Praktijkcode desinformatie, één jaar later: onlineplatforms dienen zelfbeoordelingsverslagen in

Source: European Commission (EC) i, published on Tuesday, October 29 2019.

Vandaag publiceert de Commissie de eerste jaarlijkse zelfbeoordelingsverslagen van Facebook, Google, Microsoft, Mozilla, Twitter en zeven Europese brancheverenigingen in het kader van de praktijkcode betreffende desinformatie. De verslagen van de ondertekenaars van de code beschrijven welke vooruitgang zij het afgelopen jaar hebben geboekt in de strijd tegen online-desinformatie. De zelfregulerende praktijkcode is in oktober 2018 van start gegaan en is een belangrijke pijler van het actieplan tegen desinformatie.

Commissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid Věra Jourová i, commissaris voor de Veiligheidsunie Julian King i en commissaris voor Digitale Economie en Samenleving Mariya Gabriel i hebben een gezamenlijke verklaring afgelegd:

“We verheugen ons over de publicatie van deze zelfbeoordelingen door de ondertekenaars van de praktijkcode over de uitvoering van hun verbintenissen. We zijn met name blij over de inzet van de onlineplatforms om transparanter te worden over hun beleid en om nauwer samen te werken met onderzoekers, factcheckers en de lidstaten. De vooruitgang is echter niet bij alle ondertekenaars gelijk en uit de verslagen is weinig op te maken over de feitelijke impact van de in het afgelopen jaar genomen zelfreguleringsmaatregelen of over regelingen voor onafhankelijke controle.

De verkiezingen voor het Europees Parlement i in mei 2019 waren duidelijk het doelwit van desinformatie, maar de maandelijkse rapportage in de aanloop naar die verkiezingen heeft de speelruimte voor inmenging beperkt, de betrouwbaarheid van de diensten versterkt en de economische stimulans voor desinformatie verzwakt, en heeft gezorgd voor meer transparantie van politieke en thematische reclame. Toch is er nog steeds een probleem met grootschalige geautomatiseerde propaganda en desinformatie, en is er nog veel werk voor de boeg op alle gebieden van de code. We kunnen deze toestand niet als normaal accepteren.

Hoewel de onlineplatforms en factcheckers er al in slagen de verspreiding van misleidende berichten op deze platforms te beperken, is er dringend behoefte aan meer samenwerking tussen de platforms en een bredere waaier van betrouwbare en onafhankelijke organisaties. Onafhankelijke onderzoekers krijgen nog steeds onvoldoende toegang tot gegevens.

Ondanks de belangrijke toezeggingen van alle ondertekenaars, betreuren wij het dat geen andere platforms of bedrijven uit de reclamesector de code hebben onderschreven.”

Belangrijkste bevindingen van de zelfbeoordelingsverslagen

  • De ondertekenaars van de praktijkcode wijzen erop dat zij in vergelijking met oktober 2018 transparanter zijn geworden. Er is nu nauwer overleg met de platforms over hun beleid om desinformatie tegen te gaan.
  • Er is vooruitgang geboekt ten aanzien van de verbintenissen die de Commissie van januari tot mei, in de aanloop naar de Europese verkiezingen van 2019, heeft gemonitord, maar minder voor wat betreft de belofte om de consumenten en de onderzoekscommunity meer inspraak te geven. Gegevens en zoekinstrumenten worden nog steeds op incidentele en willekeurige basis ter beschikking gesteld, wat niet voldoet aan de behoeften van onderzoekers aan onafhankelijke controle.
  • De maatregelen van de diverse platforms om hun beloftes na te komen wijken onderling sterk van elkaar af. Ook zijn er nog altijd verschillen tussen de lidstaten op het gebied van de uitvoering van het platformbeleid, de samenwerking met stakeholders en de gevoeligheid voor de electorale context.
  • De verslagen verschaffen informatie over de toepassing van de code, onder meer aan de hand van EU-specifieke metingen. De informatie is evenwel niet altijd even samenhangend en gedetailleerd. De metingen slaan meestal op concrete acties, zoals het aantal afgesloten accounts.

Volgende stappen

De Commissie werkt nog aan een algemene beoordeling van de doeltreffendheid van de praktijkcode. Zij houdt daarbij rekening met de zelfbeoordelingen van de ondertekenaars en met:

  • input van de Europese groep van regelgevende instanties voor audiovisuele diensten (ERGA), zoals bepaald in het Actieplan tegen desinformatie
  • een evaluatie van een door de ondertekenaars geselecteerde derde partij, zoals voorzien in de praktijkcode
  • een voor begin 2020 verwachte beoordeling van een onafhankelijke consultant die door de Commissie is aangesteld
  • De Commissie brengt in de komende maanden verslag uit over de verkiezingen voor het Europees Parlement van 2019.

Begin 2020 komt zij met een uitgebreide beoordeling op basis hiervan. Mochten de resultaten van de praktijkcode onbevredigend zijn, dan kan de Commissie verdere maatregelen voorstellen, waaronder regelgeving.

Achtergrond

De Europese Unie bestrijdt desinformatie actief sinds 2015. Na een besluit van de Europese Raad in maart 2015 om tegenwicht te bieden aan de voortdurende desinformatiecampagnes door Rusland werd de East StratCom Task Force binnen de Europese Dienst voor extern optreden (EEAS) opgericht. In 2016 werd het gezamenlijk kader voor de bestrijding van hybride bedreigingen goedgekeurd, in 2018 gevolgd door een gezamenlijke mededeling over het opbouwen van de weerbaarheid en reactiecapaciteit tegen hybride bedreigingen.

In april 2018 stelde de Commissie een Europese aanpak en zelfreguleringsinstrumenten voor om online-desinformatie te bestrijden. In oktober 2018 werd de praktijkcode ondertekend door Facebook, Google, Twitter en Mozilla, evenals door de brancheorganisaties die onlineplatforms, de reclamesector en adverteerders vertegenwoordigen. De vandaag gepubliceerde zelfbeoordelingen volgen op de in januari 2019 ingediende basisverslagen en op de maandelijkse rapportage door Facebook, Google en Twitter van januari tot mei 2019, waarbij de nadruk lag op de uitvoering van verbintenissen die betrekking hadden op de integriteit van de Europese verkiezingen. Microsoft sloot zich in 2019 ook aan bij de Code.

In een gezamenlijke mededeling van juni 2019 hebben de Commissie en de hoge vertegenwoordiger verslag uitgebracht over de vorderingen die zijn gemaakt bij de bestrijding van desinformatie, en over de belangrijkste lessen die uit de Europese verkiezingen zijn getrokken. In het verslag werd benadrukt dat, hoewel de verkiezingen in mei duidelijk het doelwit waren van desinformatie, de maatregelen die de EU, samen met tal van journalisten, factcheckers, platforms, nationale autoriteiten en onderzoekers en met het maatschappelijk middenveld, heeft genomen, hebben bijgedragen tot het afbouwen van de speelruimte voor buitenlandse inmenging en voor gecoördineerde campagnes om de publieke opinie te manipuleren.

Meer informatie

Zelfbeoordeling en analyse

Factsheet (Engels): Action Plan against Disinformation - Report on Progress

Persbericht: EU brengt in aanloop naar Europese Raad verslag uit over vorderingen bij bestrijding van desinformatie

Praktijkcode - vragen en antwoorden

Gezamenlijk verslag over de uitvoering van het actieplan tegen desinformatie

Actieplan tegen desinformatie

Mededeling over de bestrijding van online-desinformatie: een Europese benadering

Website "EU vs Disinfo"

STATEMENT/19/6166

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail