French presidency of the EU
Van 1 januari tot en met 30 juni 2022 vervulde Frankrijk het voorzitterschap1 van de Raad van de Europese Unie. Hiermee volgde het land Slovenië2 op. Met het Franse voorzitterschap begon ook een nieuwe trojka3. Frankrijk werd op 1 juli opgevolgd door Tsjechië, waarna aansluitend Zweden aan de beurt is.
Op 9 december 2021 presenteerde de Franse president Emmanuel Macron4 de prioriteiten van het Franse voorzitterschap. Het thema migratie was daarin voor Frankrijk de belangrijkste prioriteit. Met de toenemende spanningen aan de oostgrens van de EU is een 'hervorming van de Schengen-zone' noodzakelijk, aldus Macron.
Het Franse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie viel ook samen met de Franse presidentsverkiezingen, die op 10 en 24 april 2022 plaatsvonden. De zittende president Macron werd tijdens deze verkiezingen herkozen.
Tijdens zijn toespraak op 9 december 2021 gaf de Franse president Macron een overzicht van de prioriteiten die Frankrijk wilde nastreven tijdens het voorzitterschap van de EU-Raad:
-
-De eerste doelstelling van het Franse voorzitterschap betreft de bescherming van de Europese buitengrenzen. Frankrijk wil hiervoor het initiatief nemen om de Schengenzone te gaan hervormen, waarmee vooral gedoeld op een verbetering van de politieke sturing op de binnen- en buitengrenzen vanuit de EU. Bovendien wil Frankrijk dat er een mechanisme komt om noodsituaties aan de buitengrenzen te voorkomen en op te lossen, door middel van het versterken van Frontex.
-
-Op het gebied van buitenlands beleid heeft Frankrijk voornamelijk ambities om het Europees defensiebeleid verder te integreren en concrete vooruitgang te boeken met het Strategisch Kompas. Ook wil Frankrijk de banden met het Afrikaanse continent aanhalen. In februari 2022 vond er een top met de Afrikaanse Unie plaats.
-
-Ook wil Frankrijk burgers dichterbij de EU brengen en zo de band tussen burgers en de EU verbeteren. De Conferentie over de Toekomst van Europa5, die op 9 mei 2022 afgerond werd, zou volgens Macron het "begin van dit nieuwe momentum" moeten markeren.
-
-Op het gebied van werkgelegenheid en sociaal beleid benoemde Macron het bestrijden van werkloosheid en het creëren van banen als een prioriteit. De Europese richtlijn voor toereikende minimumlonen, waarvan het uiteindelijke doel is om de loonkloof tussen vrouwen en mannen te dichten, zal ook centraal staan tijdens het Franse voorzitterschap.
- 1.Elk half jaar (van januari t/m juni en van juli t/m december) wordt de Europese Unie afwisselend voorgezeten door een lidstaat. Het land dat voorzitter is, leidt de vergaderingen van de Raad van de Europese Unie. Het Voorzitterschap van de Raad speelt een essentiële rol bij de sturing van het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.
- 2.Van 1 juli tot en met 31 december 2021 vervulde Slovenië het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Slovenië vormde een trojka met Duitsland en Portugal. In de eerste helft van 2022 is Frankrijk voorzitter; het vormt een trojka met Tsjechië en Zweden.
- 3.De trojka is het samenwerkingsverband tussen drie lidstaten die aaneengesloten het voorzitterschap van de Europese Unie bekleden. Ieder voorzitterschap geldt voor een periode van zes maanden, een trojka beslaat dus een periode van anderhalf jaar. Op die manier moet er meer samenhang komen in het beleid van de Europese Unie. Er worden afspraken gemaakt over het inhoudelijke (wetgevings)programma dat de landen willen volgen. Er wordt ook wel gesproken van 'trio' in plaats van trojka.
- 4.Emmanuel Macron (1977) is sinds 14 mei 2017 president van Frankrijk. Hij is leider van de progressief-liberale beweging Renaissance (tot 2022 'La République En Marche'). Macron was geruime tijd lid van de Parti Socialiste, maar werd in 2015 onafhankelijk. Hij werkte bij de Inspectie van Financién en bij de Bank Rothschild, en was adjunct-secretaris-generaal van de Staf van president Hollande. In 2014-2016 was hij minister van Economische Zaken, Industrie en Digitale Industrie.
- 5.Van 9 mei 2021 tot en met 9 mei 2022 vond de Conferentie over de Toekomst van Europa plaats. Deze had als doel het vaststellen van de prioriteiten van de Europese Unie. Hierin stond de burger centraal. Er zijn bijna 50 voorstellen aangenomen, die zijn uitgewerkt in 325 voorgestelde maatregelen. Enkele opvallende daarvan zijn dat er een einde moet komen aan veto's van lidstaten bij stemprocedures bij de Raad van de EU en de Europese Raad. Verder moet het Europees Parlement het recht krijgen om wetsvoorstellen te initiëren, en moeten er transnationale kandidatenlijsten komen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement.
- 6.De drie achtereenvolgende EU-voorzitterschappen van Frankrijk, Tsjechië en Zweden werkten van 1 januari 2022 tot en met juni 2023 samen als trojka. Leidraad van de trojka was een gezamenlijk beleidsprogramma met punten waaraan zij als voorzittende landen werkten.