Mr. J.G. (Koos) Rietkerk - Main contents

Hardwerkende, sociaal voelende VVD-politicus van gereformeerden huize. Na functies bij de VNG en een werkgeversorganisatie Tweede Kamerlid en vervolgens staatssecretaris van Sociale Zaken in het kabinet-Biesheuvel i. Was als Kamerlid de voornaamste pleitbezorger van invoering van een Nationale Ombudsman. Werd in december 1977 fractieleider van de VVD toen Wiegel i vicepremier was geworden. Als minister van Binnenlandse Zaken in het kabinet-Lubbers I i voerde hij een beleid waarbij werd gekort op ambtenarensalarissen. Werd daarom mikpunt van ambtenarenprotesten ('Boos op Koos'). Keerde zich tegen een aparte provincie Rijnmond en maakte een einde aan het Openbaar Lichaam Rijnmond. Overleed als minister op zijn werkkamer. Integer formeel optredend politicus met weinig flair en humor, maar die wel algemeen respect verwierf.

VVD
functie(s) in de periode 1967-1986: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, staatssecretaris, minister

• - 

  advocaat en procureur (op een advocatenkantoor) te Haarlem, from 28 January 1953 until 1956 (in de avonduren)
• - 

  juridisch medewerker, Rijks Emigratie Dienst, from 1953 until 1956
• - 

  juridisch medewerker, VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten), from 1956 until 1959
• - 

  secretaris CSWV (Centraal Sociaal Werkgevers Verbond), from 1959 until February 1967
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 23 February 1967 until 28 July 1971
• - 

  staatssecretaris van Sociale Zaken (belast met sociale zekerheid), from 28 July 1971 until 23 April 1973
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 23 January 1973 until 1 September 1973
• - 

  directeur Sociale Zaken, VNO (Verbond van Nederlandse Ondernemingen), from 1 September 1973 until 1 September 1974
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 11 September 1974 until 4 November 1982
• - 

  fractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 22 December 1977 until 27 May 1981
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, from 4 November 1982 until 20 February 1986

• - 

  Was als staatssecretaris in het bijzonder belast met a. aangelegenheden betreffende de sociale zekerheid, b. wetgeving op het gebied van de arbeidsvoorziening

• - 

  lid bestuur VVD afdeling Lisse
• - 

  voorzitter VVD afdeling Wassenaar
• - 

  voorzitter VVD-commissie inkomensbeleid, 1973
• - 

  voorzitter werkgroep arbeid, Prof.Mr. B.M. Teldersstichting
• - 

  lid curatorium Prof.Mr. B.M. Teldersstichting
• - 

  lid fractiebestuur VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 1974 until May 1977
• - 

  tweede fractiesecretaris VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 26 May 1977 until 19 December 1977
• - 

  vicefractievoorzitter VVD Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 27 May 1981 until 29 October 1982

• - 

  lid Sociale Verzekeringsraad
• - 

  lid redactie "Beleid en Maatschappij"
• - 

  adviseur CSWV (Centraal Sociaal Werkgeversverbond), from 1967 until August 1971
• - 

  secretaris Nederlands Genootschap van Bedrijfsjuristen, around 1969 until August 1971
• - 

  adviseur VNO (Vereniging van Nederlandse Ondernemers), around August 1976
• - 

  lid Raad van Commissarissen AHOG B.O.B. (Algemene Handelsmaatschappij van Onroerende Goederen) te 's-Gravenhage, from August 1978
• - 

  lid Raad van Commissarissen "De Vries en Zoon" B.V. te Barneveld, around 1979
• - 

  lid Raad van Commissarissen scheepswerf en machinefabriek "Boele" te Ridderkerk, around 1979
• - 

  lid Raad van Commissarissen Beheermaatschappij "Koops" te Wijster, from 1979
• - 

  lid Ziekenfondsraad
• - 

  vicevoorzitter Ziekenfondsraad
• - 

  voorzitter Stichting Rechtsbijstand Militairen
• - 

  docent Stichting Studiecentrum Bedrijfsbond
• - 

  lid bestuur Bejaardencentrum "Steenvoorde" te Rijswijk
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. Ravast te Den Haag

• - 

  voorzitter bijzondere commissie wetsontwerp Wijziging artikelen 1637s en 1638r (mogelijkheid spaarloonregeling) van het Burgerlijk Wetboek (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 16 October 1969 until February 1971
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het voorstel van wet van de leden Lamberts en Roethof inzake abortus provocatus (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 14 October 1970 until 28 July 1971
• - 

  ondervoorzitter vaste commissie voor Sociale Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 19 June 1973 until 1 September 1973
• - 

  ondervoorzitter bijzondere commissie voor de Interimnota inzake de bestrijding van werkloosheid/Nota inzake de werkgelegenheid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 15 October 1974 until April 1978
• - 

  ondervoorzitter bijzondere commissie voor het wetsvoorstel Wet Instelling van een Commissaris van Onderzoek (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 23 November 1976 until August 1980
• - 

  voorzitter subcommissie parlementaire controle van de bijzondere commissie Onderzoek aanschaffingsbeleid defensiemateriaal (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 1976 until 1978
• - 

  voorzitter vaste commissie voor de Nationale Ombudsman (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 7 April 1981 until 4 November 1982
• - 

  voorzitter vaste commissie voor de betrekkingen met de Nederlandse Antillen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 30 September 1981 until 4 November 1982

