Najaarsnota

De Najaarsnota is een overzicht van hoe het er voorstaat met de uitvoering van de lopende rijksbegroting¹. Het is een tussentijdse verantwoording over de uitvoering van de rijksbegroting door de regering. De minister van Financiën² geeft in de Najaarsnota aan welke mee- en tegenvallers er zijn geweest of die te verwachten zijn. Daarnaast doet de minister eventueel voorstellen om de begroting te wijzigen.

De nota moet uiterlijk op 1 december door de minister van Financiën naar de Tweede Kamer³ worden gestuurd. De Najaarsnota speelt doorgaans een belangrijke rol bij de evaluatie van de miljoenennota. De Tweede Kamer debatteert aan de hand van de Najaarsnota over de uitvoering van de begroting.

De suppletoire begrotingen⁴ naar aanleiding van de Voor- en Najaarsnota worden als wetsvoorstellen behandeld door achtereenvolgens de Tweede en Eerste Kamer⁵. De Tweede Kamer kan ze ook amenderen⁶.

De suppletoire begrotingen worden minder uitputtend behandeld dan de 'gewone' begrotingen. In de Tweede Kamer worden net als bij de gewone begrotingen en de Miljoenennota wel schriftelijke, feitelijke vragen gesteld door de fractiewoordvoerders. Een begrotingsonderzoek blijft echter achterwege. De suppletoire begrotingen worden vaak als hamerstuk⁷ afgedaan. Zeer weinig Kamerleden voeren gewoonlijk het woord tijdens suppletoire begrotingsdebatten.

De financiële woordvoerders in de Tweede Kamer voeren wel uitgebreide debatten met de minister van Financiën over de Voor- en Najaarsnota. Vaak gaan die debatten meer over de budgettaire vooruitzichten en toekomstige wensen dan over de nota die eigenlijk voor het debat geagendeerd staat. Zo wordt tijdens het debat over de Voorjaarsnota veelal vooruit gekeken naar de Miljoenennota, en tijdens het debat over de Najaarsnota naar de Voorjaarsnota.

Het debat over de Voorjaarsnota vindt altijd eind juni of begin juli, kort voor het zomerreces, plaats. Het debat over de Najaarsnota vindt altijd medio of eind december plaats, kort voor het kerstreces.

Meer over

• 1. 

  In de Rijksbegroting staan de verwachte verplichtingen, uitgaven en ontvangsten van de rijksoverheid voor het komende jaar. De Rijksbegroting bestaat in feite uit een aantal afzonderlijke begrotingen (begrotingsstaten en toelichtingen), per ministerie en voor specifieke fondsen.
   
• 2. 

  Dit ministerie speelt een centrale rol bij het vertalen van het algemeen regeringsbeleid in financieel beleid. Daarnaast coördineert het de openbare uitgaven en zorgt het ministerie voor de inning van de belastinggelden. Het ministerie is verantwoordelijk voor het beleid ten aanzien van de financiën van lagere overheden als provincies en gemeenten. Het monetaire beleid is eveneens een zorg van dit ministerie. Het ministerie behartigt de Nederlandse, financiële belangen in Europa en de rest van de wereld.
   
• 3. 

  De Tweede Kamer is deel van de volksvertegen­woor­di­ging. Zij speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van wetten, controleert de regering en beslist over de vraag of een kabinet (of bewindspersoon) genoeg vertrouwen heeft.
   
• 4. 

  Een suppletoire begroting is een voorstel om de lopende begroting te wijzigen. Een suppletoire begroting wordt ingediend als een wetsvoorstel. Daarom moet de suppletoire begroting ook alle procedures van een wetswijziging doorlopen voordat de wijziging van kracht gaat.
   
• 5. 

  De Eerste Kamer is deel van de volksvertegenwoordiging en heeft met name een rol op wetgevend gebied. Over een wetsvoorstel moet, als de Tweede Kamer het heeft aangenomen, ook door de Eerste Kamer worden gestemd. De Eerste Kamer kan een wetsvoorstel nog tegenhouden.
   
• 6. 

  De Tweede Kamer heeft sinds de Grondwetsherziening van 1848 het recht van amendement, dat wil zeggen de mogelijkheid wijzigingen (verbeteringen) aan te brengen in een voorliggend wetsvoorstel. Ieder Kamerlid heeft het recht amendementen in te dienen. Een amendement kan worden ingediend zodra een wetsvoorstel in handen van een commissie is gesteld tot aan het moment dat het voorstel wordt aangenomen of verworpen.
   
• 7. 

  De Tweede Kamer neemt besluiten door na discussie over een onderwerp te stemmen. Bij het stemmen velt iedere volksvertegenwoordiger op basis van eigen inzicht en overtuiging een oordeel. Wel bepalen fracties als regel een lijn over de vraag of zij voor of tegen stemmen. Dat heet fractiediscipline.
   
• 8. 

  De Voorjaarsnota is een overzicht van hoe het er voorstaat met de uitvoering van de lopende rijksbegroting. De minister van Financiën geeft in de Voorjaarsnota aan welke mee- en tegenvallers er zijn geweest of die te verwachten zijn. Daarnaast doet de minister eventueel voorstellen om de begroting te wijzigen.
   
• 9. 

  Een begroting is een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven in een bepaalde periode. Hoe komt de begroting van ons land, de rijksbegroting tot stand? Onderwerpen als de begrotingscyclus, het begrotingsstelsel en het begrotingsbeleid en het budgetrecht van de Tweede Kamer spelen hierbij een rol.
   
• 10. 

  In de Rijksbegroting staan de verwachte verplichtingen, uitgaven en ontvangsten van de rijksoverheid voor het komende jaar. De Rijksbegroting bestaat in feite uit een aantal afzonderlijke begrotingen, vooral per ministerie. Al deze begrotingen moeten worden voorbereid, uitgevoerd en afgesloten en tenslotte verantwoord.