Dr. A. (Abraham) Kuyper

foto Dr. A. (Abraham) Kuyper
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

'Abraham de geweldige'. De grote voorman en stichter van de Anti-Revolutionaire Partij, de partij van de 'kleine luyden'. Krachtig organisator en goed spreker. Stichtte ook het dagblad De Standaard, de Vrije Universiteit en de Gereformeerde Kerk, nadat hij een afscheidingsbeweging (Doleantie) had geleid. Was predikant en werd in 1874 Tweede Kamerlid, maar verliet de Kamer al na drie jaar. Keerde in 1894 echter terug en werd voorzitter van de meer democratische antirevolutionairen. Leidde in 1901-1905 een coalitiekabinet i, dat vooral in de herinnering bleef voortleven door het de kop in drukken van de Spoorwegstaking in 1903 en door de ontbinding van de Eerste Kamer in 1904. Kwam in 1908 in conflict met Heemskerk i en in 1909 in opspraak door de zgn. lintjesaffaire i, maar werd desondanks tot zijn dood door zijn achterban als de door God gegeven leider beschouwd.

ARP, antirevolutionair
in de periode 1874-1920: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister, minister-president

1.

Personal data

Surnames
Abraham (Abraham)

Place and date of birth
Maassluis, 29 October 1837

Place and date of death
's-Gravenhage, 8 November 1920

2.

Party/Movement

Party/Movement
Takkiaan, 1894

Party/Parties
ARP (Anti-Revolutionaire Partij), from 3 April 1879

3.

Main functions and occupations

  • hoofdredacteur "De Standaard", antirevolutionair dagblad voor Nederland, from 1 April 1872 until 9 November 1920
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 20 March 1874 until 1 June 1877 (voor het kiesdistrict Gouda)
  • hoogleraar godgeleerdheid, Vrije Universiteit te Amsterdam, from 6 September 1879 until August 1901
  • rector Vrije Universiteit te Amsterdam, from 20 October 1880 until 20 October 1881
  • hoogleraar letteren, Vrije Universiteit te Amsterdam, from October 1881 until August 1901
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 May 1894 until 31 July 1901 (voor het kiesdistrict Sliedrecht)
  • voorzitter antirevolutionaire ('Kuyperiaanse') Kamerclub, Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 20 May 1894 until 1 July 1894
  • voorzitter ARP-Kamerclub, Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 September 1896 until 31 July 1901
  • rector Vrije Universiteit te Amsterdam, from September 1898 until September 1899
  • minister van Binnenlandse Zaken, from 31 July 1901 until 16 August 1905
  • tijdelijk voorzitter van de ministerraad, from 1 August 1901 until 1 November 1901
  • voorzitter van de ministerraad, from 1 November 1901 until 16 August 1905 (tijdelijk voorzitterschap omgezet in een permanent voorzitterschap)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 13 November 1908 until 18 September 1912 (voor het kiesdistrict Ommen)
  • voorzitter ARP-Kamerclub, Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 13 November 1908 until 18 September 1912
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 16 September 1913 until 27 June 1917 (voor Zuid-Holland)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 18 September 1917 until 22 September 1920 (voor Zuid-Holland)

Formal job title
  • minister van staat, from 31 August 1908 until 8 November 1920

Responsibilities as minister
  • Was als minister van Binnenlandse Zaken ook belast met de wettelijke voorzieningen op het gebied van arbeid en landbouw

cabinet formation
  • kabinetsformateur, from 11 July 1901 until 30 July 1901 (eindverslag gedateerd 25 juli 1901)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

  • lid Staatscommissie inzake de Grondwetsherziening (Staatscommissie-Heemskerk), from 2 May 1910 until 15 May 1912
  • voorzitter commissie ter voorbereiding van het Tweede Sociaal Congres, from 17 March 1914

Derived functions (2/6)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1910 until May 1911
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from November 1911 until February 1912

Honorary positions
  • erevoorzitter Bond tegen Vaccinedwang, from June 1881
  • erevoorzitter Nederlandsche Journalistenkring, until April 1905 (bedankte vanwege kritiek op commentaar op de Nederlandse pers tijdens de interpellatie-Van Kol)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activities

as Member of the Parliament (3/7)
  • Interpelleerde in 1899 minister De Beaufort over het voornemen om in Den Haag een vredesconferentie te houden, waarvoor niet de Zuid-Afrikaanse republieken waren uitgenodigd
  • Had in 1900 een belangrijk aandeel in de behandeling van de ontwerp-Ongevallenwet
  • Onttrok zich in 1912 met drie andere ARP'ers aan de stemming over Talma's ontwerp-Bakkerswet

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


Policy-making activities as minister (3/9)
  • Was eerstverantwoordelijke voor het besluit (KB van 19 juli 1904) tot ontbinding van de Eerste Kamer
  • Voerde door tussenkomst van Lord Reay (D. Mackay) in 1904 in Londen een geheime missie uit om het conflict tussen de Boerenrepublieken en Britten tot een einde te brengen
  • Diende in 1905 een wetsvoorstel in over verzekering van werklieden en hunne weduwen tegen invaliditeit en ouderdom. Dit voorstel werd door het kabinet-De Meester ingetrokken.

