Ouderen verdienen goede zorg, op een fijne, veilige plek - Main contents

De ouderenzorg is een echt zorgenkindje, dat steeds zorgelijker wordt. Er is een tekort aan zorgmedewerkers, een tekort dat binnen tien jaar gigantische proporties gaat aannemen, en er zijn veel te weinig passende ouderenwoningen. De kabinetsplannen om deze problemen aan te pakken zijn te traag, te laat of onuitvoerbaar, vreest Liane den Haan. “Laten we met elkaar vol inzetten op een oude dag met liefdevolle en goede zorg, op een fijne plek in een veilige en prettige leefomgeving voor de ouderen van nu en straks.”

Op allerlei fronten piept en kraakt de ouderenzorg. Er werken steeds minder mensen in de zorg, terwijl het aantal ouderen toeneemt en zij ook nog eens steeds ouder worden. In 2032 komen we in Nederland meer dan 155.000 zorgmedewerkers tekort, zo is de prognose. Daardoor neemt ook de druk op mantelzorgers enorm toe. “Het kabinet komt met goede plannen”, zei Liane den Haan in het debat over de woon- en zorgplannen voor ouderen, “maar ik voorzie grote problemen in de uitvoerbaarheid.”

Langs drie lijnen

Minister Conny Helder van Langdurige Zorg wil langs drie lijnen gaan werken: 1) Zelf als het kan, 2) Thuis als het kan en 3) Digitaal als het kan. Liane had daar diverse vragen over en voorstellen voor. Onder andere voor zelfredzaamheidprogramma’s die in Denemarken en Zweden fantastisch werken. “Veel minder ouderen hadden zorg nodig en konden na verloop van tijd weer zelfstandig functioneren zonder hulp”, schetst Liane het succes in de Scandinavische landen.

Veel en veel te laat!

Een ander groot probleem: het tekort aan geschikte woningen voor ouderen. Het bouwen van passende woningen stagneert. Met als gevolg dat heel veel ouderen straks wonen in te grote, niet aangepaste huizen en daar dreigen te vereenzamen. “Het tempo waarmee de woonplannen worden uitgevoerd is bedroevend laag”, zei Liane tegen Hugo de Jonge. De minister van Volkshuisvesting was op verzoek van Liane den Haan bij het debat aanwezig. “Als we willen dat ouderen langer thuis blijven wonen, dan zullen we geclusterde woonvormen, hofjes en zorgplekken thuis moeten gaan realiseren. Er liggen nu op papier mooie plannen, maar we zijn veel en veel te laat!”

Bouwtempo verhogen

Liane dan Haan vroeg aan minister De Jonge wat er wordt gedaan om het bouwtempo te verhogen. “Want het bevriezen van het aantal verpleeghuisplekken, zoals het kabinet wil, geeft grote problemen als voldoende passende ouderenhuisvesting ontbreekt”, zei zij. “Onze ouderen van nu, maar ook de ouderen van de toekomst, verdienen een oude dag met liefdevolle en goede zorg op een fijne plek in een veilige en prettige leefomgeving. Laten we daar met elkaar vol op inzetten!”

De volledige inbreng van Kamerlid Liane den Haan bij het debat over de woon- en zorgplannen voor ouderen met minister Helder van Langdurige Zorg en minister De Jonge van Volkshuisvesting.

“Allereerst wil ik benadrukken dat GOUD trots is op alle zorgprofessionals en mantelzorgers die zich inzetten voor de zorg en ondersteuning van ouderen.

De levensverwachting neemt toe en dus ook de zorgvraag. Tegelijkertijd werken er minder mensen in de zorg en zien we mantelzorgers steeds meer onder druk komen te staan.

We moeten het dus met elkaar hebben over hoe we de zorg voor onze ouderen betaalbaar en toegankelijk houden en van een kwalitatief hoogstaand niveau.

Dat is een hele puzzel. Ik zie heel veel goede plannen. Maar ik voorzie grote problemen in de uitvoerbaarheid.

Om te beginnen over de brief die we gisteren pas binnen kregen. De nieuwste prognose over het personeelstekort is dat we in 2032 meer dan 155.000 zorgmedewerkers te kort komen.

Er is natuurlijk al een tijdje veel te doen over de arbeidsmarkt. Ik wil toch eens vragen aan de minister hoe zij denkt over modulair opleiden. Een verzorgende IG en een verpleegkundige zijn BIG geregistreerd. Maar er zijn ontzettend veel handelingen waarvoor dat niet nodig is en je mensen wellicht deelcertificaten voor zou kunnen laten halen. De dagelijkse zorg als het gaat om uit bed halen, wassen, aankleden, steunkousen aandoen bijvoorbeeld.

