Dr. J.J. (Jos) Gielen

foto Dr. J.J. (Jos) Gielen
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

Katholiek politicus, exponent van het verzuilde onderwijs. Maakte als minister van Onderwijs in het eerste kabinet-Beel i drastisch een einde aan de aanzetten voor een cultuurbeleid en tot onderwijsvernieuwing van zijn voorganger Van der Leeuw i. Ontsloeg vele ambtenaren die hij overbodig achtte. Bracht een wettelijke subsidie voor het bijzonder hoger onderwijs tot stand. Na zijn ministerschap hoogleraar en senator. Bedankte na de 'Nacht van Schmelzer i' als lid van de KVP. Stond als minister als enigszins pedant en solistisch bekend.

KVP
in de periode 1946-1966: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister

1.

Personal data

Surnames
Josephus Johannes (Jos)

Place and date of birth
Rucphen (N.Br.), 26 September 1898

Place and date of death
Beneden-Leeuwen (gem. Wamel, Gld.), 6 August 1981

2.

Party/Movement

Party/Parties
KVP (Katholieke Volkspartij), from 1946 until 1966 (bedankte n.a.v. de "Nacht van Schmelzer")

Equally disposed party
PPR (Politieke Partij Radikalen)

3.

Main functions and occupations

  • leraar Nederlands, handelscorrespondentie en geschiedenis, R.K. Middelbare Handelsdagschool met 4-jarige cursus te Hulst, from 1922 until 1 August 1932
  • directeur R.K. Middelbare Handelsdagschool met vierjarige cursus te Hulst, from 1 August 1932 until September 1938
  • inspecteur van het lager onderwijs, inspectie Roosendaal, from September 1938 until 1 November 1945
  • hoofdinspecteur van het lager onderwijs, inspectie Nijmegen, from 1 November 1945 until July 1946
  • minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, from 3 July 1946 until 7 August 1948
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 27 July 1948 until 15 November 1949
  • hoogleraar praktische pedagogiek, Katholieke Universiteit Nijmegen, from 1 November 1949 until 1 October 1968
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 3 July 1956 until 20 September 1966

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Party political functions

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

5.

Other positions

  • lid Belgisch-Nederlandse commissie inzake de spellingshervorming (commissie-Van Haeringen), from December 1945 until 1946
  • politiek medewerker "Limburgs Dagblad" (in jaren '50 en '60)

Derived functions (2/5)
  • lid Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, around October 1963 until 1966
  • voorzitter commissie van rapporteurs voor de begroting van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen 1965 (Eerste Kamer der Staten-Generaal), January 1965

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Was onderwijswoordvoerder van de KVP-Eerste Kamerfractie

Dissenting voting behaviour (0/3)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


Policy-making activities as minister
  • Voerde in 1946 een drastische reorganisatie van zijn ministerie door, waarbij door zijn voorganger benoemde ambtenaren werden vervangen en posten werden opgeheven. Werd hierover op 2 augustus 1946 door de PvdA'er Joekes geïnterpelleerd.
  • Zijn beleid was allereerst gericht op materiële verbetering van het onderwijs, zowel door betere behuizing als door betere salariëring van onderwijzend personeel. Kwam niet toe aan het doorvoeren van onderwijsvernieuwingen.
  • Besloot in oktober 1947 geen verdere uitvoering te geven aan plannen om te komen tot een nationale omroep. Legde een advies van de Radioraad hierover ter zijde.

Legislative activities as minister (3/6)
  • Bracht in 1947 een wet tot wijziging (Stb. H 288) van de Leerplichtwet tot stand, waardoor (vanaf 1950) een achtste leerjaar werd ingevoerd. Voorts werd een bepaling opgenomen waardoor de gemeenteraad een verordening kan instellen om de politie in te schakelen bij handhaving van de leerplicht. Het besluit over het in 1942 ingevoerde achtste leerjaar werd opgeschort. (459)
  • Bracht in 1948 wetten (Stbb. I 127 en 128) tot wijziging en aanvulling van de Hoger-onderwijswet tot stand, waarmee het onderwijs aan middelbare scholen voor meisjes (M.M.S.) wettelijk werd geregeld. Tevens kwam er een mogelijkheid om rijkssubsidie toe te kennen aan bijzondere M.M.S.'en. (510)
  • Bracht in 1948 via een wijziging (Stb. I 231) van de Hoger-Onderwijswet een wettelijke subsidieregeling (voor 65 procent van de kosten) voor het bijzonder hoger onderwijs tot stand (545)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

8.

Miscellaneous

algemeen (3/4)
  • Stuurde op 18 juni 1946 een nota over het onderwijsbeleid aan KVP-voorman Teulings. Hierin zette hij het beleid uiteen dat een nieuwe minister van Onderwijs moest gaan voeren.
  • Was na zijn aftreden een voornaam criticaster van zijn opvolger Rutten. Rutten was in 1948 op het laatste moment door de KVP naar voren geschoven als minister van Onderwijs.
  • Behoorde ten tijde van het kabinet-De Quay met De Gou en Regout tot de KVP-Eerste Kamerleden die aandrongen op een toegeeflijker Nederlandse houding in de kwestie-Nieuw-Guinea

Private life
  • Was actief in het verzet in West-Brabant, onder andere bij de hulp aan geallieerde piloten, vluchtelingen en onderduikers
  • Zijn vader was wethouder van Rucphen. Hij overleed in 1902. Zijn moeder hertrouwde in 1908.

Campaign trail
  • Werd in 1956, 1960 en 1963 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

Pseudonyms and nicknames (3/4)
  • Pater Familias
  • G. of J. Viator
  • Noviomagus

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

9.

Publications

Publications
  • J. Bosmans, "Gielen, Josephus Johannes (1898-1981)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 177
  • M.D. Bogaarts, "De periode van het kabinet-Beel 1946-1948. Parlementaire Geschiedenis van Nederland na 1945", Band C (Nijmegen, 1989), p. 1985 e.v.

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

publicaties over en van letterkundigen
gegevens uit de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.