Eerlijkheid in de voedselvoorzieningsketen: de Commissie wil meer prijstransparantie - Main contents

Nadat de Commissie oneerlijke handelspraktijken heeft verboden en de samenwerking tussen producenten heeft versterkt, stelt zij vandaag het derde onderdeel voor: meer eerlijkheid in de voedselvoorzieningsketen door meer transparantie in de wijze waarop de prijzen in de hele keten worden gerapporteerd.

De Europese Commissie i heeft vandaag een voorstel ingediend op grond waarvan cruciale informatie beschikbaar zal worden gesteld over hoe de prijzen van agrovoedingsproducten in de verschillende stadia van de voedselvoorzieningsketen worden bepaald.

Verschillen tussen aankoop- en verkoopprijzen kunnen informatie verstrekken over intermediaire kosten (van vervoer, verzekering, opslag enz.) tussen verkoper en koper. Meer transparantie kan leiden tot betere bedrijfsbeslissingen en kan het vertrouwen in een eerlijke behandeling in de verschillende stadia van de voedselvoorzieningsketen verbeteren. Toegang tot tijdige en gemakkelijk toegankelijke informatie over marktontwikkelingen is ook van cruciaal belang om op de wereldmarkten doeltreffend te kunnen concurreren.

Commissaris voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling Phil Hogan i: "Het versterken van de positie van de landbouwers in de voedselvoorzieningsketen is een van de prioriteiten van de Commissie geweest. Meer markttransparantie zal gelijke toegang tot en meer duidelijkheid over prijsinformatie mogelijk maken, waardoor onze voedselketen eerlijker en evenwichtiger wordt. Deze nieuwe regels vormen een aanvulling op de onlangs aangenomen richtlijn die oneerlijke handelspraktijken verbiedt, doordat zij de positie van zwakkere en kleinere actoren in de voedselvoorzieningsketen verbeteren. De invoering ervan weerspiegelt het grote maatschappelijke draagvlak in de hele EU om de rol van de landbouwer in de voedselvoorzieningsketen te versterken."

Over de ontwikkelingen op de landbouwmarkten is veel informatie beschikbaar (prijzen, productiehoeveelheden, voorraden enz.), maar dat geldt niet voor de andere belangrijke markten in de agrovoedselvoorzieningsketen, namelijk die welke, tussen de landbouwers en de consumenten in, actief zijn op het niveau van voedselverwerking en detailhandel. Daarover is bijna geen marktinformatie voorhanden. Deze asymmetrie op het vlak van informatie tussen de landbouwers en de andere actoren in de voedselvoorzieningsketen benadeelt de landbouwers op de markt aanzienlijk en holt het vertrouwen in een eerlijke behandeling uit. Dit gebrek aan informatie over marktontwikkelingen van de kant van de verwerkende bedrijven en de detailhandelaren wordt de "zwarte doos" van de agrovoedingsketen genoemd. Het voorstel van vandaag maakt die doos open.

De voorgestelde maatregelen hebben betrekking op vlees, eieren, zuivel, groenten en fruit, akkerbouwgewassen, suiker en olijfolie. Zij bouwen voort op bestaande systemen en procedures voor gegevensverzameling die reeds door de marktdeelnemers en de lidstaten worden gebruikt om marktinformatie aan de Commissie te rapporteren, maar krijgen nu een ruimer toepassingsgebied. Elke lidstaat zal verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van prijzen en marktgegevens. De Commissie beveelt de lidstaten aan de meest kosteneffectieve benadering te kiezen en de administratieve lasten beperkt te houden door zich niet te richten op de kleine en middelgrote bedrijven. De lidstaten delen de gegevens mee aan de Commissie, die op haar beurt de monitoring beschikbaar zal maken op haar dataportaal voor agrovoedingsmiddelen en de EU-marktobservatoria. Het is essentieel dat de door de lidstaten verstrekte informatie accuraat is en op tijd komt.

Volgens de procedures van de Commissie voor betere regelgeving wordt het voorstel nu gepubliceerd voor een vier weken durende openbare raadpleging. Vervolgens zal de Commissie het voorstel aannemen. Normaal gezien zou het zes maanden na de aanneming in werking moeten treden.

Achtergrond

De Commissie heeft vanaf haar aantreden toegewerkt naar een eerlijker en evenwichtiger voedselvoorzieningsketen.

In 2016 werd de taskforce landbouwmarkten opgezet om de rol van de landbouwers in de bredere voedselvoorzieningsketen te beoordelen en aanbevelingen te doen over hoe die rol kan worden versterkt en verbeterd.

Op basis van die aanbevelingen heeft de Commissie in 2017 een aanvangseffect­beoordeling en een openbare raadpleging over de verbetering van de voedselvoorzieningsketen gelanceerd, die allebei drie elementen omvatten: oneerlijke handelspraktijken, samenwerking tussen producenten en markttransparantie.

Uit een EU-brede opiniepeiling die in februari 2018 is gepubliceerd, blijkt dat een grote meerderheid van de respondenten (88 %) van mening is dat het belangrijk is de rol van de landbouwers in de voedselvoorzieningsketen te versterken. Deze trend kwam ook tot uiting in de openbare raadpleging van 2017 over de modernisering van het GLB, waar 96 % van de respondenten het eens was met de stelling dat het verbeteren van de positie van landbouwers in de waardeketen een doelstelling van het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU zou moeten zijn.

Vorig jaar presenteerde de Commissie haar voorstel om oneerlijke handelspraktijken in de voedselvoorzieningsketen te verbieden en in april 2019 hebben de medewetgevers dat voorstel goedgekeurd. Die nieuwe regels zullen ervoor zorgen dat alle Europese landbouwers en ook de kleine en middelgrote leveranciers worden beschermd tegen oneerlijke handelspraktijken in de voedselvoorzieningsketen.

Meer informatie

Voorstel voor meer markttransparantie in de voedselvoorzieningsketen van de EU

Commissie verwelkomt de steun van het Parlement om oneerlijke handelspraktijken te verbieden

IP/19/2629