Dr. J. (Joris) in 't Veld - Main contents

Veelzijdig sociaaldemocratisch bestuurder en politicus. Grondlegger van de bestuurswetenschappen en bezonnen oordelend administratief rechter. Begon als 15-jarige op het gemeentehuis van Dordrecht en studeerde in zijn vrije tijd. Volgde in 1937 Ter Laan i op als burgemeester van Zaandam. Werd in dat jaar lid van de Eerste Kamer voor de SDAP. Minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting in de kabinetten-Beel I i en -Drees I i en II i. Bracht onder meer de Huurwet en de Wederopbouwwet tot stand. Interpelleerde in 1953 als senator minister Donker i over de ontsnapping van zeven oorlogsmisdadigers. Fijnzinnig en diepzinnig man, die als minister wel soms te optimistisch was. Gematigd orangist.

SDAP, PvdA
functie(s) in de periode 1937-1970: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, minister, lid Raad van State

• - 

  SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), from 1918 until 9 February 1946
• - 

  PvdA (Partij van de Arbeid), from 9 February 1946

• - 

  klerk ter secretarie, gemeente Dordrecht, from 1910 until 1914
• - 

  klerk stadstimmerhuis (afdeling Publieke Werken), gemeente Rotterdam, from 1914 until 1926
• - 

  administrateur afdeling Plaatselijke Werken (later geheten: afdeling Technische Zaken), gemeente Rotterdam, from 1926 until 1936
• - 

  lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, from 7 July 1931 until 1 April 1937
• - 

  waarnemend gemeentesecretaris van Rotterdam, from 1936 until 1 April 1937
• - 

  administrateur afdeling volkshuisvesting, gemeente Rotterdam, from 1936 until 1 April 1937
• - 

  burgemeester van Zaandam, from 1 April 1937 until 3 March 1941 (ontslagen vanwege de februari-staking)
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 8 June 1937 until 3 March 1948
• - 

  secretaris Bedrijfsgroep Houtindustrie (in het kader van de organisatie-Woltersom), from 4 March 1941 until 5 May 1945
• - 

  burgemeester van Zaandam, from 6 May 1945 until 1 March 1948 (officieel herbenoemd 20 april 1946)
• - 

  minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting, from 1 March 1948 until 2 September 1952
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 28 July 1948 until 8 August 1948
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 15 July 1952 until 1 October 1964
• - 

  fractievoorzitter PvdA Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 2 September 1952 until 15 November 1960
• - 

  docent rechtswetenschap, Rijksuniversiteit Leiden, from 1952 until 1955
• - 

  docent rechtswetenschap, ISS (Institute of Social Studies) te 's-Gravenhage, from 1953 until 1955
• - 

  lid Centrale Raad van Beroep, from 1 March 1953 until 1 July 1955
• - 

  buitengewoon hoogleraar bestuurswetenschappen, IISS (Internationaal Instituut voor Sociale Studies) te 's-Gravenhage, from 1955 until 1 July 1965
• - 

  lid Raad van State, from 1 October 1964 until 1 August 1970 (benoemd bij K.B. van 23 juli 1964)

• - 

  voorzitter SDAP, afdeling Rotterdam I
• - 

  voorzitter SDAP, federatie Rotterdam
• - 

  lid commissie herziening tactiek SDAP, from June 1933 until November 1933
• - 

  lid partijbestuur SDAP, from April 1935 until 1940
• - 

  voorzitter Sectie Gemeente en Provincie, WBS (Wiardi Beckman Stichting), from February 1946 until 1 March 1948

• - 

  lid bestuur Volksuniversiteit
• - 

  voorzitter woningstichting "Onze Woning" te Rotterdam
• - 

  secretaris Regeringscommissie tot onderzoek van havenbelangen van Rotterdam en omgeving, around 1936
• - 

  lid commissie-Van Meurs over naoorlogse bestuur (ingesteld door Politiek Convent)
• - 

  lid Nationale Advies Commissie (adviescollege voor de samenstelling van de Voorlopige Staten-Generaal), from 20 July 1945 until November 1945
• - 

  voorzitter ereraad NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen), from 1945 (zuiveringsraad)
• - 