Waarom leiden we hier geen mensen voor op die dan een deelcertificaat kunnen halen en parttime de ochtenden versterking kunnen gaan verlenen in de zorg? Mensen die geen hele zorgopleiding willen doen en ook niet fulltime willen werken maar wel willen werken in de zorg, zouden dit wellicht dan overwegen. Hoe denkt de minister hierover?

Minister Helder wil in haar plan wat nu voorligt gaan werken langs drie lijnen:

• 1. 

  Zelf als het kan
• 2. 

  Thuis als het kan
• 3. 

  Digitaal als het kan

Zelf waar het kan

• 1. 

  Reablement moet worden ingezet. Samen met ouderen werken aan herstel en zelfredzaamheid. Dat is mooi. Maar dit vergt een hele cultuuromslag zowel bij ouderen als bij zorgprofessionals. Zowel in Zweden als in Denemarken zijn fantastische resultaten behaald met zelfredzaamheidprogramma’s. Veel minder ouderen hadden zorg nodig en konden na verloop van tijd weer zelfstandig functioneren zonder hulp. Hoe denkt de minister over deze programma’s? En wat gaat de minister doen om dit op grote schaal aan te bieden.

Ik begrijp dat de zorgkantoren een academie willen om mensen op landelijk niveau te scholen. Hoe staat het daar mee?

• 2. 

  Veel ouderen willen graag zelfstandig blijven en ook hun eigen keuzes blijven maken. Gemeenten moeten dus ook in een vroeg stadium inzetten op zelfredzaamheid. Is er een landelijk overzicht van gemeenten die dit al doen? En met welke resultaten?

Thuis als het kan

• 1. 

  Het tempo waarmee de woonplannen worden uitgevoerd is bedroevend laag. Ik snap dat stikstof een probleem is. Evenals bijvoorbeeld de enorme kosten en het gebrek aan bouwmaterialen. Maar willen we dat ouderen langer thuis blijven wonen, dan zullen we geclusterde woonvormen, hofjes en zorgplekken thuis moeten gaan realiseren. Er liggen nu op papier mooie plannen maar we zijn veel en veel te laat. Welke inzet wordt er gepleegd om het bouwtempo te verhogen vraag ik aan minister De Jonge. Want het bevriezen van het aantal verpleeghuisplekken geeft grote problemen als voldoende passende ouderenhuisvesting ontbreekt.

• 2. 

  Community care is belangrijk. Daar wil het kabinet ook op inzetten. Meer als buurt opvangen. Maar daar zit een grens aan. Wat zijn concrete acties om dit te versnellen en te verbeteren?

Ik lees over aanspreekbare en herkenbare teams in de wijk. Maar hoe dan? De sociale wijkteams zijn tot nu toe in veel gemeenten ook niet succesvol als het gaat om het versterken van de sociale basis in verbinding met de formele zorg.

• 3. 

  Als mensen langer een beroep moeten doen op een sociale context moet er heel goed gekeken worden naar woonruimteverdeling. Niet te veel kwetsbare mensen in een gebouw. Een goede verdeling voor samenredzaamheid moet dan worden gemaakt. Hoe ziet de minister dat voor zich en wie gaat deze taak op zich nemen?

Digitaal als het kan

Daar ben ik een groot voorstander van. Als ondersteuning en aanvulling van het werk dat gedaan wordt door zorgprofessionals en natuurlijk om de werkdruk zoveel mogelijk te verlichten.

• 1. 

  Er wordt veel verwacht van technologie. Maar is er wel aandacht voor toepasbaarheid zowel voor ouderen en hun mantelzorgers als ook voor de zorgprofessionals? En uiteraard ook aandacht voor de financiën daar waar digitale middelen niet vergoed worden.

• 2. 

  Voor de laagste inkomens is het dan moeilijk zo niet onmogelijk om het te financieren. Hoe zorgt de minister ervoor dat digitale ondersteuning voor iedereen toegankelijk is? En hoe zorgt de minister ervoor dat iedereen doordrongen wordt van de urgentie om technologie een plek te geven in de ouderenzorg?

Onze ouderen van nu maar ook de ouderen van de toekomst verdienen een oude dag met liefdevolle en goede zorg op een fijne plek in een veilige en prettige leefomgeving. Laten we daar met elkaar vol op inzetten!”