Studie: handelsdeal Mercosur in strijd met Europese klimaatdoelen

Source: GroenLinks (GL) i, published on Thursday, January 16 2020.

Het handelsverdrag tussen de Europese Unie en Zuid-Amerika (EU-Mercosur) gaat lijnrecht in tegen de Europese ambities in de Green Deal. Het handelsverdrag schiet tekort om klimaatverandering tegen te gaan en biodiversiteit te beschermen. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van het handelsakkoord in opdracht van de Groene fractie in het Europees Parlement.

In 2019 bereikten de onderhandelaars van de EU en Mercosur-landen (Argentinië, Brazilië, Paraguay, en Uruguay) overeenstemming over een handelsdeal. De voorlopige politieke overeenkomst wordt nu juridisch verder uitgewerkt voordat het Europees Parlement en de nationale regeringen er een definitief besluit over nemen.

Al in 1999 werden de onderhandelingen over het handelsakkoord gestart. Het mandaat voor de onderhandelingen hield daarom volstrekt geen rekening met de grote maatschappelijke kritiek van de afgelopen jaren op vrijhandelsakkoorden van de EU. Deze handelsakkoorden worden steeds breder bekritiseerd over hun negatieve gevolgen voor klimaat, milieu, dierenwelzijn en sociale rechtvaardigheid. Een onderzoek van de Europese Commissie naar de duurzaamheidseffecten werd pas gepubliceerd nadat het akkoord al was gesloten, waardoor de conclusies niet meegenomen zijn in de onderhandelingen.

Negatieve duurzaamheidseffecten

De studie laat zien dat de huidige handelsstromen tussen de EU en Mercosur grote negatieve duurzaamheidseffecten hebben, die door het handelsverdrag versterkt zouden worden. De EU importeert onder andere veel soja, (rund)vlees en suiker uit Zuid-Amerika, terwijl de Mercosur-landen onder andere (onderdelen van) vliegtuigen en auto’s importeren. De auteurs van de studie verwachten een toename in de productie van landbouwgoederen die ontbossing verergert. Het grootste deel van de CO2-uitstoot van Brazilië en Paraguay komt door veranderingen in het landgebruik.

Het onderzoek wijst ook op het veelvuldig gebruik van gevaarlijke pesticiden waaronder glyfosaat in Mercosur-landen, die de biodiversiteit en gezondheid schaden. In Brazilië worden steeds meer pesticiden toegestaan op de markt. Daarnaast beschrijft de studie schadelijke praktijken bij de productie van vlees in Mercosur-landen, illegale ontbossing en een gebrekkige controle op de export naar de EU. Door meer handel in deze producten en het transport daarvan, zou klimaatverandering verder verergeren.

Handelsbelemmeringen

Het EU-Mercosur handelsakkoord bevat een hoofdstuk over duurzaamheid, bedoeld om onder andere de implementatie van het Parijsakkoord, duurzaam bosbeheer en werknemersrechten, te bevorderen. De bepalingen in dit hoofdstuk hebben alleen geen tanden en staan in geen verhouding tot de veel grotere verwachte negatieve gevolgen van de handelsbepalingen uit het akkoord. In tegenstelling tot de afspraken over tarieven, quota en andere handelsbelemmeringen die juridisch afdwingbaar zijn, zijn er geen effectieve instrumenten om de duurzaamheidsbepalingen uit het verdrag af te dwingen.

GroenLinks wil geen EU-Mercosur handelsakkoord dat de strijd tegen klimaatverandering en ontbossing ondermijnt. De EU moet wat GroenLinks betreft handelsafspraken maken die echt bijdragen aan duurzame handel. Verschillende landen waaronder Ierland, Frankrijk en - dankzij Groene regeringsdeelname - Oostenrijk hebben hun bezwaren tegen dit handelsakkoord al duidelijk gemaakt.

Laat je stem horen tegen EU-Mercosur en roep de Nederlandse regering en de EU op niet akkoord te gaan met dit handelsverdrag. Teken onze petitie!

Lees de volledige studie: Analysis of the agreement between the European Union and the Mercosur