Veelgestelde vragen rondom de tijdelijke wet COVID-19 - Main contents

"Er zijn veel vragen vanuit de samenleving over de coronawet. Ik heb met verschillende mensen die mij mailde contact gezocht om te horen waar hun grootste zorgen zitten. Zo vertelde een moeder mij dat zij haar drie studerende kinderen zag vereenzamen. Dagenlang op een studentenkamer, gekluisterd aan het videoscherm. Vanwege kwetsbare personen in de familie zeer terughoudend om enig sociaal leven aan te gaan. Dat zou toch bij studenten anders moeten zijn. Of we daar wel oog voor hadden. Een andere moeder had al maandenlang haar kinderen niet gezien omdat zij een kwetsbare gezondheid had. Dat hadden haar kinderen zelf besloten maar het was een heel moeilijke keuze, die enorm pijn deed. Ik heb gesproken met mensen die familieleden hebben verloren, op de intensive care, in een soort wit pak. Nauwelijks contact, nauwelijks afscheid kunnen nemen. Is dit het nieuwe normaal, gaat die nieuwe wet dit faciliteren?

En we kennen allemaal de problematiek rond de verpleeghuizen: de bezoekbeperking, ook voor mantelzorgers, voor naaste familieleden. Geen afscheid kunnen nemen. Verschrikkelijk. Ook ik sprak maandenlang met mijn moeder door een intercom bij een raam. Tijdens die telefoongesprekken, maar ook in gesprekken op het Plein, voor de Kamer, ontdekte ik dat onder die beelden - en soms ook onder het directe taalgebruik - veel oprecht bezorgde verhalen schuil gingen. In veel gevallen maakte aanvankelijke boosheid plaats voor zorg, voor vragen, voor angst. Hoe lang moet dit nog duren, waar gaat onze samenleving naartoe? En hebben jullie daar in de Kamer wel oog voor?

Deze Coronatijd is een pijnlijke tijd. De vrijheden die gewoon zijn, staan onder druk. We zijn kwetsbare mensen, allemaal. En het is juist onze taak, als parlement, de noodzakelijke regels die de overheid stelt te controleren. We moeten constateren dat die democratische controle tot nog toe pover is geweest. Er zijn vele debatten geweest waar allerlei maatregelen op hoofdlijnen besproken zijn, maar de noodverordeningen waarin al die regels voor burgers feitelijk beschreven staan, zijn nog nooit in enige Nederlandse volksvertegenwoordiging aan de orde geweest. Onze crisiswetgeving is geschreven voor kortdurende crises, van hooguit enkele dagen, een week. Dan is controle achteraf verdedigbaar. Maar deze Coronacrisis duurt al meer dan een half jaar en zal naar verwachting ook nog wel even voortgaan.

Het wetsvoorstel dat vandaag voorligt maakt het mogelijk om al die beperkende maatregelen onderwerp van het democratisch debat te maken. Niet achteraf, maar op voorhand, zoals het hoort. Ik verwacht dat juist dat democratische, openbare debat bij zal dragen aan openbaarheid, aan inzicht, aan draagvlak. Al eerder spraken zowel de Tweede Kamer als de Raad van State uit dat - zeker als de Coronacrisis langer duurt - beperkende maatregelen hun basis dienen te vinden in een formele, door het Parlement getoetste wet. Dit wetsvoorstel voorziet daarin."

• - 

  Chris van Dam