• - 

  m.u.l.o.
• - 

  h.b.s.-b, "Christelijk Lyceum" te Haarlem, until 1946
• - 

  gymnasium-b (staatsexamen), 1947

• - 

  Nederlands recht, Rijksuniversiteit Leiden, from 1947 until July 1952

• - 

  Was in de perioden 1967-1971 en 1974-1977 woordvoerder justitie en sociale zaken van de VVD-Tweede Kamerfractie
• - 

  Interpelleerde op 8 februari 1977 de ministers Boersma en Lubbers over de weigering van de regering om in te grijpen in een conflict over de prijscompensatie

• - 

  Behoorde in 1976 tot de zes leden van zijn fractie die tegen liberalisering van de Opiumwet stemden
• - 

  Behoorde in 1976 tot de helft van zijn fractie die tegen het wetsvoorstel Instelling van een Onderwijsplanbureau stemde

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Bracht in 1983 de Nota Organisatie binnenlands bestuur uit. Kernpunten daarvan zijn voorkoming van een vierde bestuurslaag en afwijzing van regionale provincies-nieuwe-stijl. De aanpak van regionale problemen zal primair vanuit de gemeenten door intergemeentelijke samenwerking moeten worden opgelost. Er wordt vastgehouden aan de splitsing van Zuid-Holland. Verder komt er een provincie Flevoland, maar vorming van een provincie Twente wordt afgewezen. Provincies zullen meer taken krijgen en moeten met name een stroomlijnende, toezichthoudende en conflict beslechtende rol spelen bij de intergemeentelijke samenwerking. (17.944)
• - 

  Bracht in 1983 een Decentralisatieplan uit. Daarin staan concrete voornemens en een tijdschema voor het overhevelen van rijkstaken naar gemeenten en provincies. Het betreft onder meer taken op het gebied van volksgezondheid en welzijn, onderwijs, natuur- en landschap, miliueregels, stads- en dorpsvernieuwing, monumentenzorg en politie. Het plan bevat ook taken die juist wel op centraal niveau moeten worden gehandhaafd, zoals beheer van hoofd(vaar)wegen, tarieven openbaar vervoer, normstelling bij milieuhygiëne, verdeling van het stadsvernieuwingsbudget en huur- en subsidiebeleid. (16.492, nr. 7 en 8)
• - 

  Trok in 1983 het in 1976 ingediende wetsvoorstel Wet reorganisatie binnenlands bestuur in (14.322)
• - 

  Kreeg in oktober en november 1983 te maken met langdurige stakingsacties van rijks-, gemeente-, spoorweg- en PTT-ambtenaren, die zich keerden tegen zijn beleid om 3,5% (bruto) te korten op de ambtenarensalarissen. Uiteindelijk besloot het kabinet tot een korting van 3 procent.
• - 

  Trok in mei 1984 het in 1980 ingediende wetsvoorstel tot splitsing van Zuid-Holland in, nadat daarover in de Tweede Kamer verdeeldheid bleek te bestaan en omdat de kosten te hoog zouden zijn (16.804, nr. 10)
• - 

  Bracht in 1984 samen met minister-president Lubbers een notitie uit met het kabinetsstandpunt over het rapport van de Staatscommissie-Biesheuvel inzake de relatie kiezers-beleidsvorming. Het kabinet houdt vast aan de door de Kroon benoemde burgemeester. (18.807)
• - 

  Bracht in 1985 een nota uit over de regeling en financiering van vrijwillige vervroegde uittreding uit overheidsdienst (19.118)
• - 

  In 1985 verwierp de Eerste Kamer met 41 tegen 27 stemmen het door hem verdedigde wetsvoorstel tot wijziging van de grens tussen Blaricum en Huizen. De overgang van de wijk Oostermeent naar Huizen werd gezien als te grote aantasting voor de positie van Blaricum. (18.618)
• - 

  Verdedigde in 1985 het kabinetsstandpunt dat een met de VS te sluiten overeenkomst over de zeggingsmacht over de 48 kruisraketten op Nederlands grondgebied niet ongrondwettig was
• - 

  Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap: Van Agt (CDA, Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant), Patijn (PvdA, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland), De Bruijne (VVD, Commissaris van de Koningin in Gelderland), Beelaerts van Blokland (CDA, Commissaris van de Koningin in Utrecht); Van Thijn (PvdA, burgemeester van Amsterdam), Havermans (CDA, burgemeester van 's-Gravenhage), Staatsen (PvdA, burgemeester van Groningen), Schmitz (PvdA, burgemeester van Haarlem)

