Heel Brabant op slot; maar waarvoor? - Main contents

Gepubliceerd op: 09-03-2023

Begin maart kwam Gedeputeerde Staten met het nieuws dat heel Brabant op slot gaat omdat het zo slecht gaat met de natuur. Dit blijkt uit de natuurdoelanalyses die zijn gemaakt en die 1 april bij de minister moeten liggen. Maar liefst 15 analyses met duizenden pagina’s aan tekst. Ik besloot de analyse te bestuderen van het gebied waar ik ben opgegroeid: de Loonse en Drunense Duinen.

Ik ben er al een tijdje weg, maar regelmatig breng ik nog een bezoek aan de Loonse en Drunense Duinen. Mijn uitvalsbasis is de Rustende Jager, een paar deuren naast mijn ouderlijk huis. Er is altijd volk, de parkeerplaats staat meestal vol en wandelaars , fietsers en ruiters komen af en aan. De Loonse en Drunense Duinen zijn omringd met horeca-gelegenheden voor bezoekers van het gebied. Rustig lopen kan dan ook alleen als je wat verder het gebied in duikt.

In mijn jeugd waren er nog veel boeren. Beetje bij beetje verdwenen deze boeren, de grond werd opgekocht door natuurmonumenten en de veehouderijen maakten plaats voor campings. Een enkele boer is nog over. Daarnaast doen bedrijven in graszoden en boomkwekers het goed, en aan de andere kant van de duinen zien we veel paarden. En natuurlijk niet te vergeten: de Efteling.

In mijn jeugd waren er overal militairen, rond 1994 zijn de militaire activiteiten gestopt. Het gebied is, volgens de analyse, ontstaan door overexploitatie. Dus door kappen van bomen, begrazing, maaien en branden van heide. Wat de provincie nu wil beschermen is dus zo bijzonder geworden door mensenhanden. En die mensen probeerden vooral het stuivende zand tegen te gaan, door bomen te planten, met name naaldbomen en eiken. Achteraf geen handige keuze.

Het zijn vooral de zandverstuivingen die van belang zijn, deze hebben een grote waarde voor broedvogels en insecten. Wat de zandverstuivingen nodig hebben, is wind. Maar dat is juist tegengegaan door de aanleg van de bossen. Volgens de analyse liggen er veel kansen voor uitbreiding van de ‘vochtige alluviale bossen’; de Elzenbroekbossen. Uitbreiden hiervan is het doel. Ik denk terug aan de woorden van Gedeputeerde Roijackers tijdens de Statenvergadering van 3 maart; Brabant moet op slot omdat het zo slecht gaat met de natuur.

Sinds wanneer is uitbreiden van natuur een argument om alle ontwikkelingen in de provincie stil te leggen? Er ligt een instandhoudingsdoel en een verslechteringsverbod vanuit de EU-richtlijn, geen uitbreidingsverplichting. Dit is nergens op gebaseerd.

Verderop in de analyse blijkt verdroging een groot probleem, onder andere door toename van bebossing, door de aanleg van het Drongelens kanaal en het graven van diepe zandwinplassen. Ook wordt er grondwater onttrokken voor beregening, drinkwater en industrie. Omschreven wordt ook wat de effecten zijn van de recreatie. De analyse liegt er niet om: deze effecten zijn groot. Het bedreigt de instandhoudingsdoelstellingen. Er lopen simpelweg te veel mensen in de bossen en in het duin en de storingsgevoelige broedvogels zijn dan ook vertrokken.

Alles bij elkaar wordt stikstof er met de haren bij getrokken maar liggen de problemen duidelijk elders. En exact dit is het probleem met de wet zoals die is opgesteld: we vertalen de staat van de natuur naar hoeveelheden stikstof terwijl de staat van de natuur door zoveel meer wordt bepaald. Om deze reden moet er dan ook snel een reparatiewet komen, het is de enige manier om dit land van het stikstofslot te krijgen.

Voor de Loonse en Drunense Duinen hoop ik dat de openstelling blijft, maar dat het er te druk is valt niet te ontkennen. Dit is echter wat je krijgt als je landbouw inruilt voor kampeerboerderijen, bed and breakfasts en andere gelegenheden die recreanten trekken. En nu? Nu staat alles stil en blijven we de boeren daarvan de schuld geven. Maar het ligt niet aan de boeren, het ligt aan de politiek. Niet anders.

Tekst: Henny Verhoeven, beleidsmedewerker Fractie Tweede Kamer.

Deel dit artikel