De pijn van Brabant

Source: L.M.C. (Lilian) Marijnissen i, published on Monday, March 30 2020, column.

Met tranen in mijn ogen heb ik gisteren zitten kijken naar de reportage van Nieuwsuur uit Brabant. Ik maak me hele grote zorgen over wat er op dit moment in mijn provincie gebeurt. Zelf woon ik midden in 'het epicentrum van de corona-uitbraak' zoals de NOS verslaggever het onlangs in het journaal meldde.

Er raken heel veel mensen besmet. Er gaan heel veel mensen dood. Veel mensen zijn bang. Er is veel verdriet. En veel vinden we niet terug in de cijfers, bevestigen zorgverleners en ook het RIVM. Overzien we dan wel echt in voldoende mate hoe groot deze ellende daadwerkelijk is?

De huisarts uit Uden in de Nieuwsuur reportage vertelde dat hij normaal gesproken ongeveer met een sterfgeval in de week in zijn praktijk te maken heeft. Nu zijn er een of twee sterfgevallen per dag. De begrafenisondernemers en crematoria in onze regio kunnen de vraag niet aan. De begrafenisondernemer heeft dubbel zoveel kisten besteld dan er normaal nodig zijn. De crematoria zijn voortaan ook op zondag open, omdat ze anders niet iedereen een afscheid kunnen geven.

Dat afscheid nemen in corona tijd is eigenlijk ook onmenselijk. In perioden van verlies en groot verdriet, wil je er voor elkaar zijn. Bij elkaar zijn. Maar juist dat mag nu niet. Ik heb het zelf meegemaakt met een afscheid van mijn oom en van mijn tante twee weken geleden. Bij het afscheid van mijn oom stond ik met een handvol familieleden en een kist in een verder grote, lege aula van de DELA. Heel onwerkelijk. Het afscheid van mijn tante heb ik, in overleg met de familie, niet bijgewoond maar mijn plek aan iemand anders gelaten, die nog dichterbij stond. Ik had werkelijk waar tot voor kort nooit kunnen vermoeden dat ik zulke keuzes zou moeten maken.

Ik merk het in Oss ook op straat en in de supermarkt. De mensen zijn stil. Iedereen houdt de gevraagde afstand van elkaar, maar mensen kijken elkaar allemaal even aan en geven een klein knikje. Een knikje van empathie. Een knikje van begrip. Een knikje van 'we doen dit samen'. Het is mooi, maar het geeft ook een heel unheimisch gevoel. Waar zijn we in beland?

Ik maak me ook heel veel zorgen over hoe het nu gaat in onze verpleeghuizen. Vanuit mijn tijd bij de vakbond, ik deed daar de onderhandelingen voor de ouderenzorg cao, heb ik nog veel contact met mensen die werken in de thuiszorg en in het verpleeghuis. Ik hoor heel veel verdrietige en verontrustende verhalen en voorbeelden. Veel mensen raken besmet, lang niet iedereen wordt getest. Veel mensen gaan dood, lang niet iedereen wordt getest.

Mensen maken zich grote zorgen over het gebrek aan beschermingsmaterialen. Nog teveel mensen moeten zonder beschermingsmaterialen hun werk doen. Ze lopen daarmee niet alleen zelf risico, maar zijn ook een risico voor de ouderen die kwetsbaar zijn. Stel dat ze besmet zijn, zelf niet echt klachten hebben, maar van de ene naar de andere oudere gaan? Zo kunnen ze veel oudere, kwetsbare mensen besmetten.

Daarnaast is het werk in de verpleeghuizen nu loodzwaar. Familie en mantelzorgers mogen niet meer naar binnen, dus alles komt op de, vooral vrouwelijke, zorgverleners aan. Zij draaien dubbele diensten. En wat ze in die diensten mee maken zijn dingen die ze op deze manier nog nooit hebben gezien. Ernstig zieke mensen. Hele angstige mensen. Stervende mensen.

Gisteren hoorde ik nog over hoe een verpleeghuisbewoner in de armen van een verzorgende van 21 jaar, net begonnen met werken in de zorg, was gestorven. Dat hakt er kei hard in. Ze was van slag, maar haar werk gaat door, ze moet door. Terecht gaat er, in de media en in de politiek, veel aandacht naar de ziekenhuizen, naar de mensen op de Intensive Care. Want wat daar gebeurt is afschuwelijk. Ik hoor alleen zoveel verhalen uit de verpleeghuizen op dit moment, waar veel coronapatiënten liggen en overlijden, dat ik me afvraag of dat wel voldoende in beeld is. Een behoorlijk deel van deze zieke bewoners komt nooit in het ziekenhuis of op de Intensive Care terecht. De medewerkers daar hebben het momenteel zo zwaar. De mensen die daar sterven worden, voor of na hun dood, lang niet altijd getest op corona en het aantal sterfgevallen ligt in werkelijkheid dus veel hoger dan de cijfers die wij elke dag te horen krijgen.

Mijn buurvrouw werkt in het verpleeghuis bij mij in de wijk. Ze moest haar werk met alleen handschoenen en alcohol doen als bescherming doen. Ze werd ziek, getest in ziekenhuis Bernhoven en bleek het coronavirus te hebben. Nu zit ze thuis in quarantaine. In het verpleeghuis blijken meerdere bewoners besmet en zijn ook positief getest. Een aantal bewoners heeft ook de klachten maar wordt niet getest en er kan dus niet vastgesteld worden of ze besmet zijn. En mijn buurvrouw is natuurlijk helaas niet de enige.

Het is echt ongelofelijk dat onze zorgverleners, die nu voorop gaan in de strijd om het coronavirus te verslaan, dit nog te vaak moeten doen met onvoldoende bescherming. Pijnlijk duidelijk wordt hoe dom het is om de productie van dit soort beschermingsmaterialen te verplaatsen naar lagelonenlanden, waar we nu afhankelijk van zijn. Het is te gek voor woorden dat we straaljagers klaar hebben staan voor het geval we ooit in een oorlog belanden, maar geen beschermingsmaterialen hebben liggen of mogelijkheden om ze zelf te produceren voor het geval we in oorlog raken met een virus.

Natuurlijk snap ik dat het redden van levens nu veel belangrijker is dan het bijhouden van de statistieken, maar ik vrees dat de omvang van deze ramp nog zoveel groter is dan we op dit moment vermoeden doordat veel besmettingen, maar ook veel doden, in Brabant op dit moment niet 'mee geteld' worden. Daarnaast maak ik me heel veel zorgen over onze zorgverleners. Over alle zorgverleners, maar zeker ook over de zorgverleners in de thuiszorg en de verpleeghuiszorg. Zij krijgen in de volle omvang te maken met corona besmettingen en doden, maar lijken weinig in beeld bij media en statistieken. Elke dag opnieuw wordt het uiterste van deze zorgverleners gevraagd onder helse omstandigheden.

Komende week is er weer een debat in de Tweede Kamer over corona en zullen wij meer duidelijkheid vragen over de sterftecijfers en over de situatie in onze verpleeghuizen. We moeten alles op alles zetten om onze zorgverleners in deze tijd te steunen. Daarnaast moeten er echt meer mogelijkheden om te testen komen, in ieder geval voor onze zorgverleners.

Voor mijn eigen Brabant hoop ik dat er snel een eind komt aan deze onwerkelijke en afschuwelijke tijd. Voor de rest van ons land hoop ik echt dat iedereen de richtlijnen van het RIVM volgt, zodat deze helse ellende die ik nu zie in Brabant de rest van het land zoveel als mogelijk bespaard kan blijven. 




Lilian Marijnissen, SP-fractievoorzitter