Wajong: het gaat om duurzame participatie - Main contents
Afgelopen maandag heeft de ChristenUnie op mijn initiatief in de Tweede Kamer een expertmeeting over de Wajong georganiseerd. De opkomst was goed, ongeveer dertig personen hebben gehoor gegeven aan onze uitnodiging om met elkaar ervaringen uit te wisselen over de Wajong. De bijeenkomst werd gehouden met het oog op de hoofdlijnen notitie Wet Werken naar Vermogen.
In dit voorstel worden diverse regelingen zoals de Wajong en de bijstand samengevoegd. Dit moeten leiden tot een stevige kostenbesparing en doeltreffendheid. De ChristenUnie is voorstander van een uniforme regeling, maar heeft grote twijfels of de plannen ook tot meer en duurzame participatie van mensen met een arbeidsbeperking leiden.
De aftrap van de bijeenkomst werd verzorgd door een presentatie over de Wajong van CNV jongeren. Met het initiatief van de Wajong Werkgever ambassadeurs en via het geven van presentaties door Wajongers zelf willen zij andere werkgevers enthousiast maken om ook Wajongers in dienst te nemen. En het werkt gedurende van mijn werkbezoeken afgelopen weken, kwam duidelijk naar voren dat de strategie van werkgevers tot werkgevers effectief is om meer werkgevers warm te laten lopen voor het in dienst nemen van mensen met een beperking. Dit soort initiatieven verdient wat mij betreft meer ondersteuning en daar ga ik mij ook hard voor maken.
Wajongers en ouders deelden hun verhaal over wat zij in de praktijk meemaken. Uit hun verhalen kwam maar weer naar voren dat het erg lastig is om als Wajonger aan het werk te komen. Weer blijkt dat deze groep vrij divers is en dat maatwerk van cruciaal belang is. Weer werd bevestigd dat werkgevers niet staan te springen om ze in dienst te nemen. Het kabinet gaat er van uit dat door de ontgroening en vergrijzing werkgevers op een gegeven moment niet anders kunnen dan mensen met een beperking in dienst nemen. Echter deze krapte betreft MBO’ers en HBO’ers. Het gaat hierbij juist om laaggeschoolde mensen. Er zal niet alleen ingezet moeten worden op arbeid, maar ook op het verhogen van het opleidingsniveau. Dat hoor ik nog te weinig. Terwijl ik in gesprekken met deze mensen vaak hoort dat zij geen goede aansluiting hadden op het MBO. Daar valt nog winst uit te halen. Ik ben dan ook verheugd dat ik woordvoerder ben geworden voor het onderwijs. Mijn aandacht zal zeker uitgaan naar het verbeteren van deze aansluiting. Een ander punt dat cruciaal van belang is, is de relatie met de AWBZ, WMO en Jeugdzorg. Indien dit kabinet echt wil gaan voor een samenleving waar mensen met een beperking aan hun trekken komen, dan kan er niet meer adhoc bezuinigingen en beleidsaanpassingen plaatsvinden. Ik merk dat Mensen met een beperking met de huidige bezuinigingen echt het kind van de rekening aan het worden zijn. Met als gevolg dat het de staatskist zelf meer gaan kan kosten.
Ook waren er vertegenwoordigers van grote bedrijven die Wajongers in dienst hebben. Eigenlijk zouden het er veel meer moeten zijn, maar het is mooi om te zien dat er bedrijven zijn die een positief voorbeeld stellen. Ik ben aan het kijken op welke manier wij deze ondernemers kunnen ondersteunen voor hun inzet. Voor sociale ondernemers wil ik mij ervoor sterk maken dat zij gebruik kunnen maken van fiscale faciliteiten. De ondernemers zien vooral het vele regelwerk als probleem. Om met succes meer mensen te laten participeren, moet hier iets aan veranderen. Daarom ben ik een voorstander van een detacheringconstructie. Mensen met een beperking zijn in dienst van een detacheringbureau en worden gedetacheerd. Waarom zou SW-bedrijven zich niet verder kunnen ontwikkelen naar een soort participatiebureau. Daar val volgens mij winst uit te halen.
Diverse belangenorganisaties kwamen tevens aan het woord. Ook een woordvoerder van VNG was aanwezig. Breed gedragen zijn de zorgen over de gebrekkige financiering die het kabinet aan gemeenten geeft om de nieuwe wet uit te kunnen voeren. Ook ik vraag mij af hoe het verder moet. Zeker nu blijkt dat het VNG weer wil onderhandelen en dat er verschillende gemeenten hebben aangegeven zwaar in de problemen te komen. Voor mij moet duidelijk zijn dat gemeenten de taken kunnen uitvoeren tegen de beschikbaar gestelde middelen. Anders wordt weer een groep ‘kwetsbaren’ het kind van de rekening en dat zouden wij niet moeten willen. Voor hen behoort de overheid juist een schild te zijn.
Ook kwam er de oproep om tot een inclusieve samenleving te komen. Mensen met een beperking moeten gewoon overal in de samenleving kunnen meedraaien. Alleen zeggen dat wij mensen moeten aanspreken op wat zij kunnen heeft geen zin, als wij niet gaan kijken naar de samenleving zelf. Een inclusieve samenleving is erop ingesteld dat mensen met een beperking niet dagelijks geconfronteerd worden dat zij een beperking hebben. Dit vraag wel visie. Daarom ben ik zeer verheugd dat er een bijzonder hoogleraar Atlant-leerstoel ‘inclusieve (arbeids)organisatie”is ingesteld aan de Faculty of Psychology and Neuroscience van de Universiteit Maastricht. De inaugurele rede van prof. Dr. Nijhuis getiteld “Werken naar vermogen” laat scherp zien dat er nog veel werk gedaan moet worden. Ik vertrouw van harte dat de resultaten van dit onderzoek zullen leiden tot een verhoogde toegankelijkheid tot de arbeidsmarkt voor mensen met een beperking.
Cynthia Ortega - Martijn
Tweede Kamerlid ChristenUnie
(Foto's: Arjo Kleinhuis)