M.W. (Maarten) Schakel - Main contents

Markant en bekend ARP- en CDA-Tweede Kamerlid. Gereformeerde dorpsburgemeester uit de Alblasserwaard, die als jongeman een moedig verzetsstrijder was. Na de oorlog de jongste burgemeester van Nederland. Kwam in 1964 als vertegenwoordiger van de rechtervleugel van zijn partij (de zgn. 'verontrusten') in de Kamer. Bleef op de rechtervleugel opereren, ook later als CDA'er. Kreeg door zijn achtergrond en optreden in de Kamer op den duur gezag in de Tweede Kamer. Las bijvoorbeeld als één van de laatsten zijn speeches niet voor. Woordvoerder op gebied van binnenlands bestuur en verkeer en belangenbehartiger van de wegvervoerders. Enige jaren eerste ondervoorzitter van de Kamer. Laatste burgemeester/Tweede Kamerlid. Trouw deelnemer aan de vierdaagse in Nijmegen.

ARP, CDA
functie(s) in de periode 1964-1981: lid Tweede Kamer

• - 

  ARP (Anti-Revolutionaire Partij), until 11 October 1980
• - 

  CDA (Christen-Democratisch Appèl), from 11 October 1980

• - 

  werkloos, from 1935 until October 1940
• - 

  leraar ULO-school te Alkmaar, from 1 November 1940 until September 1941 (in dienst als kwekeling met akte)
• - 

  leraar ULO-school te Gorinchem, from September 1941 until October 1943
• - 

  garnizoenscommandant Binnenlandse Strijdkrachten te Gorinchem, from 1944 until 1945
• - 

  leraar ULO-school te Gorinchem, from August 1945 until 1 January 1946
• - 

  burgemeester van Hoogblokland, from 1 January 1946 until 1 January 1986 (vanaf 1 augustus 1982, de dag waarop hij met pensioen ging, waarnemend)
• - 

  burgemeester van Hoornaar, from 1 January 1946 until 1 January 1986 (vanaf 1 augustus 1982 waarnemend)
• - 

  burgemeester van Noordeloos, from 1 January 1946 until 1 January 1986 (vanaf 1 augustus 1982 waarnemend)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 15 September 1964 until 10 June 1981

• - 

  lid fractiebestuur CDA Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 January 1978 until 18 December 1978
• - 

  vicefractievoorzitter CDA Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 18 December 1978 until 19 September 1979

• - 

  secretaris-penningmeester waterschap Overwaard Noordeloos, from 1 July 1952 until 1 August 1982
• - 

  voorzitter Drinkwaterleiding Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, from 1954 until 1996
• - 

  voorzitter NZAW (Nederlands-Zuidafrikaanse Werkgemeenschap), until 15 November 1975 (stapte op na een conflict: leden vonden Schakels verdediging van Zuid-Afrika te slap)
• - 

  voorzitter Ruilverkavelingscommissie in de Alblasserwaard, from 1959 (nog in 1987)
• - 

  lid redactie "Patrimonium", Christelijk Sociaal Orgaan, from 20 November 1959 until 1974
• - 

  voorzitter Christelijk Sociaal Verbond "Patrimonium", from January 1961
• - 

  voorzitter PCB-W (Nederlandse Bond van Protestant-Christelijke van Beroepsgoederenvervoerders), from 3 June 1967 (nog in 1983)
• - 

  voorzitter VCOS (Vereniging Christelijk Onderwijs Schipperskinderen), around 1972 and still in 1977
• - 

  voorzitter VACO (Vereniging voor de Bandenbranche), from 1978 until 1990
• - 

  voorzitter Vereniging Christelijk Blindeninstituut "Sonneheerdt" en Raad van Toezicht Stichting Beheer "Sonneheerdt" te Ermelo, from 1981 until 1991
• - 

  lid algemeen bestuur "Stichting Weg"
• - 

  vicevoorzitter "Stichting Weg", from June 1983
• - 

  lid dagelijks bestuur Streekziekenhuis te Gorinchem
• - 

  voorzitter Christelijke Scholengemeenschap te Gorinchem
• - 

  adviseur NVA (Nederlandse Vereniging van Auto-assuradeuren)
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen "Gekro-Smits" te Overschie-Vuren
• - 

  lid Raad van Commissarissen NMB (Nederlandse Middenstandsbank), around December 1986
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen Scheepswerf "De Merwede" te Hardinxveld-Giessendam, around December 1986
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Jajo bedrijven" te Roermond
• - 

  lid Raad van Commissarissen Koninklijke Nedlloyd te Rotterdam
• - 

  voorzitter Stichting Hospitaal-kerkschip "De Hoop", around December 1986
• - 

  kroonlid Stichting ICODO (Informatie- en Dokumentatie Orgaan Dienstverlening Oorlogsgetroffenen), around December 1986
• - 

  voorzitter Federatie van Visserijverenigingen, around December 1986
• - 

  lid Raad van Commissarissen "UBO Holding" te Utrecht, until December 1988

• - 

  voorzitter commissie voor het onderzoek van de geloofsbrieven (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 11 May 1971 until 7 December 1972
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het wetsvoorstel Wijziging van de Financiële-Verhoudingswet 1960 (wijziging verdeelsleutel gemeentefonds) (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 22 September 1971 until 25 September 1971
• - 

