Sophie in 't Veld (D66): de rechtsstaat van Malta functioneert niet

DEN HAAG (PDC) - "Malta is een hub voor duistere activiteiten. Het is een kleine gemeenschap, zonder echte onafhankelijkheid." Met deze woorden omschrijft Europarlementariër Sophie in 't Veld¹ de politieke situatie op Malta. Namens het Europees Parlement² leidt zij een onderzoeksmissie die de rechtsstaat en mate van corruptie op het eiland onderzoekt. Het rapport wordt deze of volgende week verwacht, maar het ziet er voor Malta slecht uit. In 't Veld sluit zelfs een Artikel 7 procedure³ niet uit. In dat geval zou Malta het stemrecht binnen de Europese Unie⁴ kunnen verliezen.

Volgens In 't Veld kampt Malta met twee belangrijke problemen. Ten eerste is de scheiding der machten⁵ niet goed geregeld. Er is een wederzijdse afhankelijkheid tussen de wetgevende en uitvoerende macht. De premier heeft bijvoorbeeld veel macht als het gaat om benoemingen van toezichthouders en politiefunctionarissen. Bovendien zijn de democratische instituties zwak en dat werkt vriendjespolitiek in de hand. Ten tweede ziet In 't Veld een grote mate van corruptie binnen de Maltese regering. Zo zou de Minister van Energie belangen hebben in een energiebedrijf in Dubai en kunnen 'duistere figuren' voor een bedrag van 650.000 euro een Maltees paspoort verkrijgen.

Het onderzoek van het Europees Parlement begon vorig jaar⁶. Toen werd een journaliste op Malta vermoord, die een onderzoek deed naar corruptie van Maltese ministers. Eerder startte een Artikel 7 procedure tegen Hongarije⁷ vanwege rechtsstaatschendingen. Of dat ook met Malta gebeurt, zal afhangen van het rapport en het debat daarover in het Europees Parlement.

Bron: Trouw

• 1. 

  Sophie in 't Veld (1963) was a member of the European Parliament from 20 July 2004 to 16 July 2024 as an independent member. She took seat in Parliament on behalf of the Netherlands.
   
• 2. 

  The European Parliament is the EU's law-making body. It is directly elected by EU voters every 5 years.
  What does the Parliament do?
  The Parliament has 3 main roles:
  Legislative
   
• 3. 

  De rechtsstaat is een belangrijke waarde waarop de Europese Unie is gebaseerd, en dit is vastgelegd in Artikel 2 van Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU). In een rechtsstaat worden burgers tegen de macht van de staat en tegen medeburgers beschermd. De rechtsstaat is essentieel voor het vertrouwen van de burgers in de
  overheidsinstellingen maar ook voor wederzijds vertrouwen tussen lidstaten. De lidstaten van de Europese Unie mogen de rechtsstaat in eigen land daarom niet in gevaar brengen. De Europese Commissie ziet erop toe dat de lidstaten de waarden van de Unie naleven.
   
• 4. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 5. 

  De ideeën van de Franse filosoof Montesquieu over de Trias Politica hebben internationaal grote invloed op de staatsinrichting gehad. Hij beschreef deze ideeën in zijn boek De l'esprit des lois ('Over de geest van de wetten') uit 1748.
   
• 6. 

  - Commission must start “dialogue on functioning of rule of law” with Malta
  - Insufficient action against money-laundering, corruption, complacent granting of EU citizenship
  - Europol should be fully involved in investigations on Daphne Caruana Galizia’s assassination
   
• 7. 

  De Europese Commissie en het Europees Parlement zijn bezorgd over de staat van de rechtsstaat in Hongarije. Premier Viktor Orbán (Fidesz) bracht de media steeds meer onder zijn controle, legde de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht steeds verder aan banden, versterkte zijn grip op de centrale bank en liet na corruptie aan te pakken. Daarnaast nam hij de rechten van de lhbti-gemeenschap regelmatig onder vuur. Vanuit de Commissie is een aantal keer actie ondernomen om omstreden voorstellen van tafel te krijgen of besluiten terug te draaien, maar de Commissie boekte hierin weinig echte successen.