J. (Hannie) van Leeuwen - Main contents

Vooraanstaande, strijdbare christendemocratische politica. Was maatschappelijk werkster en kwam eind 1966 voor de ARP in de Tweede Kamer. Werd woordvoerster maatschappelijk werk en sociale zaken en in 1973 tevens defensie-woordvoerster. Behoorde tot de 'sociale' vleugel van haar fractie. Verdedigde in 1976 (tevergeefs) met Til Gardeniers i een abortusvoorstel dat uitging van het beginsel 'nee, tenzij'. Verliet in 1978 de Kamer en stapte over naar het bedrijfsleven. Actief in diverse organisaties op het gebied van welzijn, volksgezondheid en sociale zekerheid. Was tevens fractievoorzitter in de gemeenteraad, wethouder en waarnemend burgemeester. Keerde in 1995 op 69-jarige leeftijd terug in de Haagse politiek als senator. Was in de Eerste Kamer voorzitter van de vaste commissie voor VWS en woordvoerster sociale zaken. Door haar kennis en ervaring was zij in de Senaat een geducht tegenspeelster van de bewindslieden op die terreinen.

ARP, CDA
functie(s) in de periode 1966-2007: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer

• - 

  ARP (Anti-Revolutionaire Partij), from 1941 until 11 October 1980
• - 

  CDA (Christen-Democratisch Appèl), from 11 October 1980

• - 

  vertaalster BNV (Bureau Nationale Veiligheid) te 's-Gravenhage, from 1945 until 1946
• - 

  medewerkster (chef de bureau) afdeling reclame, N.V. Koninklijke Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek te Delft, from 1946 until 1952
• - 

  ambtenaar accountantsdienst ministerie van Economische Zaken, from 1952 until 1955
• - 

  maatschappelijk werkster gemeente Rijswijk (Z.H.) (onder meer hoofd bijzonder maatschappelijk werk), from 1955 until 1962
• - 

  hoofd afdeling economische en sociale voorlichting, CBTB (Nederlandse Christelijke Boeren- en Tuindersbond), from 1 September 1962 until 14 November 1966
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 15 November 1966 until 1 April 1978
• - 

  lid gemeenteraad van Zoetermeer, from 1 September 1970 until 30 April 1990
• - 

  concern-directeur sociale zaken en personeelsbeleid N.V. bouw- en handelsconcern OGEM, from 1 April 1978 until 1 August 1980
• - 

  voorzitter sectie verpleeghuizen, NZR (Nationale Ziekenhuisraad), from 1978 until 1986
• - 

  vicevoorzitter NZR (Nationale Ziekenhuisraad), from October 1978 until 1986
• - 

  voorzitter Nationale Kruisvereniging, from 1 January 1979 until 1 September 1986
• - 

  voorzitter bestuur SVB (Sociale Verzekeringsbank), from 1 August 1980 until 1 January 1995
• - 

  wethouder (van economische zaken, maatschappelijke dienstverlening en volksgezondheid) van Zoetermeer, from 1 May 1986 until 1 May 1990
• - 

  waarnemend burgemeester van Hazerswoude, from 16 September 1990 until 1 January 1991
• - 

  waarnemend burgemeester van Nootdorp, from 1 September 1991 until 1 June 1992
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 13 June 1995 until 12 June 2007

• - 

  lid partijbestuur ARP, around 1970 (nog in 1976)
• - 

  fractievoorzitter ARP/CDA gemeenteraad van Zoetermeer, from September 1970 until September 1986
• - 

  fractiesecretaris ARP Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 29 April 1971 until 3 August 1971
• - 

  vicefractievoorzitter ARP Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 3 August 1971 until 29 November 1972
• - 

  lid formatieteam ARP, from 30 November 1972 until May 1973
• - 

  vicefractievoorzitter ARP Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 28 May 1973 until 26 May 1977
• - 

  lid redactie "Nederlandse Gedachten", weekblad van de ARP, from 16 October 1967 until 30 June 1973
• - 

  vicefractievoorzitter CDA Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 8 June 1999 until 12 June 2007
• - 

  adviseur CDA-commissie inkomensbeleid, from June 2003 until 2007
• - 

  lid partijbestuur CDA, from June 2007 until October 2010

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  voorzitter bestuur IZA Nederland, from 1 October 1990 until 15 April 2003
• - 

  adviseur Van Lanschot Zoetermeer, from 1990 until 1994
• - 

  voorzitter Stuurgroep Gehandicapten en Ouderen in het verkeer, from 1990 until 1994
• - 

  voorzitter RBA (Regionaal Bestuur Arbeidsvoorziening) Den Haag/Delft, from 1 January 1991 until 1 April 2001
• - 