  plaatsvervangend lid Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 22 September 1971 until 7 December 1972
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 29 September 1971 until 10 June 1981
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp Wijziging van de Wet Goederenvervoer Binnenvaart inzake afschaffing van het stelsel van evenredige vrachtverdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 13 October 1971 until August 1975
• - 

  ondervoorzitter bijzondere commissie voor het rapport inzake kabeltelevisie (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 1 March 1973 until November 1975
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het voorstel van wet van het lid Van den Bergh c.s. tot wijziging van de Onteigeningswet (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 1 March 1973 until 10 June 1981
• - 

  ondervoorzitter bijzondere commissie voor het Massamediabeleid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 15 April 1975 until February 1976
• - 

  lid Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 9 June 1977 until 10 June 1981
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het Structuurschema Verkeer en Vervoer (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 23 June 1977 until February 1981
• - 

  lid Gemengde Commissie voor de Stenografische Dienst (namens de Tweede Kamer), from 1 March 1978 until 10 June 1981
• - 

  eerste ondervoorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 19 September 1979 until 10 June 1981

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  "School met de Bijbel" te Meerkerk

• - 

  Christelijke ULO-school te Gorinchem, until 1931

• - 

  Christelijke Kweekschool voor onderwijzers en onderwijzeressen te Gorinchem, from 1931 until 1935 (akte L.O.)
• - 

  hoofdakte, 1937
• - 

  L.O.-akte Engels, 1939
• - 

  L.O.-akte handelskennis, 1940
• - 

  M.O.-akte Duits, 1943

• - 

  Hield zich in de Tweede Kamer vooral bezig met verkeer en waterstaat, binnenlandse zaken en omroepzaken, en aanvankelijk ook met ruimtelijke ordening
• - 

  Een door hem ingediend (en aangenomen) amendement leidde er in 1968 toe dat de fusiegemeente van Onstwedde en Wildervank de naam Stadskanaal kreeg in plaats van Onstwedde
• - 

  Interpelleerde op 12 maart 1970 de staatssecretaris van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk en de minister van Justitie over misdragingen van bepaalde groepen woonwagenbewoners
• - 

  Interpelleerde op 19 juni 1973 minister Westerterp en staatssecretaris Brinkhorst over het Nederlands-Duitse wegvervoer, in het bijzonder de problemen door het krappe Duitse vergunningenbeleid

• - 

  Behoorde op 5 maart 1981 tot de minderheid (20 leden) van zijn fractie die tegen een (aangenomen) motie-Duinker stemden, waarin het beleid met betrekking tot de huren in stadsvernieuwingsgebieden impliciet werd afgekeurd
• - 

  In 1981 stemden hij en Van Leijenhorst als enigen van hun fractie tegen het wetsvoorstel Goedkeuring van het voornemen tot opzegging van het cultureel verdrag met Zuid-Afrika

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Was in december 1963 medeondertekenaar van een verzoekschrift aan de regering om overleg met de regering van 'het broedervolk' in Zuid-Afrika te gaan voeren om de vriendschapsbanden te verstevigen
• - 

  Stemde in 1973 in zijn fractie tegen de totstandkoming van het kabinet-Den Uyl
• - 

  Maakte in 1973 met de VVD'er Harry Waalkens een omstreden reis naar de Portugese Koloniën Angola en Mozambique om te zien hoeveel gebied de bevrijdingsbewegingen in handen hadden
• - 

  Stond als oud-verzetsman zijn fractievoorzitter Aantjes uitdrukkelijk terzijde toen deze in 1978 het Kamerlidmaatschap moest opgeven, na in opspraak te zijn gekomen door gedragingen tijdens de bezetting
• - 

  Versloeg in december 1978 bij de verkiezing van vicefractievoorzitter Jan van Houwelingen met 21 tegen 19 stemmen

• - 

  Was met 28 jaar de jongste burgemeester tot dan toe (Wiebenga werd in 1973 als 26-jarige tot burgemeester van Eelde benoemd)
• - 

  Zijn echtgenote was tot haar huwelijk onderwijzeres
• - 

  Eén van zijn zoons was burgemeester van Lopik
• - 

  De communisten Bakker en Wolff behoorden in de Kamer tot zijn vrienden
• - 

  In mei 2002 is in Noordeloos een borstbeeld van hem onthuld

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
• - 

  Huis & Steenhorst, "Maarten Schakel. Een onverzettelijk man" (1986)
• - 

  W. Slagter, "Schakel, Maarten Willem (1917-1997), in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (digitale versie)
• - 

  "Als je zes dagen per week werkt, kun je heel wat doen", Leeuwarder Courant, 10 juli 1976
• - 

  Joop van Rijswijk, "Maarten Schakel 1917-1997", Trouw, 15 november 1997
• - 

  J.M. Bik, "M.W. Schakel 1917-1997. Laatste der mannenbroeders", NRC Handelsblad, 15 november 1997
• - 

  Jan-Joost Lindner, "Schakel was natuurlijke verzetsheld", De Volkskrant, 15 november 1997

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.