Eerste Kamerfractie Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB)

De VDB1 was van 20 september 1904 tot 9 februari 1946 in de Eerste Kamer2 vertegenwoordigd. In de fractie zaten steeds (oud-)hoogleraren, zoals H.L. Drucker3, D. van Embden4 en R. Kranenburg5. Daarnaast was er vrijwel altijd een 'noordelijke' vertegenwoordiger, zoals de Groningse gedeputeerde J.B. Westerdijk6.

De fractievoorzitter in de Eerste Kamer was D. van Embden (tot 1946).

In februari 1946 ging de fractie op in die van de nieuwgevormde Partij van de Arbeid7.

 

Meer over

  • 1. 
    De Vrijzinnig-Democratische Bond VDB was een links-liberale partij, die in 1901 werd opgericht. In zekere zin is zij als voorloper van D66 te beschouwen. De partij werd gevormd door van de Liberale Unie afgescheiden leden en door voormalige Radicale Bonders. Richtte zich onder meer op internationale ontwapening, emancipatie van de vrouw en invoering van een staatspensioen.
     
  • 2. 
    De Eerste Kamer is deel van de volksvertegenwoordiging en heeft met name een rol op wetgevend gebied. Over een wetsvoorstel moet, als de Tweede Kamer het heeft aangenomen, ook door de Eerste Kamer worden gestemd. De Eerste Kamer kan een wetsvoorstel nog tegenhouden.
     
  • 3. 
    Rechtsgeleerde en vrijzinnig Tweede Kamerlid. Werd op zijn vijfentwintigste hoogleraar Romeins recht in Groningen en vervulde dat ambt later in Leiden. Had grote maatschappelijke belangstelling. In 1894 wipte hij in Groningen Sam van Houten als Tweede Kamerlid. Was voorzitter van de Liberale Unie, maar in 1901 medeoprichter van de VDB. Gaf op wetenschappelijke wijze leiding aan de vrijzinnig-democratische Tweede Kamerfractie. Knap jurist, die als hoogleraar/Kamerlid meewerkte aan belangrijke wetgeving, onder andere op het gebied van het kinderrecht. Ontwierp de Wet op het arbeidscontract. Hoffelijke, geestige, beminnelijke en zachtmoedige man, die moeite had met de harde politiek. Stapte in 1913 over naar de Senaat.
     
  • 4. 
    Amsterdamse hoogleraar economie die in het interbellum de vrijzinnig-democratische fractie in de Eerste Kamer leidde. In zijn partij één van de voornaamste antimilitaristische woordvoerders. Bleef vasthouden aan het ontwapeningsstreven, ook nadat zijn partij dat standpunt al prijs had gegeven. Zijn opvatting was gebaseerd op religieuze motieven (hij was remonstrants). Als economisch deskundige debatteerde hij in de Eerste Kamer regelmatig met onder meer Wibaut over socialisatie. Bescheiden en begaafde wetenschapper, met grote muzikale en literaire belangstelling.
     
  • 5. 
    Staatsrechtgeleerde met groot gezag, die, hoewel hij meer wetenschapper dan politicus was, onder andere als senator en partijvoorzitter een voorname rol in de VDB speelde. Zoon van een tabaksfabrikant en aanvankelijk rechter. Werd in 1914 hoogleraar, eerst in Amsterdam en daarna in Leiden. Schreef handboeken over het staats- en administratief recht. Als lid van de nieuwgevormde PvdA volgde hij in 1946 De Vos van Steenwijk op als Eerste Kamervoorzitter. Leidde in 1948 de inhuldigingsplechtigheid van koningin Juliana in de Nieuwe Kerk. Werd in 1951 lid van de Raad van State.
     
  • 6. 
    Nuchtere Groningse herenboer en bestuurder. Senator van de VDB, die vanuit de praktijk van het boerenbedrijf politiek bedreef. Was burgemeester in twee plattelandsgemeenten en gedeputeerde en tevens voorzitter van de Groningse Landbouwbond. Had als ondernemer oog voor de belangen van werknemers en was negen jaar rijksbemiddelaar. Uiterlijk wat stug, maar vriendelijk in de omgang en gewaardeerd door zijn medeleden, Viel op door zijn grote werkkracht en plichtsbetrachting.
     
  • 7. 
    De Partij van de Arbeid (PvdA) is een progressieve, sociaaldemocratische partij. De partij werd opgericht in 1946 als een voortzetting van de vooroorlogse Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (SDAP), de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB) en de Christelijk-Democratische Unie (CDU). De PvdA trok samen met GroenLinks op en deed met een gezamenlijke lijst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Frans Timmermans leidt de gezamenlijke fractie in de Tweede Kamer.
     
  • 8. 
    Een organisatie van Kamerleden die deel uitmaken van dezelfde politieke partij en gezamelijke standpunten bepaalt, noemen we een fractie. De fractievoorzitter geeft leiding aan een fractie en treedt als woordvoerder op bij belangrijke debatten. De Eerste Kamerfracties kennen geen fractiecommissies.