  lid bestuur Humanistisch Verbond, from 1945 until 1963
• - 

  lid ereraad Nederlandse Unie (commissie-Fockema Andreae), from 26 January 1946 until September 1946
• - 

  lid Staatscommissie bestuursvorm grote gemeenten (Staatscommissie-De Quay), from 16 October 1952 until 13 May 1955
• - 

  lid College van Beroep voor Bedrijfsleven, from 1 July 1955 until 1 August 1960
• - 

  voorzitter faculteit bestuurswetenschappen, Rijksuniversiteit Leiden, from 1955
• - 

  lid bestuur Stichting Radio Nederland Wereldomroep, from 1 January 1956 (nog in 1959)
• - 

  lid Nederlandse delegatie naar de Tweede Conferentie van parlementsleden uit de NAVO-landen, from 19 November 1956 until 23 November 1956
• - 

  lid Comité van Bijstand voor arrestanten in Zuid-Afrika, from November 1957
• - 

  voorzitter Staatscommissie tot herziening van het ondernemingsrecht (Staatscommissie-Verdam), from April 1960 until 1965
• - 

  voorzitter College van Beroep voor Bedrijfsleven, from 1 August 1960 until 1 October 1964
• - 

  commissaris N.V. "Het Concertgebouworkest"
• - 

  lid bestuur Nederlandse Reisvereniging
• - 

  lid commissie onderzoek openbare orde Amsterdam (commissie-Belinfante), 1966
• - 

  voorzitter Gereformeerde stichting diaconaal en maatschappelijk werk, around 1966
• - 

  lid Europese Comité voor wetenschappelijk overleg en onderzoek
• - 

  voorzitter Nederlands Comité van International Student Service
• - 

  voorzitter Nederlands Comité voor World Student Relief
• - 

  voorzitter Nederlandse Vereniging voor Maatschappelijk Werk "Humanitas"

• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 17 September 1946 until 19 December 1946
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 17 December 1947 until 1 March 1948
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 16 September 1952 until 30 December 1952
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 12 January 1954 until 21 September 1954
• - 

  voorzitter commissie van rapporteurs voor de algemene beschouwingen over de begroting 1954 (Eerste Kamer der Staten-Generaal), December 1953
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 17 September 1957 until 16 September 1958
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 15 September 1959 until 26 April 1960
• - 

  lid afdeling Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Economische Zaken (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (Raad van State)
• - 

  lid afdeling geschillen van bestuur (Raad van State)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  m.u.l.o. te Dordrecht
• - 

  staatsexamen, 1921

• - 

  M.O.-staatsinrichting, until 1912
• - 

  opleiding kandidaat-gemeentesecretaris, until 1916

• - 

  Nederlands recht, Rijksuniversiteit Leiden, from 1921 until 21 April 1926

• - 

  rechtsgeleerdheid, Rijksuniversiteit Leiden, 11 July 1929

• - 

  Was woordvoerder justitie en binnenlandse zaken van de SDAP-Eerste Kamerfractie. Sprak ook bij de behandeling van de ontwerp-Electriciteitswet
• - 

  Voerde na 1952 behalve bij de algemene politieke beschouwingen soms het woord over wetsvoorstellen op het gebied van justitie (administratief recht) en ruimtelijke ordening, was in 1961 woordvoerder bij de behandeling van de ontwerp-Boswet en in 1964 bij de behandeling van ontwerp-Drank- en Horecawet
• - 

  Interpelleerde op 6 januari 1953 de ministers Donker en Beyen over de ontsnapping op Tweede Kerstdag 1952 van zeven oorlogsmisdadigers uit de strafgevangenis van Breda

• - 

  Stemde in 1955 als enige van zijn fractie tegen het wetsvoorstel tot instelling van het Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders
• - 

  Behoorde in 1963 tot de drie leden van zijn fractie die vóór het wetsvoorstel goedkeuring van het Generalbereinigungs-verdrag met Duitsland stemden

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Bracht in 1949 een premieregeling woningverbetering en woningsplitsing tot stand en in 1950 een premieregeling woningbouw
• - 

  Tijdens zijn ministerschap steeg de bouwproductie tot 58.600 woningen (1951)

