Verklaring van Vytenis Andriukaitis, commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid, over de Werelddag zonder tabak: Laten we samen het roken vaarwelzeggen - Main contents

Op 31 mei vieren we de Werelddag zonder tabak en staan we stil bij de schadelijke en dodelijke gevolgen van roken en het gebruik van tabaksproducten. Op wereldschaal zijn de cijfers onthutsend: elk jaar zijn er wereldwijd meer dan zeven miljoen tabaksgerelateerde sterfgevallen. Dit is een van de voornaamste redenen waarom de EU en haar lidstaten actief steun verlenen aan een wereldwijd gezondheidsverdrag, de kaderovereenkomst voor de bestrijding van tabaksgebruik van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Tabaksgebruik is het grootste vermijdbare gezondheidsrisico en de belangrijkste oorzaak van vroegtijdig overlijden in de EU. Tabak is elk jaar verantwoordelijk voor bijna 700 000 overlijdens. Dat is niet zomaar een getal. Het zijn onze familieleden, vrienden en collega's. Ik maak mij met name zorgen over jongeren die beginnen te vapen/dampen en over verscheidene nieuwe producten zoals verhitte tabaksproducten en e-sigaretten, die in toenemende mate met misleidende claims op de markt worden gebracht. 29 % van de jonge Europeanen tussen 15 en 24 jaar rookt. Hoeveel gebruiken er alternatieven die schade toebrengen aan hun jonge longen?

De EU werkt hard om haar burgers te beschermen tegen de gevaarlijke gevolgen van tabak. Op 20 mei is met de invoering van de Europese systemen voor traceerbaarheid en veiligheidskenmerken van tabaksproducten een van de belangrijkste maatregelen van de EU in de strijd tegen de illegale handel in tabaksproducten in werking getreden. Dit betekent dat consumenten weldra nieuwe traceerbaarheidsmarkeringen op de verpakkingen zullen zien, samen met de vereiste veiligheidskenmerken. De traceerbaarheidsmarkeringen stellen de nationale autoriteiten in staat de bewegingen van tabaksverpakkingen in de legale distributieketen in de EU te volgen en te traceren. Bovendien zullen de veiligheidskenmerken overheidsinstanties en burgers in staat stellen te bepalen of een tabaksproduct op de markt authentiek of illegaal is.

Het systeem voor traceerbaarheid en veiligheidskenmerken van tabaksproducten vormt een aanvulling op andere belangrijke EU-maatregelen ter bestrijding van tabaksgebruik, zoals de regulering van tabaksproducten, de beperking van grensoverschrijdende tabaksreclame, -promotie en -sponsoring, steun voor de lidstaten bij het creëren van rookvrije omgevingen, en de reglementering van tabaksaccijnzen. Bovendien staan op tabaksverpakkingen nu grote visuele gezondheidswaarschuwingen. We hebben ook een verbod ingevoerd op promotionele en misleidende elementen, een strengere regulering van ingrediënten, waaronder een verbod op producten met aroma's vanaf 20 mei 2020, en een eerste regelgevingskader voor e-sigaretten. Sommige landen gaan nog verder en passen maatregelen inzake neutrale verpakkingen toe, en tal van andere landen bewegen zich in die richting. Ik ben er trots op dat wij op tijd gevolg hebben gegeven aan alle eisen van de tabaksproductenrichtlijn, onder meer door een systeem voor productrapportage en een adviespanel inzake aroma's op te zetten.

Samen moeten deze maatregelen mensen helpen om te stoppen met roken of om gewoon nooit met roken te beginnen. Omdat 93 % van de rokers begint vóór de leeftijd van 26 jaar, besteden we in het bijzonder aandacht aan het voorkomen dat jongeren gaan roken.

We weten dat een levensstijlgebonden risicofactor zoals roken het groeiende probleem van kanker en hart- en vaatziekten in de hand werkt. Het tast rechtstreeks de levenskwaliteit en de levensverwachting van de burgers aan en heeft een negatief effect op de sociale en gezondheidsstelsels van de lidstaten en op de toekomstige beroepsbevolking.

Ik reken dan ook op de hulp van de lidstaten om onze gemeenschappelijke doelstellingen te halen. Tabak moet op alle niveaus krachtig worden bestreden en daarom leg ik de nadruk op een sterk markttoezicht en een krachtige wetshandhaving. We moeten ook een antwoord bieden op nieuwe uitdagingen zoals nieuwsoortige tabaksproducten. Aan de slag dus!

Achtergrond

Overzicht van de systemen voor traceerbaarheid en veiligheidskenmerken van tabaksproducten

Overzicht van de tabaksproductenrichtlijn

STATEMENT/19/2751