  voorzitter bestuur Andreasziekenhuis te Amsterdam, from 1991 until 1996
• - 

  lid Raad van Commissarissen (namens de werknemers) "Remu", from 1991 until June 1998
• - 

  voorzitter Scenariocommissie Vergrijzing, from 1991 until 1999
• - 

  voorzitter Permanent Overlegorgaan Verkeersveiligheid, from 1992 until April 1999
• - 

  voorzitter KPZ (Kontaktcommissie Publiekrechtelijke Ziektekostenregelingen), from 1993 until 2004
• - 

  voorzitter projectgroep "Solidariteit tussen de generaties" Stichting Doorwerking Christelijk Sociaal-Congres, from 1995 until 1999
• - 

  lid bestuur Nationaal Revalidatiefonds
• - 

  lid Raad van Toezicht "Vestia", from 1995 until 1998
• - 

  voorzitter NHDI (Nederlands-Hervormde Diaconessen Inrichtingen), from 1996
• - 

  vicevoorzitter bestuur Stichting Sint Lucas/Andreasziekenhuis te Amsterdam, from 1996 until 1 January 1999
• - 

  lid bestuur Stichting Mobiliteit
• - 

  voorzitter Stichting Olijf, netwerk van vrouwen met gynaecologische kanker, from March 1998
• - 

  vicevoorzitter bestuur Nationaal Revalidatiefonds, from 2001
• - 

  adviserend lid Regionaal Platform ZNH, from 2001
• - 

  voorzitter Regionaal Platform Arbeidsmarkt Haaglanden, from 2001
• - 

  vicevoorzitter Taskforce Ouderen en Arbeid, from 2001 until 2004
• - 

  lid bestuur NPCF (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie), from 2003 until 2006
• - 

  voorzitter Taskforce Handicap en Samenleving, from 1 April 2004 until 1 April 2008
• - 

  lid regiegroep 'Grijs Werkt', ministerie van Sociale Zaken, from 30 November 2004 until January 2008
• - 

  voorzitter Taskforce Handicap en Lokale Samenleving, from 1 April 2008 until 1 April 2011

• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp Wijziging Wet Immunisatie Militairen inzake verplichte inenting tegen pokken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from November 1968 until December 1968
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Verstrekkingenwet maatschappelijke dienstverlening (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 14 October 1971 until October 1974
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de Nota buitenlandse werknemers/wetsvoorstel Wet arbeid buitenlandse werknemers (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 1 February 1973 until September 1976
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Volksgezondheid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 19 June 1973 until 23 January 1978
• - 

  ondervoorzitter bijzondere commissie voor het drugbeleid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 28 June 1973 until March 1976
• - 

  lid Noord-Atlantische Assemblée, from February 1975 until 1978
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de Nota Bejaardenbeleid (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 23 September 1975 until April 1976
• - 

  plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 15 June 1999 until 10 June 2003
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 1 July 2003 until 12 June 2007

• - 

  erevoorzitter Christelijke Plattelandsvrouwen Bond, 1973
• - 

  erelid Atlantische Commissie, 1986
• - 

  erevoorzitter Nationale Kruisvereniging, 25 August 1986
• - 

  ambassadeur en erelid NVKG (Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  Prot.Chr. lagere school te Delft

• - 

  m.u.l.o.-a, Christelijke MULO-school te Delft, from 1937 until 1940
• - 

  Christelijke middelbare handelsavondschool te Delft, from 1940 until 1941

• - 

  opleiding voor maatschappelijk werkster

• - 

  studie sociologie (niet voltooid), Vrije Universiteit te Amsterdam

• - 

  diverse praktijkdiploma's

• - 

  Hield zich in de Tweede Kamer vooral bezig met sociale zaken, jeugdzaken, maatschappelijk werk en volksgezondheid. Voerde tevens in 1971 het woord bij het debat over herziening van het echtscheidingsrecht.
• - 

  Zette zich begin jaren zeventig in voor verbetering van de financiële positie van oud-invaliden (invaliden die een uitkering hadden op grond van regelingen van vóór de WAO)
• - 

  Een in 1970 door haar ingediend (en aangenomen) amendement op het initiatiefwetsvoorstel-Van Schaik/Boot leidde ertoe dat een werkgever verplicht werd ook aan nabestaanden van ongehuwde werknemers (voor zover deze daarvoor kostwinner was) twee maanden een pensioen te verstrekken.
• - 

