Mr. H. (Harm) Smeenge

foto Mr. H. (Harm) Smeenge
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

Vooraanstaand liberaal politicus uit Drenthe, die bijna 50 jaar onafgebroken deel uitmaakte van het parlement en een nationale figuur werd. Als afgevaardigde voor Meppel pleitbezorger voor de belangen van de binnenschippers, waarvoor hij ook opkwam als voorzitter van de schippersvereniging Schuttevaer. Was verder actief op het gebied van het ambachtsonderwijs en in de Zuiderzee-vereniging. Populair Kamerlid in eigen provincie; zeer werkzaam en sociaal voelend. Joviaal en ongekunsteld in de omgang en uitstekend op de hoogte van wat er leefde in de Drentse samenleving. Zijn dochter was een bekend voorvechtster van vrouwenrechten en de moeder van Harm van Riel i.

liberaal, Liberale Unie, vooruitstrevende kamerclub, vrijzinnig-democratische kamerclub, Vrijheidsbond
functie(s) in de periode 1886-1935: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer

1.

Personal data

Surnames
Harm (Harm)

Place and date of birth
Assen, 25 May 1852

Place and date of death
Assen, 9 May 1935

2.

Party/Movement

Party/Movement
Takkiaan, 1894

Party/Parties
  • Liberale Unie, until April 1921
  • Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond", from April 1921

National political party
  • kiesrecht-Kamerclub, from September 1893 until March 1894
  • Vooruitstrevend-Liberale Kamerclub, from September 1893 until March 1894
  • Vooruitstrevend-Liberale Kamerclub, from 2 December 1902 until June 1905

3.

Main functions and occupations

  • advocaat te Assen, from 1877 until 1879
  • beëdigd klerk ter griffie, Arrondissementsrechtbank te Assen
  • griffier kantongerecht te Meppel, from 1 October 1879 until 1 June 1890
  • leraar staathuishoudkunde, Rijks Hogere Burgerschool te Meppel, from 1881 until 1900
  • lid gemeenteraad van Meppel, around 1885 until 1 June 1890
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 5 April 1886 until 18 May 1886 (voor het kiesdistrict Assen)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 14 July 1886 until 17 August 1887 (voor het kiesdistrict Assen)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 19 September 1887 until 27 March 1888 (voor het kiesdistrict Assen)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 1 May 1888 until 26 May 1890 (voor het kiesdistrict Meppel)
  • kantonrechter te Hoogeveen, from 1 June 1890 until 1 August 1900
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 26 June 1890 until 20 March 1894 (voor het kiesdistrict Meppel)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 May 1894 until 28 August 1900 (voor het kiesdistrict Meppel)
  • griffier Gerechtshof te Amsterdam, from 1 September 1900 until 1 May 1929
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 18 September 1900 until 17 September 1918 (voor het kiesdistrict Meppel)
  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, from 3 July 1907 until 1 July 1913 (voor het kiesdistrict Amsterdam II)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 21 September 1920 until 9 May 1935 (1920-1923 voor Drenthe)

4.

Party political functions

Summary
  • vicevoorzitter Liberale Kiesvereeniging te Meppel, until 1 January 1888
  • lid hoofdbestuur Liberale Unie, from 18 May 1889 until 22 June 1895
  • lid hoofdbestuur Liberale Unie, from 1912 until 1920
  • lid algemeen bestuur, Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond", from 1921 until 1923

5.

Other positions

  • brandmeester bij brandspuit nr. 3 te Meppel, from November 1885 until April 1886
  • lid College van Regenten Gevangenis te Meppel, from 23 September 1886 (nog in 1890)
  • voorzitter schippersvereniging "Schuttevaer", from 1891 until 9 May 1935
  • voorzitter Vereniging schoolfonds voor schipperskinderen "Schuttevaer"
  • lid Staatscommissie tot onderzoek van de afsluiting en droogmaking der Zuiderzee (Staatscommissie-Lely), from 1892 until 14 April 1894
  • lid Staatscommissie inzake de werkliedenverzekering (Staatscommissie-Pijnacker Hordijk), from July 1895 until August 1898
  • lid algemeen bestuur Zuiderzee-vereeniging, from 1897 until 1901
  • lid bestuur Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van nijverheid, departement Amsterdam, from 1901 until 1902
  • lid dagelijks bestuur Zuiderzee-vereeniging, from 1901 until 1906
  • lid Staatscommissie voor de binnenschipperij (Staatscommissie-Van Dedem), from 28 May 1905 until January 1912
  • lid hoofdbestuur Vereniging voor Volksonderwijs, from October 1905 until 1921
  • lid commissie van toezicht op het lager onderwijs te Amsterdam, around 1906 until 1907
  • ondervoorzitter Zuiderzee-vereeniging, from 1906 until 1935
  • lid Comité voor het verkrijgen van een scheepvaartwater van de Rijn door de Gelderse Vallei naar de Zuiderzee, 1908
  • lid bestuur Vereeniging voor Doofstommenonderwijs te Amsterdam, around 1913
  • lid Zuiderzeeraad, from 31 March 1919 until 9 May 1935
  • voorzitter Vereniging voor Volksonderwijs, from 1921 until November 1931
  • ondervoorzitter Staatscommissie aanvullend onderwijs voor de rijpere jeugd (Staatscommissie-Van Wijnbergen), from 7 March 1927 until 24 March 1930
  • voorzitter Vereeniging tot bevordering van vakopleiding van handwerklieden in Nederland
  • voorzitter Commissie voor het onderwijs aan schippers- en kramerskinderen, from August 1928
  • lid Nationaal Crisiscomité, from 1932

