Europese Raad 19-20 december 2013

De regeringsleiders van de Europese Unie¹ spraken zich tijdens de Eurotop op 19 en 20 december 2013 uit voor meer samenwerking op defensiegebied. Ook stemden zij in met de voorstellen van de Raad Ecofin² in het kader van de bankenunie.

Defensie stond voor het eerst sinds vijf jaar op de agenda. Vooral de verdediging tegen cyberaanvallen en de maritieme veiligheidsstrategie stonden centraal.

Op de top stonden ook economische integratie en werkgelegenheid op de agenda. De lidstaten moesten erop toezien dat werkloze jongeren een baan of opleiding krijgen. De Commissie³ had hiervoor een aantal prioriteiten opgesteld.

De Europese Raad had tijdens deze top een aantal prioriteiten gesteld die op het gebied van Europese Defensie de komende anderhalf jaar aangepakt moesten worden. De belangrijkste conclusies konden in drie thema's worden onderverdeeld:

• - 

  het verhogen van de doeltreffendheid, de zichtbaarheid en het effect van het Europese veiligheids- en defensiebeleid
• - 

  het verbeteren van de militaire capaciteit
• - 

  het versterken van de Europese defensie-industrie

De Raad verzocht de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid⁴ om uiterlijk in 2014 met plannen te komen voor een EU-cyberdefensie. Verder moest zij actieplannen opstellen om de maritieme veiligheid te verbeteren. Op het gebied van de defensie-industrie was afgesproken dat de EU een programma moest opzetten om zelf drones te ontwikkelen, en ook de capaciteit moet vergroten in de bouw van tank- en transportvliegtuigen.

Voordat de Eurotop het onderwerp defensie besprak, was er een ontmoeting met de toenmalige secretaris-generaal van de NAVO: Anders Fogh Rasmussen⁵. Rasmussen was voor het eerst uitgenodigd voor een Europese Top.

Voor de Europese top waren enkele akkoorden gesloten die een cruciale stap in de voltooiing van een bankenunie⁶ betekenen. Zo zou er een gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme komen. Banken die in moeilijkheden raakten, konden hun problemen door dit mechanisme gemakkelijker afwikkelen. De Raad wilde dat het economisch beleid in de eurozone verder werd versterkt om economische problemen in een vroeg stadium op te kunnen sporen. Hervormingen die lidstaten hiervoor door moesten voeren, moesten door de EU worden ondersteund. De Europese Raad en de Commissie zouden gezamenlijk verder werken aan de contractuele afspraken en solidariteitsmechanismen. Lidstaten zouden hierbij worden betrokken.

Hoewel het herstel langzaam op de gang komt, gaven de leiders van de EU tijdens de top aan dat zij positief waren over de economische vooruitzichten. De (jeugd)werkloosheid was voor de leiders nog wel onaanvaardbaar hoog en daarom gaven zij aan zich te zullen blijven inzetten voor duurzame groei, werkgelegenheid en concurrentievermogen. Dit gebeurde aan de hand van vijf prioriteiten die de Europese Commissie in de jaarlijkse groeianalyse had opgesteld. Deze prioriteiten waren:

• - 

  het versterken van belastingprikkels en andere stimulansen voor het scheppen van banen
• - 

  het verlengen van beroepsloopbanen
• - 

  het afstemmen van arbeidskosten op verhogingen van productiviteit
• - 

  het aanpakken van het gat tussen gevraagde en aangeboden vaardigheden
• - 

  het verhogen van de arbeidsmobiliteit

Het in 2012 ingevoerde Pact ter bevordering van groei, banen en financiering van het midden- en kleinbedrijf bleef een belangrijk instrument voor de EU. De Raad wilde dat de mogelijkheden van het pact optimaal werden benut en zal hier ook op toezien. De Europese Investeringsbank kreeg een kapitaalverhoging en kon zo haar uitleencapaciteit voor de hele EU vergroten. Hiermee kon er meer krediet verstrekt worden aan het midden- en kleinbedrijf. De Europese Raad wilde meer toezicht op het bestrijden van belastingontduiking en -fraude.

