Raad van State ziet potentie in wetsvoorstel bindend correctief referendum

DEN HAAG (PDC) - De Raad van State¹ reageert overwegend positief op het voorstel van Ronald van Raak² (SP) om een bindend correctief referendum in te voeren, maar geeft aan dat de motivatie beter moet. Van Raak diende begin dit jaar een initiatiefwetsvoorstel³ in. De Raad van State publiceerde vandaag een advies over het voorstel, waarin ook de reactie op het advies van initiatiefnemer Van Raak is opgenomen. correctief

Volgens de Raad van State zijn er geen staatsrechtelijke belemmeringen voor de invoering van het bindend correctief referendum. Ook zou dit type referendum het beste passen bij de Nederlandse representatieve democratie. Wel is van belang dat het referendum functioneert als laatste correctiemogelijkheid, zoals beoogd door Van Raak. Het moet daarom beperkt blijven tot uitzonderingsgevallen. Om dit te verzekeren acht de Raad van State het noodzakelijk dat er goede drempels worden gesteld aan bijvoorbeeld het benodigd aantal handtekeningen en dat de juiste onderwerpen worden uitgesloten van het referendum. Daarnaast geeft het rapport aan dat Van Raak vooral de positieve kanten van het referendum heeft belicht. Voor een sterkere motivatie moeten ook de nadelen behandeld worden.

Het bindend correctief referendum is een referendumtype waarbij burgers een referendum aan kunnen vragen over een wet die al door de Tweede⁴ en Eerste Kamer⁵ is aangenomen. Op die manier kunnen burgers wetten blokkeren waar het merendeel van de bevolking op tegen is.

Bron: Samenvatting advies initiatiefwetsvoorstel over opnemen bindend referendum in de Grondwet

• 1. 

  De Raad van State is een van de Hoge Colleges van Staat en heeft als voornaamste taak de regering en het parlement te adviseren over wetgeving en bestuur. Daarnaast is deze instantie de hoogste algemene bestuursrechter.
   
• 2. 

  Energieke, strijdbare en debatvaardige Brabantse SP-politicus; eerst drie jaar in de Eerste Kamer en daarna, vanaf 2006, ruim veertien jaar in de Tweede Kamer. Was als docent geschiedenis verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en daarna directeur van het wetenschappelijk bureau van de SP, waarvan hij later voorzitter werd. Als Kamerlid woordvoerder op het gebied van het binnenlands bestuur, constitutionele zaken, koninklijk huis, kiesrecht, beloning ambtsdragers, werkwijze van de Kamer, Koninkrijksaangelegenheden en veiligheid. Was tevens lid van het Presidium. Bracht in 2016 een wet over bescherming van klokkenluiders tot stand en had in 2020 succes met een voorstel in eerste lezing over het correctief referendum. Sinds 1 april 2021 is hij hoogleraar 'Erasmiaanse waarden' aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij promoveerde eerder op een studie over het 19-eeuwse conservatisme.
   
• 3. 

  Tweede Kamerleden hebben het recht om zelf een voorstel voor een wet aan de Tweede Kamer aan te bieden: het recht van initiatief. Een dergelijk voorstel wordt op vrijwel dezelfde wijze door het parlement behandeld als wetsvoorstellen die door de regering worden ingediend.
   
• 4. 

  De Tweede Kamer is deel van de volksvertegen­woor­di­ging. Zij speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van wetten, controleert de regering en beslist over de vraag of een kabinet (of bewindspersoon) genoeg vertrouwen heeft.
   
• 5. 

  De Eerste Kamer is deel van de volksvertegenwoordiging en heeft met name een rol op wetgevend gebied. Over een wetsvoorstel moet, als de Tweede Kamer het heeft aangenomen, ook door de Eerste Kamer worden gestemd. De Eerste Kamer kan een wetsvoorstel nog tegenhouden.