• - 

  Bracht in 1950 samen met minister Lieftinck de Wet op de Materiële Oorlogsschaden (Stb. K 31) tot stand. Op grond van deze wet, die een vervolg was op het Besluit op de Materiële Oorlogsschaden, kregen eigenaren schadevergoeding voor inboedels die door oorlogshandelingen verloren waren gegaan. Inventarisatie van de schade geschiedde door Schade-enquête-commissies. UItkering vond plaats via het Grootboek voor de Wederopbouw en daarop vond bestedingscontrole plaats. De directe oorlogsschade werd geschat op f 11,425 miljard, de totale schade op f 25,725 miljard. Het wetsvoorstel was in 1948 ingediend door de ministers Lieftinck, Vos en Mansholt. (705)
• - 

  Bracht in 1950 de Huurwet (Stb. K 452) tot stand, die regels bevat over de huurprijzen en de bescherming van huurders. Er kwamen huuradviescommissies voor de beslechting van conflicten tussen huurders en verhuurders. In de wet was een huurverhoging voorzien van 15% voor woningen van vóór 1940, waarvoor echter compensatie werd geboden. De verhoging moest beter onderhoud van woningen door huiseigenaren mogelijk maken. De wet trad 1 januari 1951 in werking. (1.529)
• - 

  Bracht in 1950 de Wederopbouwwet (Stb. K 236) tot stand. Deze wet bepaalde onder meer dat jaarlijkse een plan voor bouwactiviteiten moest worden opgesteld, regelde snellere onteigening in het belang van de volkshuisvesting, maakte afwijking van de Woningwet mogelijk en regelde financiële steun aan de woningbouw. De wet moest op 1 januari 1953 expireren, maar bleef tot 1965 in werking. (1.058)
• - 

  Bracht in 1950 een wet (Stb. K 415) tot voorlopige regeling inzake het Nationale Plan en streekplannen tot stand, De wet bepaalde dat de Kroon een nationaal plan voor de ruimtelijke ordening moest vaststellen en Provinciale Staten streekplannen. Tegen streekplannen kon door belanghebbenden bij de minister bezwaar worden aangetekend. De wet bleef tot inwerkingtreding van de Wet op de Ruimtelijke Ordening in 1965 van kracht. (1.307)

• - 

  Medeoprichter van de Nederlandse Consumentenbond

• - 

  esperantist
• - 

  Actief in het verzet, met name in de illegale SDAP
• - 

  In Nederland één van de grondleggers van bestuurswetenschappen. Publiceerde nog op 81-jarige leeftijd een boek over 'Beginselen van behoorlijk bestuur', en verzorgde twee jaar later nog een herdruk.
• - 

  Zijn promotor was R. Kranenburg (tijdens de promotie nam rector magnificus Van Eijsinga de honneurs waar).

• - 

  Na de capitulatie op 14 mei 1940 en het vertrek van Wilhelmina naar Londen heerste er grote verwarring onder aanhangers van het Oranjehuis. Sommigen scheurden het portret van Wilhelmina van de muur. Toen In 't Veld als burgemeester van Zaandam een militair tehuis moest openen, zei hij spontaan: 'Moet ik nu als sociaaldemocraat de koningin in bescherming nemen tegen haar trouwste aanhangers? Begrijp toch goed dat Oranje een hoeksteen is van ons staatsgebouw, dat er niet straffeloos uit kan worden weggebroken. Juist nu zal trouw moeten blijken'. Die woorden verspreidden zich door het land en maakten diepe indruk.

• - 

  Werd in 1937, 1946, 1948, 1952, 1956, 1960 en 1963 gekozen door Groep IV: Zuid-Holland

• - 

  J.J.M. Ramakers, "Wederopbouw en volkshuisvesting: misplaatst optimisme", in: P.F. Maas (ed.), "Het kabinet-Drees-Van Schaik. Anticommunisme, rechtsherstel en infrastructurele opbouw. 1948-1951", Band B, 111 e.v.
• - 

  A.A. de Jonge, "Veld, Joris in 't (1895-1981)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 512
• - 

  D. Hillenius, "Prof.mr. Joris in 't Veld (1895-1981). Een knappe, saaie socialist", in: "De Nederlandse Gemeente" 35 (1981)
• - 

  Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
• - 

  Wie is dat? 1956

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.