Ook de werkzaamheden van de Task Force Middellandse Zee werden besproken. De Europese Raad herhaalde dat nieuwe vluchtelingentragedies zoals die bij Lampedusa absoluut voorkomen moesten worden. De Commissie had ten behoeve van dit doel inmiddels 38 acties opgestart. De Europese Raad had opgeroepen deze acties mogelijk te maken, om binnen de Unie solidariteit te tonen ten aanzien van lidstaten met veel immigranten, en wilde graag samenwerking met derde landen om te voorkomen dat migranten de gevaarlijke oversteek naar de EU wagen.

De Europese Raad gaf tijdens de top aan bezorgd te zijn over de humanitaire crisis in Syrië. De Raad had duidelijk gemaakt dat de EU een belangrijke rol moet spelen in de oplossing van deze problematische situatie. In dit kader steunde de EU de werkzaamheden van humanitaire organisaties en zou zij geld vrij blijven maken voor humanitaire doeleinden.

De regeringsleiders zegden ook toe te zullen kijken naar de juiste middelen om de situatie in de Centraal-Afrikaanse Republiek te stabiliseren.

De Raad was blij met de associatieovereenkomsten⁷ met Georgië en Moldavië en gaf tijdens de top aan nog altijd bereid te zijn om een dergelijke overeenkomst ook met Oekraïne te sluiten. Druk die andere landen uitoefenden op het buitenlands beleid van soevereine staten, achtte de Raad ongepast.

Ook gaven de regeringsleiders aan dat de werkzaamheden voor elektriciteitsverbindingen tussen lidstaten moesten worden geïntensiveerd.

• 1. 

  The European Council brings together EU leaders to set the EU's political agenda. It represents the highest level of political cooperation between EU countries.
   
• 2. 

  The Council configuration on Economic and Financial Affairs (ECOFIN) is composed of the Ministers (or State Secretaries) of Economic Affairs of the Member States of the EU. Member states that have the euro as their currency form a sub-group known as the Eurogroup.
   
• 3. 

  The European Commission is the executive body of the EU and runs its day-to-day business. It is made up of the College of Commissioners, 27 European Commissioners, one for each member state, who are each responsible for one or several policy areas. In addition, the 'Commission' also refers to the entire administrative body that supports the Commissioners, consisting of the Directorates-General and the Services.
   
• 4. 

  De Hoge Vertegenwoordiger (HV) geeft de Europese Unie internationaal gezien één gezicht en één stem op het terrein van het buitenlands en veiligheidsbeleid. Zo moet er meer samenhang in het externe optreden en het buitenlandse beleid van de Europese Unie komen. De HV deelt het podium met de Vaste voorzitter van de Europese Raad. Deze onderhoudt namens de EU de contacten op het niveau van staatshoofden en regeringsleiders.
   
• 5. 

  Anders Fogh Rasmussen (1953) was in 2009-2014 secretaris-generaal van de NAVO. Tussen 2001 en 2009 leidde hij als minister-president drie opvolgende Deense kabinetten. Rasmussen werd in 1978 voor Venstre, de Deense liberale partij, lid van het Parlement. Hij werd vrijwel direct na zijn studie politiek actief. In de kabinetten-Schlüter (1987 tot eind 1992) was hij minister van Begroting. Vanaf 1989 was hij tevens voorman van Venstre.
   
• 6. 

  De bankenunie moet leiden tot een Europees toezicht op banken en een gezamenlijke aanpak voor banken die in financiële problemen komen. De belangrijkste banken in de eurozone staan onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB). Alle landen die de euro als betaalmiddel hebben doen mee aan de bankenunie, die moet zorgen voor financiële stabiliteit van banken.
   
• 7. 

  An association agreement is a legally binding agreement between the EU and third countries. It is one of three special types of international agreements. It is aimed to foster close relationships between the EU and countries on a wide range of topics.