A.Q.H. Dijxhoorn - Main contents

Officier die in het tweede kabinet-De Geer i minister van Defensie was. Had in die functie de politieke verantwoordelijkheid voor de mobilisatie in 1939 en voor de Nederlandse verdediging in 1940. Zijn positie werd bemoeilijkt, doordat hij een lagere rang had dan de legerleiding. Trad vaak nogal aarzelend op, maar verving begin 1940 wel opperbevelhebber Reynders door Winkelman i. Er was voortdurend sprake geweest van ernstige verschillen van mening tussen hem en de opperbevelhebber. Zijn aanzien bij het leger had hieronder te lijden. Trad in Londen af, nadat koningin Wilhelmina het vertrouwen in hem had opgezegd.

Partijloos
functie(s) in de periode 1939-1941: minister

• - 

  tweede luitenant, achtste regiment infanterie, from 29 July 1911 until 3 May 1914
• - 

  docent KMA (Koninklijke Militaire Academie) te Breda, from 1 June 1916 until 1 September 1919
• - 

  non-activiteit, from 1 September 1919 until 14 July 1920
• - 

  adjudant van de Commandant van het Veldleger, from 1 September 1925 until 1928
• - 

  gedetacheerd bij de Hogere Krijgsschool te Parijs, from 1928 until 1930
• - 

  docent Hogere Krijgsschool te 's-Gravenhage, from 1930 until 1 November 1934
• - 

  officier bij het Veldleger, from 1 November 1934 until 1 November 1935
• - 

  officier bij de Generale Staf, from 1 November 1935 until May 1937
• - 

  majoor-hoofdinstructeur, zesde regiment infanterie te Breda, from 1 June 1937 until 1 February 1938
• - 

  hoofd afdeling IIB (Generale Staf), ministerie van Defensie, from 1 February 1938 until 10 August 1939 (K.B. van 17 januari 1938)
• - 

  minister van Defensie, from 10 August 1939 until 12 June 1941
• - 

  non-activiteit, from 12 June 1941 until 1 January 1942
• - 

  vertegenwoordiger Nederlandse regering bij de Combined Chiefs of Staff te Washington, from 1 January 1942 until April 1945 (keerde 5 oktober 1944 terug naar Londen)
• - 

  gedetacheerd bij de staf van veldmaarschalk Montgomery, from 5 November 1944 until 14 December 1944
• - 

  namens de regering in Londen belast met bijzondere opdrachten, from December 1944 until April 1945
• - 

  gedetacheerd bij SHAEF (Supreme Headquarters Allied Expiditionary Force) te Reims, from 26 April 1945 until 9 May 1945
• - 

  waarnemend chef van de Generale Staf, from 9 May 1945 until 1 November 1945
• - 

  lid Hoog Militair Gerechtshof, from 1 July 1946 until 22 January 1953 (benoemd bij K.B. van 22 juni 1946)

• - 

  tweede luitenant der infanterie, from 1 August 1911 until 3 May 1914
• - 

  eerste luitenant der infanterie, from 3 May 1914 until 1 February 1927
• - 

  kapitein der infanterie, from 1 February 1927 until 1 November 1936
• - 

  majoor der infanterie, from 1 November 1936 until 1 November 1938
• - 

  luitenant-kolonel der infanterie, from 1 November 1938 until November 1940
• - 

  kolonel der infanterie, from November 1940 until 31 December 1941
• - 

  generaal-majoor der infanterie, from 31 December 1941 until 9 November 1945
• - 

  luitenant-generaal der infanterie, from 9 November 1945

• - 

  lid bestuur Vereeniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap, from 1930 until 1937
• - 

  lid commissie technische reglementen, Koninklijke Landmacht, from 1931 until 1938
• - 

  redacteur "De Militaire Spectator", from 1932 until 1938

• - 

  lagere school te Rotterdam

• - 

  Hogere Burgerschool te Rotterdam

• - 

  officiersopleiding KMA (Koninklijke Militaire Academie) te Breda, from 16 September 1908 until 29 July 1911
• - 

  opleiding Hogere Krijgsschool te 's-Gravenhage, from 2 November 1920 until 1923
• - 

  opleiding Ecole Supérieure de Guerre te Parijs, from 1927 until 1929

• - 

  Was in 1940 verantwoordelijk voor de vervanging van generaal I.H. Reynders door generaal H.G. Winkelman als opperbevelhebber van het Nederlandse leger. Reynders wilde op meer terreinen bevoegdheden op grond van de staat van beleg krijgen. De regering voelde daar niet voor. Bovendien was er een geschil van mening over de verdedigingsstrategie in Zuid-Nederland (Raam-Peel-Stelling).

• - 

  Verscheen slechts enkele keren in het parlement en verdedigde daar alleen in november 1939 een wetsvoorstel over het langer onder de wapenen blijven van dienstplichtigen
• - 

  Trad af als minister, omdat er onvoldoende vertrouwen in zijn beleid bestond bij de andere ministers (uitgezonderd Steenberghe) en, met name bij koningin Wilhelmina. De koningin verloor het vertrouwen in hem vanwege zijn opvatting dat een Duitse invasie in Engeland te verwachten en ook kansrijk was en onderhandelingen geboden waren. Daarnaast waren er conflicten over het interneringsbeleid van de Centrale Inlichtingen Dienst en over de personele bezetting van het Bureau Bijzondere Aangelegenheden van het ministerie van Defensie. Hij aarzelde lang uitvoering te geven aan de door de koningin gewenste overplaatsing van D. van Voorst Evekink, hoofd van dat bureau.
• - 

  Had begin 1941 vijf keer met aftreden gedreigd. De 'ijzige' behandeling door de koningin deed hem uiteindelijk besluiten zijn ontslag te nemen.
• - 

  Wilde in mei 1945 alleen waarnemend chef van de Generale Staf zijn, om de weg vrij te houden voor benoeming een in rang hogere officier

• - 

  P.M.H. Groen, "Dijxhoorn, Adriaan Quirinus Hendrik (1889-1953)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel III, 156
• - 

  L. de Jong, "Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 1939-1945", deel I, 617-619
• - 

  J.A. Eigeman, "De Enquêtecommissie en de wisseling in het opperbevel in Februari 1940: Een militair-staatsrechtelijke studie" (1949)
• - 

  T. van Gent, "De minister en de majesteit. Adriaan Dijxhoorn, minister van Defensie in oorlogstijd" (2022)
• - 

  Ned. Patriciaat, 1973

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.