  Was in de periode 1971-1973 woordvoerster milieuhygiëne van de ARP-fractie
• - 

  Was vanaf begin 1973 tevens defensie-woordvoerster
• - 

  Verdedigde in 1976 in de Tweede Kamer samen met Til Gardeniers (KVP) een in 1975 door haar en de KVP'er Theo van Schaik ingediend initiatiefwetsvoorstel over afbreking van zwangerschap (feitelijk was dit het zelfde voorstel dat eerder tijdens het kabinet-Biesheuvel door de ministers Van Agt en Stuijt was ingediend). Het voorstel werd ingetrokken, nadat een tegelijkertijd behandeld concurrend voorstel van PvdA en VVD was aangenomen.
• - 

  Was in de Eerste Kamer woordvoerster sociale zaken en zorg. Hield zich ook bezig met economische zaken en defensie-aangelegenheden.
• - 

  Speelde in 2005 een belangrijke rol in de Eerste Kamer bij de behandeling van de Zorgverzekeringswet

• - 

  In 1976 stemden zij en Roolvink als enigen van de ARP-fractie tegen een wetsvoorstel over het uitstellen van de uitbetaling van een verhoging van het minimumloon
• - 

  Behoorde in 1976 tot de vier leden van haar fractie die vóór het wetsvoorstel Wijziging van de Huurwet, de Wet jaarlijkse huurverhoging en de Wet huurprijsontwikkeling woonruimte stemden. Het wetsvoorstel werd met 71 tegen 69 stemmen aangenomen.

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Stemde in 1973 in haar fractie tegen de totstandkoming van het kabinet-Den Uyl. Was wel voorstander van samenwerking met de PvdA, maar vond de verhouding 10 progressieven en 6 christen-democraten in het kabinet onaanvaardbaar en vond het kiezersbedrog af te wijken van de lijn-Biesheuvel.
• - 

  Werd in 1975 genoemd als staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen, als opvolger van Veerman, maar bedankte voor die functie
• - 

  Verliet in 1978 de Tweede Kamer vooral uit onvrede over het optreden van fractievoorzitter Aantjes en partijvoorzitter Hans de Boer en enkele voormalige fractiegenoten tijdens de formatie van het eerste kabinet-Van Agt. Aantjes en De Boer stemden met vier anderen tegen het ontwerp-regeerakkoord, hoewel de VVD de tientallen door het CDA ingebrachte amendementen had aanvaard. Zij sprak van een 'inconsequente en onoprechte houding' en maakte kort na het besluit in de fractie haar vertrek bekend. Zij was overigens ook ongelukkig met het vanwege 'personen' mislukken van de samenwerking met de PvdA.
• - 

  Sprak zich in 2010 op het CDA-congres in Arnhem fel uit tegen samenwerking met de PVV
• - 

  Was in 2014 als 88-jarige nog kandidaat-raadslid voor het CDA (als lijstduwer), maar zij kreeg onvoldoende voorkeurstemmen. Als dat wel het geval was geweest, dan had zij de zetel aanvaard.

• - 

  Was actief in het verzet. Deed in de oorlog koerierswerk voor de militaire spionagegroep "Albrecht Hollands Glorie"
• - 

  In maart 2003 werd door IZA Nederland aan de Vrije Universiteit een bijzondere leerstoel 'participatie van patiënten en burgers bij gezondheidsbeslissingen die haar naam draagt, ingesteld.
• - 

  Haar vader was gereformeerd, haar moeder Nederlands Hervormd

• - 

  "Straaljager Hannie" (bijnaam die CPN-voorman Marcus Bakker haar gaf, onder andere vanwege haar pleidooi voor aanschaf van F16-vliegtuigen en haar sprintjes naar de interruptiemicrofoon)
• - 

  "Tante Hannie" (koosnaam)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
• - 

  "Hannie van Leeuwen gaat boos weg uit Tweede Kamer", Leeuwarder Courant, 14 december 1977
• - 

  Thijs Broer, "Het interview - Hannie van Leeuwen. 'Ik vind het een voorrecht dat ze me gedogen'", Vrij Nederland, 9 juli 2005
• - 

  R. Jaarsma en E. ter Veld, "'Zeg maar Hannie...' 65 jaar strijdlustig in politiek en samenleving" (2006)
• - 

  Marc Peeperkorn, "Gewoon Hannie", De Volkskrant, 30 juni 2007
• - 

  E. ter Veld, "Johanna van Leeuwen (1926). Een rebelse meid tussen mannenbroeders", in: P.E. Werkman en R. van der Woude (red.), "Wie in de politiek gaat, is weg? Protestantse politici en de christelijk-sociale beweging" (2009), 270-290
• - 

  Wilfred Scholten, "Hannie van Leeuwen (1926-2018). Moeder van het CDA tegen wil en dank", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2019, 127
• - 

  Lex Oomkes, "Politiek als levensdoel" (Trouw, 2018)

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.