Derived functions (24/25)
  • voorzitter Commissie voor de Verzoekschriften (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from May 1889 until September 1901
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk VIII (Oorlog) 1896 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk VIIb (Financiën) 1897 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk VIII (Oorlog) 1899 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from April 1901 until June 1901
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from February 1906 until May 1906
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1909 until November 1909
  • voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk VIIb (Financiën) 1912 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1913 until November 1913
  • voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk X (Landbouw, Nijverheid en Handel) 1914 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk IX (Waterstaat) 1916 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from July 1917 until September 1917
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from March 1920 until June 1920
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 18 December 1923 until 19 March 1924
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 19 June 1924 until September 1925
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 18 July 1926 until 21 September 1926
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 22 March 1927 until 22 June 1927
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 20 December 1927 until 27 March 1928
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 18 September 1928 until 18 December 1928
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 18 June 1929 until 18 September 1929
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 16 December 1930 until 17 March 1931
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 20 December 1932 until 9 May 1933
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 28 March 1934 until 28 June 1934
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 19 March 1935 until 25 June 1935

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

Primary education
  • lagere school te Assen

Secondary education
  • gymnasium te Assen, from 1864 until 1872

Academic education
  • Romeins en hedendaags recht (gepromoveerd op stellingen), Hogeschool te Groningen, from 19 October 1872 until 8 June 1877

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Kwam in het bijzonder op voor de belangen van de binnenscheepvaart. Hield zich verder onder meer bezig met aangelegenheden inzake de spoorwegen, onderwijs, posterijen en ambtenarenzaken.
  • Sprak in de Eerste Kamer over uiteenlopende onderwerpen, vooral op het gebied van onderwijs, waterstaat, handel en binnenlands bestuur

Dissenting voting behaviour (2/7)
  • Stemde in 1923 als enige liberaal Eerste Kamerlid tegen de ontwerp-Arbeidsgeschillenwet
  • Stemde in 1931 als enige liberaal vóór de ontwerp-Tarwewet

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Tegenstander van de samenvoeging van gemeenten
  • Werd bij zijn overlijden door veel dagbladen 'een nationale figuur' genoemd

Private life
  • Oprichter van het Harm Smeenge-fonds voor de oprichting van ambachtsscholen in Drenthe
  • In 1938 werd in het Wilhelminapark in Meppel een door S. de Clerq te zijner nagedachtenis ontworpen monument met plaquette met zijn beeldtenis (van J.F. ter Hall) onthuld
  • Zijn dochter was voorzitster van de Nederlandsche Bond voor Vrouwenkiesrecht

Campaign trail (5/13)
  • Werd in 1917 bij enkelvoudige kandidaatstelling gekozen
  • Was in 1918 nummer twee op de kandidatenlijst in de kieskringen in de noordelijke provincies en werd niet gekozen
  • Versloeg in 1919 bij de periodieke verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Drenthe in de vierde stemmingsronde jhr. H.G. van Holthe tot Echten met 23 tegen 12 stemmen
  • Versloeg in 1922 bij de verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Drenthe in de derde stemmingsronde J.R. Slotemaker de Bruïne met 15 tegen 11 stemmen. Op Jhr. W.C. de Jonge (sdap) werden acht stemmen uitgebracht.
  • Werd in 1923, 1926 en 1932 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

Pseudonyms and nicknames
  • "Harm Sik" (nadat hij in eigen kring geld had ingezameld om arme kolonisten op een heideontginning ieder een geit (de koe van de armen) te kunnen geven. In Drenthe heet een geit "sik".)
  • "Harm Schuttevaer" (bijnaam in schipperskringen)
  • "Oeze Haarm" (bijnaam in Drenthe)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publications

Publications
  • Mr. Antonio, "Mr. Smeenge", Parlementaire Portretten, Nieuwe Reeks, De Telegraaf, 15 december 1900
  • G. Puchinger, interview met H. van Riel, in: "Hergroepering der partijen? (1968), 69-72
  • G. Voerman, "Smeenge, Harm (1852-1935)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 463
  • H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
  • Onze Afgevaardigden, 1897, 1901, 1905, 1909, 1913
  • "Het Vaderland", 9 en 14 mei 1935
  • "Nieuwsblad van het Noorden", 9 mei 1935
  • Wie is dat? 1932

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia
archief-Smeenge, Nationaal Archief

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.