Artikel III-167: Steunmaatregelen van de lidstaten - voorwaarden

III-166
Artikel III-167
III-168
  • 1. 
    Behoudens de afwijkingen waarin de Grondwet voorziet, zijn door de lidstaten getroffen of op enigerlei wijze met staatsmiddelen gefinancierde steunmaatregelen die door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties de mededinging vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de interne markt, voorzover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt.
  • 2. 
    Met de interne markt zijn verenigbaar:
    • a) 
      steunmaatregelen van sociale aard aan individuele verbruikers op voorwaarde dat deze toegepast worden zonder onderscheid naar de oorsprong van de producten;
    • b) 
      steunmaatregelen tot herstel van de schade veroorzaakt door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen;
    • c) 
      steunmaatregelen ten behoeve van de economie van bepaalde regio's van de Bondsrepubliek Duitsland die nadeel ondervinden van de deling van Duitsland, voorzover deze steunmaatregelen noodzakelijk zijn om de door deze deling berokkende economische nadelen te compenseren. Vijf jaar na de inwerkingtreding van het Verdrag tot vaststelling van de Grondwet voor Europa kan de Raad op voorstel van de Commissie een Europees besluit tot intrekking van dit punt vaststellen.
  • 3. 
    Als verenigbaar met de interne markt kunnen worden beschouwd:
    • a) 
      steunmaatregelen ter bevordering van de economische ontwikkeling van regio's waar de levensstandaard abnormaal laag is of waar een ernstig tekort aan werkgelegenheid heerst, en van de in artikel III-424 i bedoelde regio's, rekening houdend met hun structurele, economische en sociale situatie;
    • b) 
      steunmaatregelen om de verwezenlijking van een belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang te bevorderen of een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen;
    • c) 
      steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad;
    • d) 
      steunmaatregelen om de cultuur en de instandhouding van het culturele erfgoed te bevorderen, wanneer door deze maatregelen de voorwaarden inzake het handelsverkeer en de mede dingingsvoorwaarden in de Unie niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad;
    • e) 
      andere soorten van steunmaatregelen die de Raad bij Europese verordening of besluit op voorstel van de Commissie bepaalt.

1.

Toelichting

Inzake lid 2, sub c), zie ook:

2.

Toelichting Nederlandse regering

Ook voor wat betreft de staatssteunregels is het acquis grotendeels behouden gebleven en op sommige punten aangevuld.

De grondslag voor automatische goedkeuring van steunmaatregelen ten behoeve van de Duitse regio's van de voormalige DDR is beperkt in tijd; vijf jaar na inwerkingtreding van het Grondwettelijk Verdrag kan de Raad besluiten tot schrapping van deze grondslag voor automatische goedkeuring (artikel III-167, tweede lid, sub c ).

Voorts wordt de grondslag voor mogelijke goedkeuring van steunmaatregelen uitgebreid met die van steunmaatregelen ten behoeve van de ultraperifere gebieden, zoals vermeld in artikel III-424 i (artikel III-167, derde lid, sub a). Ingevolge Verklaring 16 moet deze bepaling worden uitgelegd overeenkomstig de jurisprudentie van het Hof van Justitie terzakeerzake.

3.

Toelichting Belgische regering

Artikel III-167 over de verenigbaarheid van staatssteun bevat twee nieuwigheden. Vijf jaar na de inwerkingtreding van de Grondwet kan de Raad de bepaling intrekken die betrekking heeft op de verenigbaarheid van steunmaatregelen ten behoeve van de economie van bepaalde regio's van de Bondsrepubliek Duitsland die nadeel ondervinden van de vroegere deling van Duitsland. Deze bepaling is immers achterhaald en een verklaring in de Slotakte van de Grondwet herinnert aan de beperkende uitlegging van het Hof over de draagwijdte van deze bepaling.

De bepaling over de eventuele verenigbaarheid van de regionale steunmaatregelen wordt aangevuld met een specifieke verwijzing naar de ultraperifere gebieden.

4.

