Democratie op Donderdag: een gekozen formateur?

Thursday, July 15 2021, 9:01

DEN HAAG (PDC i) - Elke donderdag lanceert PDC op Twitter een poll over een actueel politiek onderwerp. Aan de hand van twee antwoordmogelijkheden kan je daarbij je mening geven over een stelling of vraag. De resultaten van de vorige poll én de nieuwe poll worden elke donderdag op Parlement.com gepubliceerd

Tijdens het zomerreces duikt 'Democratie op Donderdag' in de wereld van bestuurlijke vernieuwingen i. Elke week een nieuwe stelling over veranderingen in het parlementaire stelsel en democratie. Deze week: de gekozen formateur i.

Nieuwe poll

De formateur i is verantwoordelijk voor de portefeuilleverdeling van een nieuw kabinet. Daarnaast is het gebruikelijk dat deze persoon later ook minister-president wordt van het door hem of haar samengestelde kabinet. Sinds 2012 kiest de Tweede Kamer formeel de formateur. Het is in de praktijk dan meestal zo dat de grootste coalitiepartij een formateur voordraagt. In dit gehele proces is de directe invloed van de kiezer echter zeer beperkt. Daarom wordt er al lange tijd door verschillende partijen gepleit voor een gekozen formateur.

Het debat over een gekozen formateur laait met enige regelmaat op. Volgens voorstanders zou het de legitimiteit van het ambt vergroten als de formateur door middel van rechtstreekse verkiezingen wordt gekozen. Tegenstanders daarentegen vinden dat een gekozen formateur met zijn eigen kiezersmandaat niet binnen het huidige parlementaire stelsel past. Daarom deze week de volgende stelling:

Op de dag van de Tweede Kamerverkiezingen moeten kiezers ook zélf de formateur - en dus de minister-president - van het nieuwe kabinet kunnen kiezen.

Vorige poll

De formatie i is in een impasse terecht gekomen. Wat betreft de hoofdlijnen van het economische herstelplan na corona lijken de mogelijke coalitiepartners het grotendeels eens te zijn met elkaar. Het grote obstakel is echter sinds het begin van de formatie de wie-met-wie vraag. De VVD i en het CDA i willen liever niet met twee linkse partijen, terwijl PvdA i en GroenLinks i elkaar vasthouden. D66 i wil niet met de ChristenUnie i, en die laatste wil pas meedoen als alle andere opties niet gelukt zijn.

Om de patstelling te doorbreken heeft informateur Mariëtte Hamer i aan Mark Rutte i en Sigrid Kaag i de opdracht gegeven om samen een aanzet tot een regeerakkoord te schrijven. Dit ‘document op hoofdlijnen’ moet begin augustus afgerond zijn. De vraag blijft alleen nog steeds: wie sluiten zich straks aan bij de VVD i en D66 i? En als een impasse dan voortduurt, moeten de twee winnaars van de Tweede Kamerverkiezingen i hun verantwoordelijkheid nemen een een minderheidskabinet i vormen? Daarom deze week de volgende stelling:

VVD en D66 moeten bereid zijn om een minderheidskabinet te vormen, mochten andere partijen zich niet willen aansluiten.

Een meerderheid van 80% van de stemmers gaf aan dat de VVD en D66 bereid moeten zijn om een minderheidskabinet te vormen.