Mr. Th.B. Pleyte

Scherpzinnig jurist, minister van Koloniën in het kabinet-Cort van der Linden¹. Als advocaat in Nederlands-Indië compagnon van Van Deventer², wiens politieke ideeën hij deelde. Werkte als liberale minister goed samen met de antirevolutionaire Gouverneur-Generaal Idenburg³. Stelde in 1916 de Volksraad in, die als eerste stap naar medezeggenschap van inlanders kan worden gezien. Werd na zijn aftreden gezant in Brazilië en Spanje. Kenner van Nederlands-Indië, die Maleis en Javaans las en sprak. Vlot spreker.

VDB
functie(s) in de periode 1913-1918: minister

• - 

  voorzitter Raad voor de Scheepvaart te Amsterdam, from 1 March 1910 until 29 August 1913 (onafhankelijk onderzoeks- en tuchtrechtcollege dat onderzoek deed naar de oorzaak van scheepsrampen overkomen aan schepen varende onder Nederlandse vlag of aan schepen in de Nederlandse wateren)
• - 

  minister van Koloniën, from 29 August 1913 until 9 September 1918
• - 

  ambteloos, from 1918 until 1922
• - 

  buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Rio de Janeiro (Brazilië), from 18 April 1922 until 1 April 1925
• - 

  buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister te Madrid, from 1 May 1925 until 25 March 1926 (benoemd bij K.B. van 26 februari 1925)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  In 1915 werd hem verweten dat hij, zonder overleg, de verkoop van in Nederland aangevoerd tin aan Duitsland had toegestaan. Daardoor ontstond er in Nederlandse fabrieken een tekort.
• - 

  In 1915 verwierp de Tweede Kamer met 48 tegen 21 stemmen een door hem verdedigd wetsvoorstel tot goedkeuring van een exploitatieconcessie voor de Bataafsche Petroleum Maatschappij voor winning van aardolie in Djambi. De Kamer had zich eerder via een motie-Albarda uitgesproken voor staatsexploitatie. $B tegen RK, LU (muv Dolk, v Doorn, Patijn), VDB, SDAP, Bichon, Ankerman, Boissevain, Ter Spill, Visser v IJzendoorn
• - 

  Benoemde in 1916 J.P. graaf van Limburg Stirum tot Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië
• - 

  Een door hem in 1917 (nieuw) ingediend wetsvoorstel over de exploitatie van de aardolievelden van Djambi (Sumatra) bleef onafgedaan

• - 

  Bracht in 1915 een wijziging van artikel 111 van het Regeringsreglement (R.R.) tot stand, waardoor in principe het recht van vereniging en vergadering in Nederlands-Indië werd erkend
• - 

  Bracht in 1916 de wet tot stand inzake instelling van een Volksraad voor Nederlands-Indië. Dit was een, niet-ambtelijk, adviserend lichaam voor de Gouverneur-Generaal. De raad bestond uit 39 leden, waarvan er 19 werden gekozen door lokale raden. De overige leden werden benoemd door de Gouverneur-Generaal. Ten minste een vierde van de leden moest inlander zijn. De Volksraad vergaderde in het openbaar. Advisering door de Volksraad was verplicht ten aanzien van de militaire verplichtingen, de begroting, de bestemming van het voordeling saldo, de dekking van een eventueel tekort en het aangaan van geldleningen. De Volksraad vatte in 1918 haar werkzaamheden aan.

• - 

  Trad in 1914 samen met Treub uit de VDB vanwege de afwijzing door de VDB-fractie van de ontwerp-Leningwet

• - 

  Was in 1913 Tweede Kamerkandidaat in het kiesdistrict Amsterdam IX. Werd bij de eerste stemming verslagen.

• - 

  C. Fasseur, "Pleijte, Thomas Bastiaan (1864-1926)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 458
• - 

  Kleinjan, scriptie Staatkundig-Historische Studiën, RU Leiden (1982)
• - 

  Ned. Patriciaat, 1928

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.

• 1. 

  Het liberale extraparlementaire kabinet-Cort van der Linden loodste Nederland door de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en bracht de belangrijke Grondwetsherziening van 1917 tot stand. Hierdoor werden de kiesrecht- en schoolstrijd beëindigd. Het meerderheidsstelsel (districtenstelsel) werd vervangen door de evenredige vertegenwoordiging. Onder de negen ministers waren slechts twee oud-Kamerleden.
   
• 2. 

  Vooraanstaand liberaal koloniaal publicist en politicus. Maakte na een korte carrière als Indisch rechterlijk ambtenaar fortuin als advocaat in Semarang. Na zijn terugkeer in Nederland in 1897 publicist. Werd vooral bekend als schrijver van het 'Eereschuld-artikel' over de Nederlandse koloniale politiek. Stelde dat Nederland een 'ereschuld' had jegens Nederlands-Indië van bijna 190 miljoen gulden. Er bestond volgens hem een zedelijke plicht die schuld te voldoen in de vorm van openbare werken (spoorwegen, irrigatie) om zo Nederlands-Indië op te voeden. Was daarmee een belangrijk ideoloog van de Ethische politiek. Tweede Kamerlid voor een Amsterdams district en daarna door de Friese Staten gekozen tot senator. Vanaf 1913 tot zijn dood weer Tweede Kamerlid. Als spreker niet erg boeiend. Erudiet, kunstzinnig, maar geen groot letterkundige.
   
• 3. 

  Vooraanstaand ARP-politicus in de eerste helft van de twintigste eeuw en belangrijk ideoloog van de ethische politiek in Nederlands-Indië. Had in Indië een militaire loopbaan doorlopen en werd in 1901 Tweede Kamerlid. In 1902 volgde al een benoeming tot minister van Koloniën, een functie die hij driemaal zou bekleden. Verder was hij Gouverneur van Suriname, Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië, Eerste Kamerlid en staatsraad. Père noble van de ARP, die geliefd was bij zijn achterban vanwege zijn vroomheid. Gematigde en samenbindende figuur, die bemiddelde bij diverse conflicten, onder meer tussen Kuyper en Heemskerk. Onderhield vriendschappelijke contacten met Kuyper en werd door deze als zijn opvolger gezien. Hield dat zelf echter af, onder andere vanwege zijn gezondheid. Werd bovendien enigszins gekweld door twijfel aan eigen capaciteiten. Adviseur van de koningin.