D66-kopstuk en minister van staat Hans van Mierlo overleden

Friday, March 12 2010

In Amsterdam is gisteravond op 78-jarige leeftijd oud-D66-voorman Hans van Mierlo overleden. Van Mierlo was in 1966 één van de oprichters van zijn partij en daarna in 1966-1971 en 1986-1998 de politiek leider van D66.

De uit een Bredase katholieke bankiersfamilie afkomstige Hans van Mierlo was aanvankelijk journalist bij het Algemeen Handelsblad. In het midden van de politiek roerige jaren zestig richtte hij D66 op, die streefde naar zowel partijvernieuwing als bestuurlijke veranderingen. Bij de verkiezingen van 1967 kwam D66 als nieuwkomer met zeven zetels in de Tweede Kamer en werd Van Mierlo fractievoorzitter.

In de eerste periode van het politiek leiderschap van Van Mierlo sloot D66 een bondgenootschap met PvdA en PPR i. Zij kwamen met een gezamenlijk programma en met een alternatief kabinet i, waarin Van Mierlo vicepremier was. Na de verkiezingsnederlaag in november 1972 trad Van Mierlo echter terug (hij bleef wel Kamerlid). In 1977 verliet hij tijdelijk de politiek.

Vrij verrassend werd Van Mierlo in 1981 minister van Defensie in een kabinet van CDA, PvdA en D66. Dat kabinet viel in 1982 voortijdig. Van Mierlo werd een jaar later senator.

In 1986 maakte hij een come back als politiek leider en leidde hij zijn partij naar drie verkiezingsoverwinningen. In 1994 resulteerde dat in een door hem sterk gewenst - en lange tijd voor onmogelijk gehouden - paars kabinet van PvdA, VVD en D66. Van Mierlo was daarin vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken.

In 1998 verliet Van Mierlo de politiek. Hij kreeg toen de titel 'minister van staat i'. Als prominent D66-lid speelde hij nog enkele keren een rol, bijvoorbeeld in 2005 toen een breuk dreigde in het kabinet-Balkenende II, waaraan D66 deelnam.

Van Mierlo, intellectueel pur sang, was, als partijleider, debater, Kamerlid en minister ongetwijfeld één van de belangrijkste politici van de afgelopen veertig jaar. In reacties roemden vanochtend onder meer oud-premier Wim Kok, premier Balkenende, oud-minister Borst en voormalig PvdA-politicus Marcel van Dam zijn kwaliteiten als politicus en zijn vermogen om mensen te binden en te inspireren.