Ontwikkeling artikel

2003
  • 1. 
    Behoudens de afwijkingen waarin de Grondwet voorziet, zijn steunmaatregelen van de lidstaten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de interne markt, voorzover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt.
  • 2. 
    Met de interne markt zijn verenigbaar:
    • a) 
      steunmaatregelen van sociale aard aan individuele verbruikers op voorwaarde dat deze toegepast worden zonder onderscheid naar de oorsprong van de producten,
    • b) 
      steunmaatregelen tot herstel van de schade veroorzaakt door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen,
    • c) 
      steunmaatregelen aan de economie van bepaalde streken van de Bondsrepubliek Duitsland die nadeel ondervinden van de deling van Duitsland, voorzover deze steunmaatregelen noodzakelijk zijn om de door deze deling berokkende economische nadelen te compenseren.
  • 3. 
    Als verenigbaar met de interne markt kunnen worden beschouwd:
    • a) 
      steunmaatregelen ter bevordering van de economische ontwikkeling van streken waarin de levensstandaard abnormaal laag is of waar een ernstig gebrek aan werkgelegenheid heerst,
    • b) 
      steunmaatregelen om de verwezenlijking van een belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang te bevorderen of een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen,
    • c) 
      steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad,
    • d) 
      steunmaatregelen om de cultuur en de instandhouding van het culturele erfgoed te bevorderen, wanneer door deze maatregelen de voorwaarden inzake het handelsverkeer en de mededingingsvoorwaarden in de Unie niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad,
    • e) 
      andere soorten van steunmaatregelen aangewezen bij Europese verordeningen of Europese besluiten die door de Raad op voorstel van de Commissie zijn vastgesteld.
2003
  • 1. 
    Behoudens de afwijkingen waarin de Grondwet voorziet, zijn steunmaatregelen van de lidstaten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de interne markt, voorzover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt.
  • 2. 
    Met de interne markt zijn verenigbaar:
    • a) 
      steunmaatregelen van sociale aard aan individuele verbruikers op voorwaarde dat deze toegepast worden zonder onderscheid naar de oorsprong van de producten,
    • b) 
      steunmaatregelen tot herstel van de schade veroorzaakt door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen,
    • c) 
      steunmaatregelen ten belope van de economie van bepaalde regio's van de Bondsrepubliek Duitsland die nadeel ondervinden van de deling van Duitsland, voorzover deze steunmaatregelen noodzakelijk zijn om de door deze deling berokkende economische nadelen te compenseren.
  • 3. 
    Als verenigbaar met de interne markt kunnen worden beschouwd:
    • a) 
      steunmaatregelen ter bevordering van de economische ontwikkeling van regio's waarin de levensstandaard abnormaal laag is of waar een ernstig gebrek aan werkgelegenheid heerst,
    • b) 
      steunmaatregelen om de verwezenlijking van een belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang te bevorderen of een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen,
    • c) 
      steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad,
    • d) 
      steunmaatregelen om de cultuur en de instandhouding van het culturele erfgoed te bevorderen, wanneer door deze maatregelen de voorwaarden inzake het handelsverkeer en de mededingingsvoorwaarden in de Unie niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad,
    • e) 
      andere soorten van steunmaatregelen die de Raad van Ministers bij Europese verordening of besluit op voorstel van de Europese Commissie aanwijst.
2003
  • 1. 
    Behoudens de afwijkingen waarin de Grondwet voorziet, zijn door de lidstaten getroffen of op enigerlei wijze met staatsmiddelen gefinancierde steunmaatregelen, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de interne markt, voorzover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt.
  • 2. 
    Met de interne markt zijn verenigbaar:
    • a) 
      steunmaatregelen van sociale aard aan individuele verbruikers op voorwaarde dat deze toegepast worden zonder onderscheid naar de oorsprong van de producten,
    • b) 
      steunmaatregelen tot herstel van de schade veroorzaakt door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen,
  • c) 
    steunmaatregelen ten behoeve van de economie van bepaalde regio's van de Bondsrepubliek Duitsland die nadeel ondervinden van de deling van Duitsland, voorzover deze steunmaatregelen noodzakelijk zijn om de door deze deling berokkende economische nadelen te compenseren. Vijf jaar na de inwerkingtreding van het Verdrag tot vaststelling van de Grondwet voor Europa kan de Raad op voorstel van de Commissie een Europees besluit tot intrekking van dit punt vaststellen. [*]
  • 3. 
    Als verenigbaar met de interne markt kunnen worden beschouwd:
  • a) 
    steunmaatregelen ter bevordering van de economische ontwikkeling van regio's waarin de levensstandaard abnormaal laag is of waar een ernstig gebrek aan werkgelegenheid heerst, en van de ontwikkeling van de in artikel III-330 i bedoelde regio's, rekening houdend met hun structurele economische en sociale situatie. [**]
  • b) 
    steunmaatregelen om de verwezenlijking van een belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang te bevorderen of een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen,
    • c) 
      steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad,
    • d) 
      steunmaatregelen om de cultuur en de instandhouding van het culturele erfgoed te bevorderen, wanneer door deze maatregelen de voorwaarden inzake het handelsverkeer en de mededingingsvoorwaarden in de Unie niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad,
    • e) 
      andere soorten van steunmaatregelen die de Raad bij Europese verordening of besluit op voorstel van de Commissie bepaalt.

