Mr. J.H. Geertsema Czn.

foto Mr. J.H. Geertsema Czn.
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoboek Daniël van Eck
Source: Parlement.com.

Liberaal die een langdurige politieke en bestuurlijke carrière doorliep. Telg uit een voorname Groningse familie. Na de advocatuur secretaris van de curatoren van de Groningse Universiteit en tussen 1863 en 1878 afwisselend Tweede Kamerlid en minister van Binnenlandse Zaken en drie jaar staatsraad. Behoorde tot de getrouwen van Fransen van de Putte i. Zijn poging in 1874 om het kiesrecht uit te breiden, mislukte. Vanaf 1878 was hij vijftien jaar Commissaris van de Koning in Overijssel en daarna bleef hij tot zijn 86e Eerste Kamerlid.

liberaal, Puttianen
in de periode 1863-1902: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister, lid Raad van State, Commissaris van de Koning(in)

1.

Personal data

Surnames
Johan Herman

Place and date of birth
Groningen, 30 July 1816

Place and date of death
Utrecht, 14 April 1908

2.

Party/Movement

Party/Movement
  • liberaal (behoorde rond 1865 tot de jong-liberalen)
  • 'Puttiaan', from 1862 until 1866 (getrouwen van I.D. Fransen van de Putte)

3.

Main functions and occupations

  • lid gemeenteraad van Groningen, from 6 September 1853 until 1 September 1863
  • lid Provinciale Staten van Groningen, from 5 July 1859 until 10 February 1866 (voor het kiesdistrict Groningen)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 25 September 1863 until 10 February 1866 (voor het kiesdistrict Groningen)
  • minister van Binnenlandse Zaken, from 10 February 1866 until 1 June 1866
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 31 August 1866 until 1 October 1866 (voor het kiesdistrict Haarlem)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 19 November 1866 until 3 January 1868 (voor het kiesdistrict Haarlem)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 25 February 1868 until 24 January 1869 (voor het kiesdistrict Groningen)
  • lid Raad van State, from 1 February 1869 until 6 July 1872 (benoemd bij K.B. van 20 januari 1869)
  • minister van Binnenlandse Zaken, from 6 July 1872 until 27 August 1874
  • ambteloos, from 27 August 1874 until 21 September 1875
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 21 September 1875 until 1 May 1878 (voor het kiesdistrict Arnhem)
  • Commissaris des Konings (vanaf 23 november 1890: 'der Koningin') in Overijssel, from 1 June 1878 until 1 January 1893 (benoemd bij K.B. van 30 april 1878)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 29 January 1894 until 17 September 1902 (voor de provincie Groningen)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Other positions

  • lid Raad van Commissarissen NCS (Nederlandsche Centraal Spoorweg-Maatschappij), around 1901
  • lid Raad van Commissarissen Nationale Hypotheekbank

Derived functions (2/11)
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from September 1895 until December 1900
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from April 1901 until September 1902

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activities

as Member of the Parliament
  • Sprak als Tweede Kamerlid over uiteenlopende onderwerpen op het gebied van onder meer onderwijs, volksgezondheid, spoorwegen en justitie
  • Stemde op 23 maart 1868 vóór de motie-Blussé van Oud-Alblas, die uitsprak dat de Kamerontbinding van 1867 niet in het landsbelang was geweest
  • Interpelleerde op 10 juli 1896 als Eerste Kamerlid minister Bergsma over de toestand in Atjeh

Dissenting voting behaviour (0/1)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.


Policy-making activities as minister
  • Op 19 juni 1874 verwierp de Tweede Kamer met 39 tegen 32 stemmen artikel 1 van zijn wetsvoorstel inzake verlaging van de census voor de uitoefening van het kiesrecht. Het aantal kiezers zou daardoor met ruim 100.000 zijn uitgebreid.

Legislative activities as minister
  • Bracht in 1872 een wettelijke voorziening tegen besmettelijke ziekten tot stand, waardoor een indirecte vaccinatieplicht werd ingevoerd: onderwijzers of leerlingen die niet tegen pokken waren ingeënt, mochten niet tot de school worden toegelaten.
  • Bracht in 1873 een wet tot vereniging van de gemeenten Charlois en Katendrecht tot stand

7.

Miscellaneous

algemeen
  • Deponeerde in november 1867 bij de behandeling van het Londense Verdrag van 11 mei 1867 inzake Luxemburg brieven op het bureau van de Kamervoorzitter, waaruit moest blijken dat de losmaking van Limburg uit de Duitse Bond in mei 1866 met instemming van Pruisen was geschied. Minister Van Zuylen van Nijevelt had verklaard dat Pruisen daarover ontstemd zou zijn geweest. De regering eiste deze brieven hierna op, maar de Voorzitter weigerde dit en gaf ze terug aan Geertsema.
  • In 1868 stuitte een hernieuwd ministerschap van Binnenlandse Zaken op een koninklijk veto. De koning nam hem zijn rol in de Luxemburgse kwestie kwalijk.
  • Leidde als oudste lid in september 1901 de verenigde vergadering tot sluiting van de zitting

Private life
  • Zijn echtgenote was een kleindochter van H.L. Wichers, lid van de Staatsraad, Landdrost en lid van de Raad van State
  • Zijn grootvader van moederszijde, Marcus Busch, werd in 1814 benoemd tot lid van de Notabelenvergadering, maar verscheen niet

Campaign trail (3/8)
  • Versloeg in 1875 bij de periodiek verkiezing in het district Arnhem na herstemming jhr. A.F. de Savornin Lohman (a.r.). Derde kandidaat was het zittende lid J.Ph.J.A. graaf van Zuylen van Nijevelt (cons.).
  • Werd in 1893 bij een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Groningen met 22 van de 40 stemmen gekozen
  • Zag in 1902 af van een nieuwe kandidatuur voor de Eerste Kamer

Non-acceptance of political functions
  • Commissaris des Konings in Groningen, 1867 (gepasseerd vanwege bezwaren van de Koning)
  • Commissaris des Konings in Overijssel, 1869 (gepasseerd vanwege bezwaren van de Koning)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publications

Publications
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel III, 435
  • Onze Afgevaardigden, 1897, 1901
  • Ned. Patriciaat, 1913

9.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.