Schumanplan

Deze verklaring uit 1950 wordt beschouwd als de geboorteakte van de Europese Unie¹ (EU). Het plan werd vernoemd naar de opsteller van de tekst: de Franse Minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman². De kern van het plan was om de Franse en West-Duitse productie van kolen en staal onder de leiding van een gemeenschappelijke Hoge Autoriteit te plaatsen, in een nieuwe organisatie die moest openstaan voor deelname van andere Europese landen. Deze organisatie werd de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal³ (EGKS), de voorloper van de huidige EU.

Er lagen twee belangrijke argumenten aan het Schumanplan ten grondslag: het voorkomen van oorlog en het stimuleren van economische groei in Europa. Door gezamenlijke controle uit te oefenen over de belangrijkste grondstoffen van de oorlogsindustrie zou een nieuwe oorlog tussen de voormalige aartsvijanden Frankrijk en Duitsland in feite onmogelijk worden. Bovendien zou de samenvoeging van de kolen- en staalproductie een eerste stap op weg naar economische samenwerking in Europa zijn.

De oorspronkelijke bedenker van de ideeën uit het Schumanplan was Jean Monnet⁴. Namens de Franse overheid was hij belast met de wederopbouw van de Franse economie. Het Schumanplan en de oprichting van de EGKS worden jaarlijks gevierd op de dag van Europa op 9 mei.

• 1. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 2. 

  Uit Elzas-Lotharingen afkomstige advocaat, parlementslid en Frans minister, die een leidende rol speelde bij de Europese eenwording. Als inwoner van een gebied dat centraal stond in drie oorlogen tussen Frankrijk en Duitsland was hij na 1945 doordrongen van de noodzaak om tot samenwerking te komen tussen beide landen. In 1950 kondigde hij als minister van Buitenlandse Zaken, in een naar hem genoemde verklaring, het Plan-Monnet aan, dat de aanzet gaf tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Was later enkele jaren voorzitter van het Europees Parlement.
   
• 3. 

  Dit verdrag regelde de gemeenschappelijke controle over de zware industrie en mijnbouw in zes Europese landen: de Beneluxlanden, Duitsland, Frankrijk en Italië. Het in augustus 1952 ondertekende verdrag was een eerste stap naar Europese integratie. De EGKS had een Hoge Autoriteit die als supranationaal college fungeerde en een eigen parlement, bestaande uit parlementariërs uit de lidstaten.
   
• 4. 

  Franse econoom en financieel deskundige die aan de wieg stond van de Europese integratie. Begon zijn loopbaan, als autodidact, bij de cognacfirma van zijn vader. Tijdens de Eerste Wereldoorlog belast met opdrachten op het gebied van bevoorrading en daarna actief bij de Volkenbond en in de internationale financiële en commerciële wereld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog onder meer adviseur van Roosevelt voor productiebevordering en lid van het Franse Bevrijdingscomité. Ontwierp in 1947 plannen tot herstel van de Franse economie en tot vorming van een kolen- en staalgemeenschap. Leidde van 1951 tot 1955 de Hoge Autoriteit van de Europese Kolen- en Staalgemeenschap.