Verklaring voor de slotakte ad artikel III-56, lid 2, onder c)

De Conferentie merkt op dat de bepalingen van artikel III-56, lid 2, onder c), worden uitgelegd in overeenstemming met de bestaande jurisprudentie van het Hof van Justitie betreffende de toepasselijkheid van de bepalingen op de steun die wordt toegekend aan bepaalde gebieden van de Bondsrepubliek Duitsland die gevolgen ondervinden van de vroegere deling van Duitsland.

Zie ook:

 

Noot [*] bij lid 2 sub c

De afsluitende Europese Raad van 17-18 juni 2004 (document CIG 85/04) heeft dit lid uitgebreid met de laatste zin, "Vijf jaar na de inwerkingtreding...". Ook is toen een Verklaring toegevoegd.

Noot [**] bij lid 3 sub a:

In het werkdocument CIG 73/04 (29 april 2004, ter voorbereiding op de IGC-Raad van 17 mei 2004) luidde het commentaar bij de wijzigingen in de artikelen III-116 i en III-56, lid 3 onder a):

"De post-Napelstekst wordt licht gewijzigd middels de toevoeging van een verwijzing naar de regio's die een industriële overgang doormaken, waarom door verscheidene delegaties werd verzocht. Voorts stelt het voorzitterschap voor om artikel III-56, lid 3, onder a), te wijzigen om aan enkele ernstige bezwaren tegemoet te komen."

De wijziging uit CIG 73/04 is bekrachtigd in het slotdocument CIG 85/04.

In de tekst van dit lid 3 onder a) ontbrak in de post-Napelstekst (document CIG 60/03) de laatste zin, waarin steun aan overzeese gebiedsdelen (als bepaald in artikel III-330) verenigbaar wordt met de interne markt.

2004
  • 1. 
    Behoudens de afwijkingen waarin de Grondwet voorziet, zijn door de lidstaten getroffen of op enigerlei wijze met staatsmiddelen gefinancierde steunmaatregelen die door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties de mededinging vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de interne markt, voorzover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt.
  • 2. 
    Met de interne markt zijn verenigbaar:
    • a) 
      steunmaatregelen van sociale aard aan individuele verbruikers op voorwaarde dat deze toegepast worden zonder onderscheid naar de oorsprong van de producten;
    • b) 
      steunmaatregelen tot herstel van de schade veroorzaakt door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen;
    • c) 
      steunmaatregelen ten behoeve van de economie van bepaalde regio's van de Bondsrepubliek Duitsland die nadeel ondervinden van de deling van Duitsland, voorzover deze steunmaatregelen noodzakelijk zijn om de door deze deling berokkende economische nadelen te compenseren. Vijf jaar na de inwerkingtreding van het Verdrag tot vaststelling van de Grondwet voor Europa kan de Raad op voorstel van de Commissie een Europees besluit tot intrekking van dit punt vaststellen.
  • 3. 
    Als verenigbaar met de interne markt kunnen worden beschouwd:
    • a) 
      steunmaatregelen ter bevordering van de economische ontwikkeling van regio's waar de levensstandaard abnormaal laag is of waar een ernstig tekort aan werkgelegenheid heerst, en van de in artikel III-424 i bedoelde regio's, rekening houdend met hun structurele, economische en sociale situatie;
    • b) 
      steunmaatregelen om de verwezenlijking van een belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang te bevorderen of een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat op te heffen;
    • c) 
      steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad;
    • d) 
      steunmaatregelen om de cultuur en de instandhouding van het culturele erfgoed te bevorderen, wanneer door deze maatregelen de voorwaarden inzake het handelsverkeer en de mede dingingsvoorwaarden in de Unie niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad;
    • e) 
      andere soorten van steunmaatregelen die de Raad bij Europese verordening of besluit op voorstel van de Commissie bepaalt.