Ministerie van Overzeese Gebiedsdelen

Dit ministerie was in februari 1945 de nieuwe naam van het ministerie van Koloniën¹. Vanwege het tijdens de Beztting uitgesproken voornemen om de verhouding met Nederlands-Indië en 'de West' te gaan wijzigen, werd de naam Koloniën niet langer wenselijk gevonden.

Het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen was verantwoordelijk voor Nederlands-Indië en Suriname en de Antillen.

Na de soevereiniteitsoverdracht² en het tot stand komen van de Nederlands-Indonesische Unie in november 1949 werd de naam veranderd in Uniezaken en Overzeese Rijksdelen³ (UOR).

Meer over

• 1. 

  Dit ministerie was belast met de zaken betreffende Nederlandsch-Indië en 'de West' (Nederlandse Antillen en Suriname). Tot 1872 behoorde ook de Kust van Guinea (later Ghana) tot de koloniën. Het ministerie werd in 1815 opgericht en bestond tot 23 februari 1945, toen de naam werd gewijzigd in Overzeese Gebiedsdelen.
   
• 2. 

  Op 27 december 1949 kwam er een einde aan het Nederlandse koloniale bewind in Nederlands-Indië. Daaraan waren ruim vier jaar voorafgegaan van militaire en politieke strijd. Nederland beschouwde de op 17 augustus 1945 uitgeroepen Indonesische onafhankelijkheid als een direct gevolg van de Japanse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog en wilde deze daarom niet erkennen. Vooral internationale druk maakte dat uiteindelijk toch tot onderhandelingen en soevereiniteitsoverdracht moest worden overgegaan.
   
• 3. 

  Dit ministerie was de voortzetting van het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen. Het had de zorg voor zaken betreffende de in december 1949 tot stand gekomen Nederlands-Indonesische Unie, en voorts voor Nieuw-Guinea, Suriname en de Nederlandse Antillen. Per 1 januari 1953 werd de naam Overzeese Rijksdelen. De aangelegenheden betreffende de - zieltogende - Unie gingen toen naar Buitenlandse Zaken.
   
• 4. 

  Tot 1959 bestond er een ministerie voor overzeese gebiedsdelen. Lange tijd was de naam: ministerie van Koloniën (1814-1945). Daarna werd dat Overzeese Gebiedsdelen (1945-1949) en, na totstandkoming van de Nederlands-Indonesische Unie, Uniezaken en Overzeese Rijksdelen (1949-1953). Toen de Unie ter ziele was gegaan, werd de naam Overzeese Rijksdelen (1953-1957). De verantwoordelijkheid voor het beleid ten aanzien van Indonesië ging toen over naar Buitenlandse Zaken. In 1957 werd de naam van het ministerie 'Zaken Overzee'.
   
• 5. 

  De voorbereiding van beleid, wetten en regelingen vindt plaats op een ministerie (ook wel: departement). Ook bij het uitvoeren en controleren hiervan hebben ministeries een belangrijke taak, maar soms gebeurt dat ook door intern of extern verzelfstandigde organisaties of door rechtspersonen met een wettelijke taak.