP-fractie alleen steun van de leden Van Doorn, Kessel en Westerterp (Janssen was afwezig).
• - 

  Diende in januari 1969 met zijn fractiegenoten Paul Janssen en Anneke Kessel een voorstel tot het houden van een parlementaire enquête naar economische macht in. Dit voorstel werd door de Tweede Kamer op 25 september 1969 met 74 tegen 48 stemmen verworpen. (9.995)
• - 

  Diende in 1970 samen met Ed van Thijn (PvdA) en Anneke Goudsmit (D'66) een initiatiefwetsvoorstel in om kiezers meer rechtstreekse invloed te geven op de kabinetsvorming. Het wetsvoorstel werd ingetrokken nadat artikel II over de gekozen formateur was verworpen. (10.993)
• - 

  Bracht in 1971 via een door hem samen met Ed van Thijn (PvdA), Anneke Goudsmit (D'66) en Hans Wiebenga (PSP) ingediend initiatiefwetsvoorstel een verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd van 21 naar 18 jaar tot stand. (10.579 & 11.300)

• - 

  In 1965 stemden hij en C.J. van der Ploeg en Kleisterlee als enigen van hun fractie tegen het wetsontwerp wijziging van de grenzen der gemeente Leiden en omliggende gemeenten. Zij vonden het wetsontwerp onevenwichtig.
• - 

  Stemde in 1972, anders dan Bas de Gaay Fortman, niet tegen de begroting Defensie voor 1973

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  In december 1967 vroeg hij tijdens de behandeling van de Defensiebegroting 1968 - tegen de zin van zijn eigen fractie - in een door hem en mevrouw Kessel, P.J. Janssen en Van Doorn ingediende motie f 38 miljoen van Defensie over te hevelen naar ontwikkelingshulp. Dit leidde tot felle interrupties, onder andere van zijn fractiegenoot (kolonel) J.H. Jansen.
• - 

  Stapte op 27 februari 1968 samen met Van Doorn, mevrouw Kessel en Janssen uit de KVP-fractie, vanwege een gezamenlijk t.v.-optreden van de fractievoorzitters van KVP, ARP en CHU, waarin zij nauwere samenwerking tussen de drie partijen aankondigen. Vormde met Janssen en Kessel in de Kamer de groep-Aarden. Van Doorn verliet de Tweede Kamer.
• - 

  Medeoprichter van de PPR
• - 

  Was in april 1971 in het alternatieve kabinet-Den Uyl minister van Binnenlandse Zaken en vicepremier
• - 

  Van september 1971 tot september 1972 uitgeschakeld door ziekte en voerde na zijn terugkeer alleen nog het woord bij de behandeling van het wetsvoorstel over de opheffing van de gemeente Diepenheim

• - 

  Zijn grootvader van moederszijde was wethouder van Nieuw-Vossemeer
• - 

  Zijn grootvader van vaderskant en een oom waren lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant
• - 

  Twee broers van hem waren (witte) pater

• - 

  Zei toen hij zich in 1968 met Paul Janssen afsplitste van de KVP-fractie: "Naar mijn mening zal de politieke heroriëntatie in ons land zich vooral in deze Kamer voltrekken. Ik meen te mogen vaststellen, dat er in belangrijke mate over de grenzen van fracties heen politieke gelijkgezindheid bestaat. De gelijkgezinden zijn naar mijn mening gedwongen, hieraan hun consequenties te verbinden. Deze gelijkgezindheid wijst in de richting van een consequent vooruitstrevende concentratie. Mijnerzijds wil ik gaarne toezeggen, dat ik deze concentratie in deze Kamer zal bevorderen."

• - 

  staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, April 1967 (geweigerd)
• - 

  staatssecretaris van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, April 1967 (geweigerd)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
• - 

  W. Slagter, "Aarden, Jacobus Maria (1914-1997)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (digitale versie)
• - 

  J.M. Bik, "J.M. Aarden 1914-1997. Politicus zijns ondanks", NRC Handelsblad, 24 november 1997
• - 

  Jan-Joost Lindner, "PPR-grondlegger Jacques Aarden was niet gebouwd voor klein links", De Volkskrant, 24 november 1997
• - 

  Alexander van Kessel, "Jacques Aarden: Wel aartsvader, maar niet echt thuis in de PPR", in: Ch. van de Belt e.a. (red.), "De Politieke Partij Radikalen 1968-1990. Macht uit het zadel" (2022), 26-27

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.