Legislative activities as minister (3/9)
  • Bracht in 1905 een wijziging van de Lager-Onderwijswet tot stand, waardoor de (minimum-)salarissen van alle scholen ten laste van het Rijk kwamen. Feitelijk betekende dit een subsidie van circa f 2 miljoen aan het bijzonder onderwijs.
  • Bracht in 1905 een wet tot stand inzake de pensioenen van leraren van gemeentelijke HBS'en en van Middelbare Meisjesscholen
  • Bracht in 1905 een wijziging van de Provinciewet tot stand, waardoor onder andere de bepaling dat geestelijken geen lid van PS of GS mochten worden, werd ingetrokken. Ook praktiserende advocaten mogen lid van GS worden. De jaarwedden van GS worden niet langer uit de Rijkskas, maar uit de provinciale kas betaald. De provincies kregen daarvoor een hogere uitkering.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Miscellaneous

algemeen (3/21)
  • Nam in 1912 om gezondheidsredenen ontslag als Tweede Kamerlid
  • Speelde in 1918 een belangrijke rol op de achtergrond bij de totstandkoming van het kabinet-Ruijs de Beerenbrouck
  • Stond bekend als pro-Duits, een houding die vooral was ingegeven door zijn afkeer van de Britse Zuid-Afrikapolitiek. In de jaren van de Eerste Wereldoorlog ging hij naar Duitsland op vakantie.

Private life (3/14)
  • Miste in december 1904 als premier de eerste dag van de algemene beschouwingen, omdat hij op doktersadvies nog niet vanuit Brussel naar Den Haag moest reizen
  • Leed aan toenemende doofheid en nam om die reden in 1912 ontslag als Kamerlid. Overlegde bij zijn ontslagbrief twee medische attesten.
  • Op 5 november 2008 werd in Maassluis een door Frank Letterie van hem vervaardigd standbeeld onthuld

Anecdotes and citations
  • Toen hij in 1874 lid van de Tweede Kamer was geworden, verhuisde hij in alle stilte naar Den Haag zonder zijn vele Amsterdamse vrienden daarvan op de hoogte te stellen. Hij had altijd iets geheimzinnigs.
  • Schreef in maart 1908 aan Idenburg over het verloop van de kabinetsformatie: "Na de wijze waarop ik in 1905 als een schelm ben weggejaagd, had ik in stilte gehoopt op een rehabilitatie. In plaats daarvan krijg ik nu een duw te meer naar onder."
  • Erkende op 18 november 1909 in de Tweede Kamer dat hij als minister bij de toekenning van onderscheidingen voorzichtiger had moeten zijn en zei toen: "het boetekleed ontsiert den man niet"

Campaign trail (3/9)
  • Werd in oktober 1908 bij tussentijdse verkiezingen gekozen in de districten Ommen en Sneek en nam zitting voor het district Ommen. Versloeg in het district Ommen Th.H. de Meester (l.u.) en was in het district Sneek de enige kandidaat.
  • Versloeg in 1909 in het district Ommen H.W. Teesselink (l.u.). Werd in het district Dordrecht na herstemming verslagen door P.J. de Kanter (l.u.).
  • Werd in 1913 bij de periodieke verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Zuid-Holland met 43 van de 74 stemmen gekozen. Op A. Plate (lib.) werden 27 stemmen uitgebracht.

Non-acceptance of political functions
  • lid Tweede Kamer, August 1901 (in verband met zijn benoeming tot minister)

Pseudonyms and nicknames
  • "Abraham de Geweldige"
  • "De klokkenluider van de kleine luyden"
  • "Minister voor buitenlandse reizen" (vanwege zijn volgens zijn criticasters te grote bemoeienis met het buitenlandse beleid)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publications

Publications (6/25)
  • J. de Bruijn "De sabel van Colijn. Biografische opstellen over religie en politiek in Nederland" (diverse hoofdstukken, 2011)
  • James D. Bratt, "Abraham Kuyper. Modern Calvinist, Chistian Democrat" (2013)
  • G. Harinck, "Aan het roer staat het hart. De reis om de oude wereldzee in het voetspoor van Abraham Kuyper" (2015)
  • J. Snel, "De zeven levens van Abraham Kuyper. Portret van een ongrijpbaar staatsman" (2020)
  • J. Snel, "Abraham Kuyper, een leven in de journalistiek (Een alternatieve biografie)" (2023)
  • "Dagboeken en aantekeningen van Willem Hendrik de Beaufort 1874-1918", uitgegeven door J.P. de Valk en M. van Faassen, RGP kleine serie 74, band 2 (1993), p. 1018

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in Biografisch Lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands Protestantisme
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

publicaties over en van letterkundigen
gegevens uit de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.