• - 

  Bracht in 1984 de Wet algemene regelen gemeentelijke indeling (Stb. 475) tot stand. Deze wet bevat regels over procedures en termijnen rond gemeentelijke herindelingen. Het wetsvoorstel was in 1980 ingediend door minister Wiegel. (16.405)
• - 

  Bracht in 1984 een wijziging van de Kieswet tot stand, waarbij het tijdstip van verkiezing en van eerste samenkomst van gemeenteraden en provinciale staten wordt gewijzigd. Verkiezing van gemeenteraden en provinciale staten vindt niet langer in hetzelfde jaar plaats. De zittingsduur van de in 1982 gekozen provinciale staten wordt mee een jaar verlengd. Tevens wordt de tijd tussen verkiezing en eerste samenkomst verkort. (18.179)
• - 

  Bracht in 1984 samen met staatssecretaris Van Amelsvoort een wet tot vernieuwing van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Stb. 667) tot stand. Hierdoor moet een beter bestuurlijk kader worden geschapen om regionale problemen doelmatiger aan te pakken. Door onder meer bundeling en integratie wordt orde geschapen in de veelheid van bestaande regelingen. Registratie van regelingen wordt verplicht en het ontstaan van zelfstandig operende bestuursorganen wordt tegengegaan. De invloed van deelnemende gemeenten wordt vergroot. Het wetsvoorstel was in 1980 ingediend door minister Wiegel en staatssecretaris Koning. (16.538)
• - 

  Bracht in 1985 samen met minister Smit-Kroes de wet tot instelling van de provincie Flevoland (Stb. 360) tot stand. Deze wordt gevormd uit de Zuidelijk IJsselmeerpolders, de Noordoostpolder en Urk, en krijgt als hoofdstad Lelystad. (18.738)
• - 

  Bracht in 1985 een wijziging (Stb. 478) van de Kieswet tot stand waarbij niet-Nederlandse ingezetenen het actief en passief kiesrecht kregen bij de gemeenteraadsverkiezingen (18.179)
• - 

  Bracht in 1985 een wet (Stb. 527) tot wijziging van de Kieswet tot stand, waardoor alle Nederlandse niet-ingezetenen (Nederlanders in het buitenland) stemrecht kregen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement (18.694)
• - 

  Bracht in 1985 samen met minister-president Lubbers de Wet lidmaatschap Koninklijk Huis (Stb. 578) tot stand, die (in de toekomst) het lidmaatschap van het Koninklijk Huis wat de kinderen betreft, beperkt tot de kring van potentiële troonopvolgers. (18.351)
• - 

  Bracht in 1985 een wet (Stb. 648) tot gemeentelijke herindeling van de Waddenzee tot stand. De Waddenzee wordt grotendeels ingedeeld bij de waddengemeenten en bij de gemeenten Den Helder, Harlingen, Hefshuizen en Delfzijl. Uitgangspunt zijn de bestaande provinciegrenzen en de band die gemeenten met de Waddenzee hebben. Bescherming, behoud en herstel van de Waddenzee worden met de indeling bestuurlijk ondersteund. (18.456)
• - 

  Bracht in 1985 de Wet intrekking van de wet Agglomeratie Eindhoven (Stb. 690) tot stand. Het openbaar lichaam Agglomeratie Eindhoven werd per 1 januari 1986 opgeheven. (18.930)
• - 

  Bracht in 1986 samen met staatssecretaris Van Amelsvoort de Wet intrekking van de Wet Openbaar Lichaam Rijnmond (Stb. 47) tot stand. Het openbaar lichaam Rijnmond werd per 1 januari 1987 opgeheven. Het wetsvoorstel inzake splitsing van Zuid-Holland werd door hem ingetrokken. (19.255)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Was één van de belangrijkste pleitbezorgers van de Nationale Ombudsman (Commissaris van Onderzoek). In 1971 nam de Tweede Kamer een door hem ingediende motie aan over wettelijke regeling van de aanstelling van een ombudsman.
• - 

  Maakte in 1982 deel uit van de werkgroep-A (o.l.v. Van Aardenne) die tijdens de kabinetsformatie (kabinet-Lubbers I) de financieel-economische paragraaf van het regeerakkoord voorbereidde
• - 

  Een penning die tegelijkertijd met een uitkering aan voormalige militairen van KNIL wordt gegeven, kreeg de naam "Rietkerk-penning"

• - 

  Zijn broer, de RPF'er J.P.M. Rietkerk, was burgemeester van Genemuiden

• - 

  In 1981 nummer 3 op de VVD-kandidatenlijst bij de Tweede Kamerverkiezingen

• - 

  F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
• - 

  J.H.C. van Zanen, "J.G. Rietkerk - De Stille Kracht", in: W.J.A. van den Berg e.a. (red.), "Kopstukken van de VVD. 16 Biografische schetsen" (1988), 132
• - 

  A. van Veldhuijzen, "Rietkerk, Jacobus Gijsbert (1927-1986)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel IV, 423

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.