Dr. D. (David) van Embden

foto Dr. D. (David) van Embden
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

Amsterdamse hoogleraar economie die in het interbellum de vrijzinnig-democratische fractie in de Eerste Kamer leidde. In zijn partij één van de voornaamste antimilitaristische woordvoerders. Bleef vasthouden aan het ontwapeningsstreven, ook nadat zijn partij dat standpunt al prijs had gegeven. Zijn opvatting was gebaseerd op religieuze motieven (hij was remonstrants). Als economisch deskundige debatteerde hij in de Eerste Kamer regelmatig met onder meer Wibaut i over socialisatie. Bescheiden en begaafde wetenschapper, met grote muzikale en literaire belangstelling.

VDB, PvdA
functie(s) in de periode 1918-1946: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK

1.

Personal data

Surnames
David (David)

Place and date of birth
's-Gravenhage, 22 October 1875

Place and date of death
Amsterdam, 14 February 1962

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), until 9 February 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), from 9 February 1946 until 14 February 1962

3.

Main functions and occupations

  • bezoldigd medewerker Vrijzinnig-Democratische Kamerclub, Tweede Kamer der Staten-Generaal, until 1 January 1906 (gedurende enige jaren)
  • hoogleraar staathuishoudkunde en statistiek, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, from 1 January 1906 until 15 May 1940 (benoemd 29 november 1905; door Duitse bezetter ontslagen)
  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, from 6 July 1910 until 5 July 1916 (voor het kiesdistrict Amsterdam VIII)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 19 November 1918 until 23 July 1946 (in 1918-1923 voor Noord-Holland)
  • fractievoorzitter VDB Eerste Kamer der Staten-Generaal, from September 1923 until 9 January 1946
  • hoogleraar staathuishoudkunde en statistiek, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, from 7 May 1945 until 17 September 1945 (alleen formeel, was feitelijk niet meer actief)

4.

Party political functions

Summary
  • lid bestuur VDB afdeling Amsterdam IV
  • secretaris VDB, from 1903 until 1 July 1905
  • lid redactie VDB-blad "Vrijzinnig-Democraat"
  • voorzitter VDB afdeling Amsterdam IV, around 1910
  • secretaris VDB, from 1919 until 1924
  • secretaris VDB, from 1926 until 1929
  • lid VDB-commissie over herziening van het defensiestandpunt, 1935
  • lid VDB-studiecommissie Nederland en de internationale verhoudingen, from June 1937
  • lid bestuur PvdA afdeling Amsterdam-Oost

5.

Other positions

  • lid redactie studentenweekblad "Minervae"
  • redacteur "Sociaal Weekblad", from 1 October 1905 until 29 November 1905
  • voorzitter Gemeentelijk Scheidsgerecht te Amsterdam, from 1906 until 1911
  • voorzitter Scheidsgerecht personeel Nederlandse Spoorwegen
  • lid Hoge Raad van Arbeid, from 1920 until 1940
  • rector magnificus Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, from 1929 until 1930
  • lid Staatscommissie inzake toezicht op particuliere banken (Staatscommissie-De Geer), from 7 March 1937

Derived functions
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from February 1922 until March 1922
  • lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 18 December 1923 until 19 March 1924

6.

Education

Primary education
  • Nutsschool te '-Gravenhage

Secondary education
  • Gymnasium Haganum te 's-Gravenhage, until July 1894

Academic education
  • staatswetenschappen (gepromoveerd op dissertatie), Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, from 1894 until 11 December 1901 (cum laude)

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Hield zich in de Eerste Kamer vooral bezig met buitenlandse zaken en defensie. Daarnaast hadden ook sociale zaken, koloniën en economische zaken zijn belangstelling.
  • Interpelleerde op 22 december 1921 minister König over de afschaffing van de postvrijdom

Dissenting voting behaviour (2/5)
  • Stemde in 1927 als enige van zijn fractie vóór het (verworpen) wetsvoorstel tot goedkeuring van het Verdrag met België
  • Stemde in 1933 samen met Kranenburg tegen een wetsvoorstel over de bevoegdheid van het rijk om te korten op de salarissen van gemeenteambtenaren

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Werd in 1937 pas op 21 september beëdigd
  • Warm pleitbezorger van nationale ontwapening. Dit ontwapeningsstreven werd in belangrijke mate beïnvloed door het sterk ethische karakter van zijn godsdienstige overtuigingen. Hij voerde openbare debatten met onder meer generaal Snijders.
  • Vertrok in de nacht van 13 op 14 mei 1940 via IJmuiden naar Engeland en verbleef daar gedurende de gehele bezetting.

Private life
  • Deed zijn doctoraal examen bij prof. P.W.A. Cort van der Linden
  • Promoveerde bij prof. M.W.F. Treub, wiens opvolger hij ook was

Campaign trail
  • Versloeg in 1918 bij een tussentijdse verkiezing van een Eerste Kamerlid in Provinciale Staten van Noord-Holland in de derde stemmingsronde D.P.D. Fabius (arp) met 48 tegen 18 stemmen. Na de tweede stemmingsronde was C. Pothuis-Smit (sdap) afgevallen.
  • Werd in 1919 bij de periodieke verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Noord-Holland met 37 van de 76 stemmen herkozen
  • Versloeg in 1922 bij de verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Noord-Holland in de tweede stemmingsronde J. Douwes (arp) met 38 tegen 32 stemmen
  • Werd in 1923, 1929, 1935 en 1937 gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

9.

Publications

Publications
  • O. Vries, "Embden, David van (1875-1962)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 171
  • H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • Wie is dat? 1956

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia
archief-Van Embden, Gemeentearchief Amsterdam

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.